Cả tin người lạ
Nguồn cơn sự việc bắt đầu khi ông Nguyễn Đức Tuấn (ngụ tại Lý Thái Tổ, phường 1, quận 3, TP HCM) muốn tạo tích xanh (tick) cho trang facebook của mình có tên Tommy Nguyễn bởi phần nhiều công việc, giao dịch của ông Tuấn thực hiện trên trang facebook này. Mặt khác, ông cũng là một nhà thiết kế thời trang có tiếng và được nhiều người trong giới nghệ sĩ, người mẫu thời trang biết đến nên trang facebook Tommy Nguyễn có lượng người theo dõi lớn (hơn 17 ngàn).
 |
| Trang facebook Tommy Nguyễn của ông Tuấn. |
Vào tháng 9/2020, qua sự giới thiệu của một người bạn, ông Tuấn liên lạc với một người tên Nguyễn Trọng Hưng, chuyên mua bán Fanpage và tạo tích xanh.
Theo lời kể của ông Nguyễn Đức Tuấn, người tên Nguyễn Trọng Hưng khoảng 20 tuổi, ngụ tại Nguyên Xá, phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội. Trang facebook của ông Hưng lấy tên là Trọng Hưng (Mua Bán Fanpage). Hai bên trao đổi qua điện thoại, ông Hưng ra giá 7 triệu đồng để tạo tích xanh, đồng thời, yêu cầu ông Tuấn cung cấp các thông tin cá nhân, gồm: CMND, mật khẩu của trang Tommy Nguyễn, địa chỉ gmail để tạo facebook...
Ai ngờ, chính sự cả tin khi trao toàn bộ thông tin cá nhân cho người lạ đã khiến nhà thiết kế thời trang thương hiệu Tommy Nguyễn sau này đã mất ăn mất ngủ, bị đối tác, khách hàng nghi ngờ.
 |
| Trang facebook Trọng Hưng của ông Hưng, người ông Tuấn thuê để tạo tích xanh. |
Chỉ một vài hôm, ông Hưng thông báo đã tạo xong tích xanh, ông Tuấn chuyển trả tiền. Lúc này, ông Hưng đòi thêm 2 triệu đồng nữa để thực hiện việc bảo mật cho trang Tommy Nguyễn. Ông Tuấn từ chối. Ít ngày sau, ông Tuấn phát hiện trang facebook của mình bị chiếm đoạt (hack). Vội vàng, ông nhờ một người quen lấy lại và bảo mật. Mọi việc tưởng đã yên, nhưng ngờ đâu ba tháng sau, vào ngày 26/12/2020, trang của ông bị hack lần nữa.
Cùng lúc, ông nhận được tin nhắn zalo của ông Hưng với đề nghị “nếu muốn lấy lại trang Tommy Nguyễn thì gửi cho ông Hưng 10 triệu đồng”. Kèm lời nhắn là số tài khoản để chuyển tiền. Ông Tuấn gọi điện thoại nhưng ông Hưng không nghe máy.
Người thân, đối tác thành nạn nhân
Từ khi bị hack facebook, cũng chỉ trong ít ngày, hàng loạt người thân và đối tác làm ăn của ông Tuấn đã bị đối tượng chiếm đoạt trang Tommy Nguyễn lừa vay mượn tiền lên đến 158 triệu đồng. Ông Tuấn kể, ông không hề hay biết cho đến khi một số người gọi điện hỏi thăm “xảy ra chuyện gì mà cần tiền nhiều vậy”?
 |
| Bà Đoàn Thị Hồng Trang, một trong nhiều đối tác tin cậy của ông Tuấn, trở thành nạn nhân của trò lừa đảo. |
Thủ đoạn cũng không có gì mới, kẻ chiếm đoạt trang facebook nhắn tin bịa lý do vay tiền kèm số tài khoản. Đến khi phát hiện, đã có gần chục người đã chuyển tiền và trở thành nạn nhân, trong đó có nhà thiết kế thời trang, hoa khôi,… Tất cả đều được chuyển cho cùng một tài khoản số 102872456791, Ngân hàng Vietinbank với tên chủ tài khoản Luong Ngo Ba Phu.
Vội vàng, ông Tuấn ra Hà Nội, cùng một khách hàng (đồng thời cũng là nạn nhân của trò lừa vay tiền) tìm đến nhà của ông Hưng. Tuy nhiên, chỉ gặp một người xưng là mẹ của ông Hưng, nói con mình đi đâu không biết. Mọi người lên Công an quận Bắc Từ Liêm trình báo, đồng thời, một nạn nhân ở Sơn Tây (TP Hà Nội) cũng đến Công an thị xã Sơn Tây trình báo vụ việc.
