Đề xuất nâng mức thu nhập tại Hà Nội để công nhân dễ tiếp cận nhà ở xã hội

"Thu nhập dưới 15 triệu mới được mua nhà ở xã hội là bất cập"

Tại Hội nghị Chủ tịch UBND thành phố gặp gỡ, đối thoại với công nhân, người lao động Thủ đô năm 2025 diễn ra chiều 28/5, đặt câu hỏi liên quan nhóm vấn đề nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân; trường học cho con công nhân, chị Nguyễn Thị Huyền Trang (làm việc tại một công ty thời trang) cho biết, trong bối cảnh hiện nay, việc tuyển dụng lao động từ các tỉnh xa vào làm việc tại khu công nghiệp đang gặp phải nhiều khó khăn, đặc biệt là về vấn đề chỗ ở. Nhu cầu nhà ở gần khu công nghiệp còn thiếu hụt nghiêm trọng, khiến nhiều lao động tiềm năng không thể chuyển đến làm việc và sinh sống lâu dài. Đây là một yếu tố cản trở sự phát triển bền vững của khu công nghiệp và tác động trực tiếp đến nguồn nhân lực.

Từ đó, chị Nguyễn Thị Huyền Trang đề xuất UBND thành phố xem xét việc xây dựng các khu nhà trọ giá rẻ và nhà trẻ cho con công nhân, người lao động. Điều này không chỉ giải quyết vấn đề về nơi ở cho người lao động mà còn đảm bảo sự ổn định gia đình và công việc cho họ. Đồng thời, việc xây dựng nhà gửi trẻ sẽ giúp giảm bớt gánh nặng cho các bậc phụ huynh, tạo điều kiện để họ tập trung làm việc với năng suất cao.

Liên quan đến nhu cầu về nhà ở xã hội, chị Chu Thị Báu (Công ty TNHH KanePackage) cho rằng, hiện nay quy định về thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng mới thuộc đối tượng mua nhà ở xã hội với Hà Nội và TP HCM là rất khó khăn. Lương tối thiểu của công nhân ở Hà Nội thấp nhất cũng trên 4 triệu đồng và đa số các doanh nghiệp đều trả lương cao hơn lương tối thiểu vùng. Ngoài lương còn có chính sách thưởng, đặc biệt thưởng Tết, nhiều doanh nghiệp thưởng 3 tháng lương, do vậy mức thu nhập của nhiều công nhân đạt trên 15 triệu đồng. Thu nhập này so với giá cả chi tiêu ở thành phố vẫn khiến đời sống người lao động eo hẹp, song lại không đạt điều kiện mua nhà ở xã hội.

Do đó, chị Chu Thị Báu đề nghị thành phố xem xét, kiến nghị với cơ quan thẩm quyền điều chỉnh điều kiện về mua nhà ở xã hội thành thu nhập 25 triệu đồng trở xuống hoặc 20 triệu đồng trở xuống thuộc diện được mua nhà ở xã hội cho phù hợp với thực tiễn tại Hà Nội và TP HCM.

Có thể "nới" điều kiện thu nhập để tiếp cận nhà ở xã hội?

Giải đáp kiến nghị của công nhân, người lao động về nhu cầu nhà ở xã hội, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Luyện Văn Phương nhấn mạnh, đây là những kiến nghị thiết thực, cấp bách. Chủ trương về nhà ở công nhân được thành phố đặc biệt quan tâm trong thời gian qua.

Hà Nội đã ban hành Chương trình về phát triển nhà ở đến năm 2030, trong đó có nêu rõ chủ trương về phát triển nhà ở xã hội trong giai đoạn này. Trong đó, thành phố đã giao nhiệm vụ Ban Quản lý các khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội, nay là Ban Quản lý khu công nghệ cao và khu công nghiệp Hà Nội cũng như Liên đoàn Lao động thành phố tổ chức nghiên cứu, đầu tư nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, người lao động thuê gắn với các thiết chế công đoàn.

"Đề án đầu tư xây dựng gắn với thiết chế công đoàn đã được Thủ tướng phê duyệt tại các quyết định, tuy nhiên việc bố trí trên thực tế còn khó khăn ngay từ khâu xác định nhu cầu của công nhân hiện nay là bao nhiêu còn chưa rõ kết quả”, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội thông tin.

Theo ông Luyện Văn Phương, Sở Xây dựng không trực tiếp làm việc này, tuy nhiên qua trao đổi với Ban Quản lý khu công nghệ cao và khu công nghiệp Hà Nội cho thấy việc khảo sát tại công ty, nhu cầu của người lao động chưa xác định được.

"Việc phát triển chậm nhà ở xã hội cũng có lỗi của các đơn vị, chúng tôi xin nhận lỗi và khắc phục trong thời gian tới. Thủ tướng Chính phủ đã trình Quốc hội thủ tục xây dựng nhà ở xã hội, trong đó tháo gỡ rất nhiều vấn đề, từ giao chủ đầu tư cho tới quy trình thủ tục”, Phó Giám đốc Sở Xây dựng nói, đồng thời đề nghị Liên đoàn lao động thành phố tiếp tục phối hợp với các đơn vị khảo sát nhu cầu xác đáng của nhân dân.

Về điều kiện mức lương mua nhà ở xã hội, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Luyện Văn Phương cho hay, điều này đều quy định rất rõ ở Luật. Trong thẩm quyền của mình, Sở Xây dựng ghi nhận ý kiến và sẽ tiếp tục có kiến nghị lên các cấp cao hơn để có thể sửa đổi cho phù hợp trong thời gian tới.

Về điều kiện mức lương mua nhà ở xã hội, Chủ tịch UBND thành phố Trần Sỹ Thanh đặt vấn đề, mức lương tối thiểu trong điều kiện mua nhà ở xã hội đã có trong quy định trong Luật, Hà Nội có thể khác hơn không? Chủ tịch UBND thành phố gợi ý Liên đoàn lao động cùng với các cơ quan, lãnh đạo thành phố có kiến nghị đối chiếu với Luật Thủ đô 2024 để xác định cơ chế đặc thù cho Hà Nội, xem HĐND thành phố có thể có nghị quyết riêng hay không, bổ sung có hệ số K nào đó để cho đông đảo công nhân, người lao động có cơ hội tiếp cận với nhà ở xã hội.

“Thực tế có những doanh nghiệp đang trả lương cao hơn một chút, có thể thu nhập lên đến 20 triệu đồng, thì xem có hệ số nào không. Các đơn vị và Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội cần nghiên cứu và lưu ý kiến nghị này”, Chủ tịch UBND thành phố nêu rõ.

Về vấn đề nhà trọ cho công nhân, người lao động, Chủ tịch UBND thành phố Trần Sỹ Thanh cho biết, năm nay, Hà Nội sẽ ban hành kế hoạch vượt mức nhà ở xã hội do Thủ tướng giao. Hiện nay cơ chế vận hành nhà ở xã hội chủ yếu vẫn là bán, hình thức thuê - cho thuê sơ cấp, thứ cấp... Do lịch sử hình thành các khu công nghiệp, nhà nước và Nhân dân cung ứng dịch vụ cho thuê, tuy nhiên để nâng cấp vấn đề về an toàn phòng cháy chữa cháy, an ninh... cần phải thực hiện bài bản hơn. “Lãnh đạo thành phố tiếp thu và sẽ có cách xử lý “mở” hơn về quy hoạch, phát triển nhà ở xã hội cũng như nhà ở cho thuê tại các khu công nghiệp…”, Chủ tịch UBND thành phố Trần Sỹ Thanh nói.