Phải cộng đồng trách nhiệm trong xác minh điều kiện đương nhiên được xóa án tích

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.
(PLO) - Đây là ý kiến của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc tại buổi làm việc nghe báo cáo những định hướng lớn sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp (LLTP) diễn ra hôm qua – 16/2. Việc xác minh điều kiện để thực hiện chế định xóa án tích đương nhiên nhằm bảo đảm tính nhân văn của chính sách hình sự, giúp người bị kết án tái hòa nhập cộng đồng.

Theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009), tòa án cấp giấy chứng nhận xóa án tích cho người bị kết án. Trung tâm LLTP quốc gia, Sở Tư pháp chỉ phải xác minh trong một số trường hợp cần thiết khi cấp Phiếu LLTP, chủ yếu là trong trường hợp chưa nhận được giấy chứng nhận xóa án tích do tòa án cung cấp. 

Tuy nhiên, Bộ luật Hình sự năm 2015 (khoản 4 Điều 70) quy định: “Cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu LLTP có trách nhiệm cập nhật thông tin về tình hình án tích của người bị kết án và khi có yêu cầu thì cấp Phiếu LLTP xác nhận không có án tích, nếu có đủ điều kiện quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này”.

Còn khoản 1 Điều 369 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định: “Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu của người được đương nhiên xóa án tích và xét thấy có đủ điều kiện quy định tại Điều 70 Bộ luật Hình sự thì cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu LLTP cấp Phiếu LLTP là họ không có án tích”. Như vậy, kể từ ngày Bộ luật Hình sự năm 2015 có hiệu lực thi hành thì toàn bộ việc xác minh về điều kiện đương nhiên được xóa án tích khi cấp Phiếu LLTP sẽ do cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu LLTP (Trung tâm LLTP quốc gia và các Sở Tư pháp) thực hiện. 

Bên cạnh đó, Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định một trong những điều kiện đương nhiên được xóa án tích là người bị kết án không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn Bộ luật này quy định (khoản 2 Điều 70). Để thực hiện nhiệm vụ quản lý, theo dõi thông tin về điều kiện đương nhiên được xóa án tích của cá nhân mà Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định, cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu LLTP sẽ gặp rất nhiều khó khăn vì cơ sở dữ liệu LLTP hiện nay chỉ lưu trữ, quản lý thông tin từ khi có bản án có hiệu lực pháp luật, chứ không quản lý và lưu trữ các thông tin từ giai đoạn khởi tố. 

Ngoài ra, theo Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, thông tin từ giai đoạn khởi tố nằm rải rác ở nhiều cơ quan như viện kiểm sát, tòa án, cơ quan điều tra, cơ quan của Bộ đội Biên phòng, cơ quan của Kiểm lâm, Hải quan… Do đó, rất khó khăn trong việc xác định đầu mối tập trung, cung cấp thông tin về hành vi phạm tội mới phục vụ cấp Phiếu LLTP theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 và Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

Hơn nữa, thực tiễn trong quá trình tiến hành xác minh về điều kiện đương nhiên được xóa án tích của người bị kết án cho thấy, kết quả của cơ quan công an là người đó đã bị bắt, tạm giam nhưng lại không rõ về kết quả xử lý. Để cấp Phiếu LLTP, cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu LLTP phải xác minh thông tin tại các cơ quan tòa án, viện kiểm sát, thi hành án… mà vẫn không có được thông tin về bản án cũng như tình trạng thi hành án của người đó. Thực tế này đã gây lúng túng cho các Sở Tư pháp trong thời gian vừa qua, làm ảnh hưởng đến hoạt động cấp Phiếu LLTP phục vụ người dân, cơ quan, tổ chức.

Với yêu cầu thống nhất, đồng bộ trong tổ chức thi hành quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 về xóa án tích và trách nhiệm của cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu LLTP trong cập nhật, xác minh về điều kiện đương nhiên được xóa án tích, đại diện Trung tâm LLTP quốc gia đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm phối hợp giữa cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu LLTP và các cơ quan có liên quan như tòa án, viện kiểm sát, công an, thi hành án dân sự, cơ quan có thẩm quyền trong quân đội, UBND cấp xã nơi người bị kết án cư trú… xác minh thông tin về việc người đó có bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử về hành vi phạm tội mới trong thời hạn đang có án tích hay không.

