“Không nên để phản biện như đấm vào chỗ không người”

“Cần có cơ chế tiếp thu, tiếp nhận và giải quyết kiến nghị chứ không nên để phản biện như đấm vào chỗ không người”, PGS.TS Phạm Bích San, Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam nói, tại Hội thảo về nâng cao hiệu quả hoạt động phản biện xã hội chính sách và pháp luật của nhà nước do Viện Khoa học pháp lý (Bộ Tư pháp) tổ chức hôm qua, 22/12.

“Cần có cơ chế tiếp thu, tiếp nhận và giải quyết kiến nghị chứ không nên để phản biện như đấm vào chỗ không người”, PGS.TS Phạm Bích San, Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam nói, tại Hội thảo về nâng cao hiệu quả hoạt động phản biện xã hội chính sách và pháp luật của nhà nước do Viện Khoa học pháp lý (Bộ Tư pháp) tổ chức hôm qua, 22/12.

Các đại biểu tham dự Hội thảo về nâng cao hiệu quả hoạt động phản biện xã hội chính sách và pháp luật của Nhà nước
Các đại biểu tham dự Hội thảo về nâng cao hiệu quả hoạt động phản biện xã hội chính sách và pháp luật của Nhà nước

Hoạt động của các cơ quan nhà nước cần được giám sát

Ba câu chuyện được PGS.TS Phạm Bích San đưa ra để dẫn chứng cho hiệu quả của phản biện xã hội. Đó là Dự án khai thác bô- xít tại Tây nguyên do Tập đoàn than, khoáng sản Việt Nam (TKV) triển khai vào năm 2008. Viện Nghiên cứu và Tư vấn phát triển đã có “cảnh báo” về những vấn đề liên quan đến dự án này tới Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam.

Liên hiệp đã tiến hành nhiều hoạt động để cung cấp thông tin và đối thoại với Chính phủ, phản biện cho TKV tại cuộc họp của Bộ Chính trị. Kết quả, Dự án khai thác bô- xít đã được chỉ đạo làm thí điểm tại Tân Rai và Nhân Cơ.

Tương tự là Dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam với số vốn dự kiến 56 tỷ USD, chuyện quy hoạch đô thị Hà Nội với trục Hồ Tây – Ba Vì, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật cũng đã tổ chức tham vấn ý kiến các nhà khoa học, cung cấp thông tin cho báo chí. Kết quả một dự án bị Quốc hội “bác”, một dự án được tiếp thu với nhiều điều chỉnh hợp lý.

Theo PGS.TS Phạm Bích San, hiện nay nhu cầu phản biện ngày càng lớn, nhưng hiện chưa có cơ chế tiếp thu, tiếp nhận và giải quyết kiến nghị, làm cho phản biện như “đấm vào chỗ không người”. Ông San đề nghị “sửa đổi Hiến pháp tới phải khẳng định lại quyền được phản biện, quyền được tự do ngôn luận của người dân”.

Phản biện phải có phản hồi

Nhiều ý kiến đồng tình với nhận định của ông Phạm Bích San, Th.S Lê Thiều Hoa, Viện Khoa học pháp lý cho rằng: “dù phản biện xã hội đã được ghi nhận trong Hiến pháp nhưng Việt Nam vẫn thiếu một hành lang pháp lý đồng bộ bảo đảm thực hiện các hoạt động phản biện xã hội một cách rộng rãi, chất lượng, hiệu quả”. Do đó, theo Th.S Hoa cần ban hành một văn bản có giá trị pháp lý cao nhằm hình thành cơ sở pháp lý đồng bộ cho hoạt động phản biện xã hội.

Th.S Trần Văn Hai, Ban Pháp chế, VCCI dẫn kết quả điều tra đối với DN gần đây cho thấy: có đến 4/5 số DN được hỏi cho biết chưa bao giờ họ được tham gia phản biện đối với cơ quan Nhà nước ở cả trung ương và địa phương, gần 80% DN nói rằng muốn tiếp cận các thông tin của cơ quan nhà nước phải bằng “quan hệ”, 50% cho rằng muốn có thông tin phải mất chi phí. "Đó là bức tranh tối màu, do đó cần quy định rõ trách nhiệm của cơ quan Nhà nước, và cần quy định cơ chế giám sát cơ quan soạn thảo văn bản luật”.

TS Bùi Xuân Đức (Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam) cho rằng, Mặt trận Tổ quốc - dù có vai trò “đại diện của nhân dân” - tuy nhiên khi đóng góp ý kiến, việc cơ quan tiếp nhận có nghe hay không vẫn là “việc của người ta”. Ông Đức kiến nghị “phải làm rõ ai là chủ thể phản biện, đối tượng phản biện và trình tự phản biện.”

