Hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 42 dự án có quy hoạch nhà ở xã hội (NƠXH) với tổng diện tích đất khoảng 81ha, dự kiến khi hoàn thành sẽ đáp ứng khoảng 35.000 căn hộ, cho khoảng 140.000 người. Trong đó, có 3 dự án, công trình nhà ở xã hội đã hoàn thành, 2 công trình nhà ở xã hội đã khởi công xây dựng, 37 dự án đang trong quá trình thực hiện thủ tục pháp lý đầu tư xây dựng.
Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định số 338/QĐ-TTg ngày 03/4/2023. Theo Đề án thì đến năm 2030 tỉnh Nghệ An phải hoàn thành đầu tư xây dựng 28.500 căn hộ nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp và nhà ở công nhân khu công nghiệp
Đến nay tỉnh Nghệ An đã đầu tư xây dựng hoàn thành 1.675 căn hộ nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân tại 3 dự án gồm: Khu NƠXH cho công nhân, người lao động làm việc trong các khu công nghiệp thuộc KKT Đông Nam, tại xã Nghi Xá, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An (300 căn); Dự án Khu ký túc xá cho công nhân Công ty TNHH Công nghệ Everwin Precision Việt Nam, tại Khu công nghiệp, đô thị và Dịch vụ VSIP Nghệ An xã Hưng Tây, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An (215 căn); Khu ký túc xá công nhân của Công ty Luxshare - ICT (1160 căn).
Với số lượng các dự án được quy hoạch hiện tại đã có thể đáp ứng được chỉ tiêu xây dựng 28.500 căn hộ nhà ở xã hội (từ nay đến năm 2030) theo Đề án 01 triệu nhà ở xã hội.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện, các dự án NƠXH trên địa bàn tỉnh Nghệ An còn gặp khó khăn vướng mắc như: Việc lựa chọn chủ đầu tư dự án theo hình thức đấu thầu còn phức tạp, làm kéo dài thời gian; Cơ chế, chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án NƠXH chưa đủ mạnh, chưa đủ sức hấp dẫn và không thực chất;
Việc tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi Chương trình tín dụng NƠXH gói 12.000 tỷ đồng còn khó khăn; Giá bán căn hộ NƠXH trên địa bàn tỉnh hiện nay chênh lệch không lớn so với giá bán căn hộ nhà ở thương mại nên các đối tượng thu nhập thấp khó tiếp cận được; Một số doanh nghiệp, nhà đầu tư trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua chưa quan tâm đến việc đầu tư phát triển NƠXH dành cho các đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp…
Một đặc thù là công nhân làm việc trong các khu công nghiệp hiện nay chủ yếu là nội tỉnh, có gia đình sinh sống tại các huyện, nên tâm lý sau giờ làm muốn về với gia đình, vì vậy nhu cầu mua nhà ở công nhân chưa cao; Ngoài ra mức thu nhập bình quân của công nhân trong các khu công nghiệp khoảng 8 triệu đồng/tháng, rất khó đủ khả năng mua nhà ở công nhân khu công nghiệp; …
Hiện tại, UBND tỉnh Nghệ An đã Công bố công khai Danh mục dự án NƠXH có nhu cầu vay vốn Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng trên Cổng thông tin điện tử để các ngân hàng có cơ sở áp dụng cho vay vốn ưu đãi. Tuy nhiên, đến nay chưa có dự án nào được vay vốn từ Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng theo Nghị quyết số 33/NQ-CP của Chính phủ.
Một đặc điểm nữa khiến tiến độ triển khai các dự án NƠXH trên địa bàn còn chậm đó là về nhu cầu thực của công nhân và người thu nhập thấp. Thời gian qua, Sở Xây dựng Nghệ An đã phối hợp với Ban quản lý KKT Đông Nam và UBND các địa phương tổ chức rà soát, khảo sát về nhu cầu nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh. Qua kết quả khảo sát ban đầu nhu cầu mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội tỉnh Nghệ An chưa cao.
Vừa qua, trong cuộc họp để nghe và cho ý kiến về các giải pháp triển khai đẩy nhanh phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Phú Hiền nhấn mạnh, công tác phát triển nhà ở hội được tỉnh xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, ổn định đời sống người lao động và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở Xây dựng tham mưu thành lập Ban Chỉ đạo tỉnh về phát triển nhà ở xã hội; tham mưu kế hoạch phát triển nhà ở cụ thể trên địa bàn tỉnh trong năm 2025, trong đó giao nhiệm vụ cụ thể cho các Sở, ngành, địa phương, chủ đầu tư. Rà soát lại các thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, báo cáo UBND tỉnh.
Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam và các đơn vị liên quan tổ chức rà soát các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh, theo chức năng nhiệm vụ để đôn đốc các nhà đầu tư triển khai thực hiện đúng tiến độ, quy định của pháp luật, giải quyết các khó khăn vướng mắc, tham mưu UBND tỉnh xem xét thu hồi, thực hiện thủ tục lựa chọn nhà đầu tư khác vào triển khai thực hiện đối với các dự án chậm tiến độ theo quy định.
Với các dự án NƠXH đã lựa chọn chủ đầu tư, ông Hoàng Phú Hiền đề nghị các chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện các thủ tục pháp lý để khởi công xây dựng theo quy hoạch đã được phê duyệt. Các chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại khẩn trương tổ chức khởi công, thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% đảm bảo tiến độ hoàn thành các công trình.
