Dự kiến tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ ban hành Nghị quyết về công tác tư pháp, trong đó có công tác thi hành án. Ủy ban Tư pháp của Quốc hội được giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan chuẩn bị dự thảo nghị quyết này và đã gửi tới các vị Đại biểu Quốc hội xem xét, cho ý kiến trước khi trình Quốc hội thông qua vào ngày 23/11/2012. Đây sẽ là lần đầu tiên Quốc hội có Nghị quyết riêng về công tác tư pháp.
Chuyển biến cơ bản
Theo Chương trình làm việc của Quốc hội khóa XIII, tại Kỳ họp thứ tư đang diễn ra tại Hà Nội, Quốc hội đã dành nửa ngày (26/10) thảo luận tại tổ và một ngày rưỡi (01 và 02/11) thảo luận tại hội trường về các báo cáo: Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm năm 2012; Báo cáo của viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao về công tác của ngành Kiểm sát năm 2012; Báo cáo của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao về công tác của các Tòa án năm 2012 và Báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án năm 2012 (bao gồm phần thi hành án dân sự và thi hành án hình sự).
 |
| Chấp hành viên đọc quyết định cưỡng chế thi hành án trong một vụ việc tại Bạc Liêu. (Ảnh chỉ có tính minh họa) |
Liên quan đến Báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án năm 2012, kết quả thảo luận tại tổ và tại hội trường, nhiều Đại biểu Quốc hội đã chia sẻ về những khó khăn, vướng mắc, đồng tình về những kết quả đã đạt được và đề xuất các giải pháp khắc phục khó khăn, nâng cao kết quả, hiệu quả công tác thi hành án dân sự trong thời gian tới.
Đánh giá về kết quả đã đạt được trong công tác thi hành án dân sự, khi thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo (tóm tắt) trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường đã khẳng định: “Năm 2012, toàn ngành Thi hành án dân sự đã thi hành xong được số việc, tiền nhiều hơn và đạt tỷ lệ cao hơn năm 2011, vượt chỉ tiêu đề ra, duy trì bền vững sự chuyển biến cơ bản kể từ khi thi hành Luật Thi hành án dân sự. Công tác phân loại án được quan tâm chỉ đạo quyết liệt, kết quả có tiến bộ hơn. Công tác hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ và giải quyết khiếu nại, tố cáo tiếp tục được coi trọng, giảm khiếu nại, tố cáo phức tạp kéo dài; một số vụ án lớn, phức tạp đã được giải quyết đạt kết quả. Các mặt công tác khác phục vụ cho hoạt động thi hành án dân sự, như, xây dựng và hoàn thiện thể chế; tổ chức, cán bộ; cơ sở vật chất, kinh phí hoạt động tiếp tục được quan tâm thực hiện có hiệu quả”.
Trong điều kiện tình hình kinh tế trong nước gặp nhiều khó khăn, tổng số việc và tiền phải thi hành đều tăng so với năm 2011 thì có thể nói rằng, kết quả đạt được nêu trên là sự nỗ lực phấn đấu rất cao và đáng được ghi nhận của ngành Thi hành án dân sự.
Đảm bảo kết quả THA thực sự bền vững
Được biết, ngoài việc khẳng định những kết quả đã đạt được, những hạn chế, tồn tại trong các hoạt động tư pháp năm 2012 nói chung, trong đó có công tác thi hành án dân sự, dự thảo nghị quyết đặt ra chỉ tiêu, năm 2013, tỷ lệ thi hành án dân sự xong đạt trên 88% về việc, trên 77% về tiền trên tổng số có điều kiện thi hành (trước đó, dự thảo lần thứ nhất đặt ra chỉ tiêu thi hành án xong đạt 90% về việc và 85% về tiền).
Tham gia ý kiến đối với dự thảo nghị quyết này, Bộ Tư pháp đã có văn bản gửi cơ quan chủ trì soạn thảo, đề nghị giữ nguyên chỉ tiêu đã được Chính phủ cân nhắc, tính toán kỹ và đưa ra tại báo cáo trước Quốc hội, đó là: năm 2013 thi hành án xong đạt 83% về việc và 65% về tiền. Dự thảo nghị quyết cũng đặt ra chỉ tiêu giảm 5-10% số lượng án chuyển kỳ sau.
Tại văn bản gửi Ủy ban Tư pháp, Bộ Tư pháp đã đề nghị chưa nên đặt ra chỉ tiêu cụ thể về giảm án chuyển kỳ sau, bởi lẽ: dự báo năm 2013 vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức đối với công tác thi hành án dân sự; số thụ lý mới năm 2013 sẽ tăng nhiều, mặt khác, vào những tháng cuối của kỳ báo cáo, Tòa án các cấp cũng tập trung giải quyết án và theo đó sẽ chuyển số lượng lớn bản án, quyết định phải tổ chức thi hành án cho cơ quan Thi hành án dân sự, hơn nữa, việc tổ chức thi hành án phải tuân thủ theo các trình tự, thủ tục chặt chẽ, nhiều vụ việc cần phải có thời gian xử lý.
Bên cạnh đó, chỉ tiêu giảm án chuyển sang năm sau cần tiếp tục phân tích làm rõ về tình hình và cơ cấu để có thể xác định chỉ tiêu phù hợp. Vì vậy, cần phải có thời gian để Chính phủ chỉ đạo, đánh giá kết quả thực hiện, trên cơ sở đó báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định sau.
Việc đặt ra chỉ tiêu công tác hàng năm công tác đối với các ngành và một số lĩnh vực công tác suy cho cùng là nhằm mục đích duy trì bền vững và nâng cao kết quả, hiệu quả của công tác đó. Do đó, việc đưa ra chỉ tiêu về thi hành án dân sự năm 2013 trong Nghị quyết của Quốc hội cũng nên cân nhắc cho phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội của năm 2013 và phù hợp với khả năng của cơ quan Thi hành án dân sự, qua đó có thể giảm áp lực và tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ, công chức làm công tác thi hành án dân sự phấn khởi thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, bảo đảm kết quả thi hành án dân sự năm 2013 thực sự bền vững.
Việc tổ chức thực hiện chỉ tiêu thi hành án dân sự theo Nghị quyết của Quốc hội là trách nhiệm chung của các các cấp, các ngành, trước tiên là trách nhiệm của ngành Tư pháp mà trực tiếp là các cơ quan Thi hành án dân sự địa phương, tiếp đó là trách nhiệm của Ban chỉ đạo Thi hành án dân sự, sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương và sự phối hợp của các ban, ngành có liên quan ở địa phương đối với công tác thi hành án dân sự.
Hy vọng, với sự nỗ lực phấn đấu hết sức mình của đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác thi hành án dân sự; sự quan tâm chỉ đạo sát sao của lãnh đạo các cấp và sự phối hợp đồng bộ của các ngành có liên quan, công tác thi hành án dân sự năm 2013 sẽ tiếp tục gặt hái được những kết quả tích cực và hoàn thành vượt mức chỉ tiêu nhiệm vụ được giao, xứng đáng với sự mong mỏi, quan tâm, kỳ vọng của Đảng, Quốc hội và Chính phủ.
Tuấn Nguyễn