Để phản biện xã hội không “rơi vào quên lãng”, nhiều ý kiến tại hội thảo cũng đề nghị các cơ quan, tổ chức được phản biện phải thể hiện việc tiếp thu kết quả phản biện và trả lời bằng văn bản cho chủ thể phản biện. Và việc này đương nhiên cần phải có những quy định pháp luật rõ ràng, thể hiện từ Hiến pháp đến các văn bản luật, dưới luật. Phản biện tốt, được tiếp thu, điều đó đồng nghĩa với chính sách pháp luật sẽ khả thi hơn trong thực tiễn.

“Công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận các vấn đề chung của cả nước và địa phương, kiến nghị với cơ quan nhà nước, biểu quyết khi Nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân”

(Điều 53 Hiến pháp 1992)

Bình An

Đọc thêm

Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp: Quyết tâm cao trong công tác kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Ngày 28/3, Ban cán sự Đảng Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, thi hành án dân sự theo các quy định số 131-QĐ/TW và 132-QĐ/TW của Bộ Chính trị với sự chủ trì của đồng chí Lê Thành Long, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp.

Bạc Liêu: Triển khai các Luật mới được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 6

Bạc Liêu: Triển khai các Luật mới được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 6
(PLVN) - Sáng 28/3, Sở Tư pháp - Cơ quan thường trực Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh Bạc Liêu tổ chức Hội nghị trực tiếp và được kết nối trực tuyến đến các điểm cầu cấp huyện, cấp xã triển khai các Luật mới được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 6, Kỳ họp bất thường lần thứ 5. Ngoài điểm cầu chính, Hội nghị còn kết nối trực tuyến đến 7 điểm cầu cấp huyện và 64 điểm cầu cấp xã.

Nâng cao nhận thức pháp luật và khả năng tiếp cận tín dụng có bảo đảm

Nâng cao nhận thức pháp luật và khả năng tiếp cận tín dụng có bảo đảm
(PLVN) - Trong 02 ngày từ 27-28/3/2024, tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, với sự hỗ trợ bởi Chương trình “Tăng cường pháp luật và tư pháp tại Việt Nam” (EU JULE) do Liên minh Châu Âu tài trợ với sự đóng góp tài chính của hai cơ quan thuộc Liên hợp quốc là UNDP và UNICEF, Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm - Bộ Tư pháp đã tổ chức Lớp tập huấn cho cán bộ địa phương về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và đăng ký biện pháp bảo đảm.

Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi): Quy định rõ cơ chế, giới hạn áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát

 Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa phát biểu tại Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV, cho ý kiến về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát là mô hình mới, chưa có thực tiễn kiểm nghiệm. Do đó, cần tiếp cận nội dung này theo hướng thận trọng, bảo đảm kiểm soát tốt.

Đảm bảo chất lượng, thời gian đào tạo nghề công chứng

Công chứng viên giải quyết yêu cầu của khách hàng (ảnh MH).
(PLVN) - Để góp phần nâng cao chất lượng đầu vào của đội ngũ Công chứng viên (CCV), dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) quy định người muốn hành nghề công chứng đều phải tham dự khóa đào tạo nghề công chứng. Quy định này cũng phù hợp với pháp luật các nước theo hệ thống công chứng Latinh.

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án
(PLVN) -Ngày 25-3, Chi cục thi hành án dân sự (THADS) TP. Thủ Đức, TP.HCM đã tổ chức thi hành xong Bản án số 1027/2018/DSPT ngày 12-11-2018 của TAND TP.HCM; Quyết định giám đốc thẩm số 167/2019/DS-GDT ngày 4-7-2019 của TAND cấp cao tại TP.HCM; Quyết định thi hành án số 994/QĐ- CCTHADS ngày 3-12-2018 của Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP. Thủ Đức.

Tiếp tục tháo gỡ “điểm nghẽn” trong triển khai Đề án 06 trong lĩnh vực hộ tịch

Quang cảnh buổi làm việc.
(PLVN) -Sáng 25/3, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh đã chủ trì cuộc làm việc với các đơn vị về tháo gỡ các vướng mắc triển khai Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030 trong lĩnh vực hộ tịch.

Tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động công chứng

Người dân thực hiện thủ tục về công chứng (ảnh MH, Báo VP).
(PLVN) - Tính đến nay, nước ta có hơn 3.300 công chứng viên (CCV) với gần 1.300 tổ chức hành nghề công chứng (TCHNCC). Để đảm bảo sự phát triển liên tục, ổn định, bền vững của các tổ chức này, dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) đã quy định nguyên tắc phát triển tổ chức hành nghề công chứng phải căn cứ vào điều kiện kinh tế-xã hội, diện tích, số lượng và mật độ phân bố dân cư, nhu cầu công chứng hợp đồng, giao dịch trên địa bàn cấp huyện dự kiến thành lập.