Ông Tuấn cũng cho biết, một số nạn nhân ở TP HCM cũng đã trình báo, tố giác tội phạm tại công an phường nơi cư trú. Về phần mình, ông Tuấn cũng đã làm “Đơn tường trình và Tố giác tội phạm” và lên công an phường cùng Phòng cảnh sát hình sự Công an TP HCM tố cáo hành vi có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tiền của ông Nguyễn Trọng Hưng.
 |
| Đơn tường trình và tố giác tội phạm của ông Tuấn gửi Phòng cảnh sát hình sự Công an TP HCM. |
Tuy nhiên, theo ông Tuấn, Phòng cảnh sát hình sự Công an TP HCM đã không nhận đơn của ông. Mặt khác, phía các cơ quan công an trực thuộc TP Hà Nội cũng chưa có phản hồi vụ việc có dấu hiệu lừa đảo trên với ông và một nạn nhân khác.
Thực tế vừa qua, do quá nhiều văn nghệ sĩ, diễn viên nổi tiếng và các doanh nghiệp bị các cá nhân giả mạo bằng việc lập nên các tài khoản ảo để trục lợi, làm ảnh hưởng đến danh tiếng của các “nhân vật công chúng” và việc làm ăn của doanh nghiệp nên Facebook quyết định cấp tích xanh xem để cho người dùng biết được đây là fanpage, tài khoản chính chủ. Các chuyên gia từng nhiều lần khuyến cáo người dùng không nên cung cấp thông tin như tài khoản cho dịch vụ làm tích xanh nếu không muốn bị lấy cắp tài khoản.
Theo tìm hiểu của PV, các mức giá có khi lên đến cả trăm triệu đồng để làm tích xanh - dấu xác thực cho tài khoản chính chủ - đều do dịch vụ tự đặt ra. Bởi theo chính sách của Facebook, công ty này không thu bất cứ khoản phí nào.
Báo Pháp luật Việt Nam tiếp tục thông tin.
Hành vi truy cập bất hợp pháp vào tài khoản facebook của người khác để giả danh chủ tài khoản đi vay tiền rồi chiếm đoạt có dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản được quy định tại Điều 174 Bộ Luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017. Lừa đảo chiếm đoạt tài sản được hiểu là hành vi dùng thủ đoạn gian dối làm cho chủ sở hữu, người quản lý tài sản tin nhầm giao tài sản cho người phạm tội để chiếm đoạt tài sản đó. Cụ thể, trong trường hợp này, một người nào đó truy cập vào tài khoản facebook Tommy Nguyễn mạo danh ông Tuấn để “vay tiền” của khách hàng và người quen của ông Tuấn. Những nạn nhân nhầm tưởng người đang sử dụng tài khoản Tommy Nguyễn chính là ông Tuấn nên mới chuyển tiền theo yêu cầu của người này.
Vì vậy, hành vi truy cập bất hợp pháp vào tài khoản facebook của người khác để nhắn tin vay tiền là thủ đoạn gian dối để những người khác chuyển tiền cho mình. Số tiền mà người này chiếm đoạt 158.000.000 đồng được quy định tại điểm c khoản 2 Điều 174 Bộ luật Hình sự có khung hình phạt từ 02 đến 07 năm tù.
Đây là loại tội phạm có sử dụng công nghệ thông tin nên chưa thể biết được tội phạm thực hiện ở đâu. Do đó, việc ông Tuấn gửi đơn tường trình và tố giác tội phạm gửi đến phòng CSHS Công an TP.HCM nhưng nơi đây không nhận đơn của ông là không đúng. Cụ thể, căn cứ vào Điều 163 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định về thẩm quyền điều tra, cơ quan điều tra có thẩm quyền điều tra những vụ án hình sự mà tội phạm xảy ra trên địa phận của mình, nhưng trong trường hợp tội phạm được thực hiện tại nhiều nơi khác nhau hoặc không xác định được địa điểm xảy ra tội phạm thì việc điều tra thuộc thẩm quyền của cơ quan điều tra nơi phát hiện tội phạm, nơi bị can cư trú hoặc bị bắt. Như vậy, trong vụ việc này, trước hết cơ quan điều tra nơi nạn nhân tố cáo phải nhận đơn để xem xét thuộc thẩm quyền của cơ quan nào rồi chuyển đơn hoặc hướng dẫn cho người dân tố cáo ở đâu cho đúng thẩm quyền.
Luật sư Nguyễn Tiến Hiểu – Đoàn Luật sư TP.HCM
