Hôm qua - 3/8, Viện Nghiên cứu Lập pháp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học Xây dựng tiêu chí, phương pháp tổng kết việc thi hành Hiến pháp năm 1992.
Vị trí tối cao
Hội thảo xác định, trong đời sống nhà nước và xã hội của mỗi nước Hiến pháp chiếm vị trí quan trọng. Dưới giác độ chính trị, Hiến pháp là văn bản duy nhất quy định về tổ chức quyền lực Nhà nước, thể hiện tư tưởng của giai cấp cầm quyền.
Dưới giác độ pháp lý, Hiến pháp là luật cơ bản của nhà nước, có hiệu lực pháp lý cao nhất. Ở bất cứ quốc gia nào Hiến pháp là biểu tượng của nền dân chủ là giới hạn của quyền lực nhà nước, là cơ sở pháp lý cao nhất bảo đảm các quyền tự do cá nhân.
Vì vậy, việc thông qua, sửa đổi Hiến pháp là một sự kiện trọng đại trong đời sống của mọi Nhà nước.
Với tính chất đặc thù của chế độ chính trị của Nhà nước Việt Nam, Hiến pháp Việt Nam thể chế hoá đường lối, quan điểm của Đảng, xác định nhiệm vụ của Nhà nước và xã hội Việt Nam trong từng giai đoạn phát triển.
Vì vậy, trong khi đời sống chính trị, kinh tế- xã hội của Nhà nước Việt Nam có sự phát triển về chất và lượng, thì yêu cầu sửa đổi Hiến pháp luôn được đặt ra.
Để đảm bảo cho việc sửa đổi Hiến pháp đáp ứng được mục tiêu đề ra thì một trong những yêu cầu đặt ra là tổng kết, đánh giá việc tổ chức thực hiện những quy định của Hiến pháp hiện hành trong giai đoạn kể từ khi Hiến pháp có hiệu lực.
18 năm – nhiều thành tựu
Hiến pháp 1992 được thông qua trong bối cảnh đất nước đang trên tiến trình thực hiện đường lối đổi mới toàn diện do Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI (1986) của Đảng đề ra và đã đạt những thành tựu bước đầu quan trọng trên các mặt, các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Sau gần 25 năm thực hiện công cuộc đổi mới, 18 năm thi hành Hiến pháp, Nhà nước ta đã ban hành được một hệ thống các văn bản luật và dưới luật tương đối đầy đủ và đồng bộ, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội trên các lĩnh vực kinh tế, dân sự, chính trị, văn hoá, khoa học, kỹ thuật, ngoại giao, an ninh quốc phòng...phục vụ tiến trình đổi mới đất nước đi vào chiều sâu và góp phần tích cực chủ động hội nhập quốc tế.
Các văn bản luật và dưới luật thể chế hoá các quy định về quyền con người, quyền và nghĩa vụ của công dân trong Hiến pháp năm 1992 cũng được phát triển một bước theo hướng ngày càng hoàn thiện, tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho việc bảo vệ, thúc đẩy các quyền và tự do dân chủ sơ bản của công dân.
Có bất cập cần sửa đổi
Tuy vậy, trước những bước phát triển, thời cơ và vận hội mới của đất nước, của dân tộc, với mục đích tăng cường hơn nữa tính khả thi trong việc bảo vệ bằng Hiến pháp đối với các quyền tự do dân chủ của công dân- đạo luật tối cao của Nhà nước, sau 18 năm thi hành, cho thấy các quy định về con người, quyền và nghĩa vụ của công dân được quy định trong Hiến pháp 1992 đang bộc lộ những bất cập nhất định. Những bất cập đó đang đòi hỏi cần được nghiên cứu, xem xét một cách nghiêm túc để đề xuất sửa đổi, bổ sung vừa bảo đảm phù hợp với thực tiễn Việt Nam, vừa bảo đảm được xu thế hội nhập quốc tế, hội nhập khu vực đã và đang diễn ra nhanh chóng trên đất nước chúng ta.
Các tham luận tại Hội thảo đều tập trung vào các nội dung quan điểm của Đảng, Nhà nước và các quan điểm khoa học về vai trò của hoạt động tổng kết việc thi hành Hiến pháp đối với việc sửa đổi, bổ sung, ban hành Hiếp pháp mới; phương pháp tổng kết thi hành Hiến pháp, ý nghĩa của nó trong công tổng kết thi hành Hiến pháp; đề xuất các tiêu chí phương pháp tổng kết thi hành Hiến pháp; những vấn đề chung về Hiến pháp và sửa đổi Hiến pháp; tiêu chí tổng kết thi hành Hiến pháp và vai trò của nó trong tổng kết Hiến pháp- hệ thống các tiêu chí tổng kết Hiến pháp; xác định nội dung cần sửa đổi, bổ sung Hiến pháp 1992 trên các lĩnh vực...; quy trình lập hiến ở Việt Nam-thực trạng và giải pháp.
Hội thảo quan trọng này kết thúc vào hôm nay -4/8./.
Văn Sơn