Có như vậy mới bảo đảm thực hiện chế định đương nhiên được xóa án tích theo Bộ luật Hình sự năm 2015.

Bàn về đề xuất trên, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc nhấn mạnh, cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu LLTP trước hết phải xác định là không đùn đẩy trách nhiệm. Tuy nhiên, việc xác minh điều kiện đương nhiên được xóa án tích thì không thể tự mình làm được nếu căn cứ theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015. Trên cơ sở Bộ luật này đang được sửa đổi, bổ sung, Thứ trưởng yêu cầu nghiên cứu quy định phải cộng đồng trách nhiệm trong xác minh điều kiện đương nhiên được xóa án tích.

Đọc thêm

Nâng cao nhận thức pháp luật và khả năng tiếp cận tín dụng có bảo đảm

Nâng cao nhận thức pháp luật và khả năng tiếp cận tín dụng có bảo đảm
(PLVN) - Trong 02 ngày từ 27-28/3/2024, tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, với sự hỗ trợ bởi Chương trình “Tăng cường pháp luật và tư pháp tại Việt Nam” (EU JULE) do Liên minh Châu Âu tài trợ với sự đóng góp tài chính của hai cơ quan thuộc Liên hợp quốc là UNDP và UNICEF, Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm - Bộ Tư pháp đã tổ chức Lớp tập huấn cho cán bộ địa phương về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và đăng ký biện pháp bảo đảm.

Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi): Quy định rõ cơ chế, giới hạn áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát

 Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa phát biểu tại Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV, cho ý kiến về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát là mô hình mới, chưa có thực tiễn kiểm nghiệm. Do đó, cần tiếp cận nội dung này theo hướng thận trọng, bảo đảm kiểm soát tốt.

Đảm bảo chất lượng, thời gian đào tạo nghề công chứng

Công chứng viên giải quyết yêu cầu của khách hàng (ảnh MH).
(PLVN) - Để góp phần nâng cao chất lượng đầu vào của đội ngũ Công chứng viên (CCV), dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) quy định người muốn hành nghề công chứng đều phải tham dự khóa đào tạo nghề công chứng. Quy định này cũng phù hợp với pháp luật các nước theo hệ thống công chứng Latinh.

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án
(PLVN) -Ngày 25-3, Chi cục thi hành án dân sự (THADS) TP. Thủ Đức, TP.HCM đã tổ chức thi hành xong Bản án số 1027/2018/DSPT ngày 12-11-2018 của TAND TP.HCM; Quyết định giám đốc thẩm số 167/2019/DS-GDT ngày 4-7-2019 của TAND cấp cao tại TP.HCM; Quyết định thi hành án số 994/QĐ- CCTHADS ngày 3-12-2018 của Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP. Thủ Đức.

Tiếp tục tháo gỡ “điểm nghẽn” trong triển khai Đề án 06 trong lĩnh vực hộ tịch

Quang cảnh buổi làm việc.
(PLVN) -Sáng 25/3, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh đã chủ trì cuộc làm việc với các đơn vị về tháo gỡ các vướng mắc triển khai Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030 trong lĩnh vực hộ tịch.

Tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động công chứng

Người dân thực hiện thủ tục về công chứng (ảnh MH, Báo VP).
(PLVN) - Tính đến nay, nước ta có hơn 3.300 công chứng viên (CCV) với gần 1.300 tổ chức hành nghề công chứng (TCHNCC). Để đảm bảo sự phát triển liên tục, ổn định, bền vững của các tổ chức này, dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) đã quy định nguyên tắc phát triển tổ chức hành nghề công chứng phải căn cứ vào điều kiện kinh tế-xã hội, diện tích, số lượng và mật độ phân bố dân cư, nhu cầu công chứng hợp đồng, giao dịch trên địa bàn cấp huyện dự kiến thành lập.