Phòng, chống tham nhũng khu vực tư: Coi trọng kiểm soát nội bộ

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
(PLO) - Tham nhũng ở khu vực tư trên bình diện quốc tế và tham nhũng ở khu vực ngoài nhà nước tại Việt Nam đã và đang được nhận diện ngày càng rõ ràng cả về tính chất, đặc điểm và tính nguy hiểm. Điều này đòi hỏi cần sớm có các biện pháp hữu hiệu để phòng chống tham nhũng (PCTN), góp phần tạo dựng môi trường cạnh tranh lành mạnh, tạo tiền đề cho phát triển kinh tế bền vững.

Tham nhũng trong khu vực tư gây nên nhiều hậu quả khôn lường, đặc biệt là làm suy yếu sức cạnh tranh và tạo ra những bất bình đẳng, cũng như làm giảm lòng tin đối với doanh nghiệp khu vực tư. Đây là những yếu tố quan trọng để duy trì và phát triển các quan hệ xã hội và kinh tế. 

Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam hiện nay còn vắng bóng các quy định tạo cơ chế pháp lý để phòng ngừa và phát hiện tham nhũng ở khu vực ngoài Nhà nước. Luật PCTN năm 2005 chỉ có quy định mang tính nguyên tắc về trách nhiệm PCTN của các doanh nghiệp nói chung.

Các luật trong lĩnh vực quản lý doanh nghiệp và hoạt động kinh doanh nói chung mới chỉ có những quy định lẻ tẻ, chưa có tính hệ thống hoặc quy định những biện pháp chung cho nhiều vấn đề chứ không chỉ là vấn đề phòng ngừa tham nhũng trong kinh doanh. Pháp luật về tổ chức ngoài Nhà nước của Việt Nam chưa được hình thành một cách rõ ràng, chưa có quy định cụ thể về phòng ngừa tham nhũng. 

Ở khía cạnh pháp luật về xử lý tham nhũng, các văn bản quy định còn chưa đồng bộ. Việc quy định xử phạt hành chính đối với những hành vi tham nhũng ở khu vực ngoài Nhà nước hầu như rất hiếm và không cụ thể hoặc nếu có thì lại không phải là chế tài trực tiếp đối với những hành vi mang bản chất tham nhũng. Quy định về xử lý hình sự loại tội phạm tham nhũng ở khu vực ngoài Nhà nước còn chung chung, khó áp dụng trong thực tiễn.

Do vậy, để đáp ứng được những đòi hỏi tất yếu của sự phát triển nền kinh tế thị trường cũng như quá trình hội nhập quốc tế, nước ta cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật về PCTN theo hướng tiếp cận điều chỉnh đa chiều, mềm dẻo. Các quy định của pháp luật có liên quan cần được hoàn thiện theo hướng tạo cơ chế cho hoạt động PCTN của các tổ chức, doanh nghiệp ngoài Nhà nước được thực hiện một cách tự chủ, tự chịu trách nhiệm, chủ động và tích cực. 

Cụ thể, đối với Công ước của Liên Hợp quốc về chống tham nhũng mà Việt Nam là thành viên đã quy định về trách nhiệm của khu vực tư trong PCTN và khuyến nghị các quốc gia thành viên hình sự hóa loại hình tham nhũng này. Với trách nhiệm của quốc gia thành viên, Việt Nam cần nỗ lực hơn nữa trong việc nội luật hóa các yêu cầu và khuyến nghị của Công ước.

Cùng với đó, Bộ luật Hình sự năm 2015 cần nhận diện rõ hơn một số dạng tội phạm tham nhũng ở khu vực ngoài Nhà nước, Luật PCTN năm 2005 tiếp tục sửa đổi theo hướng mở rộng tiếp cận sang PCTN ở khu vực ngoài Nhà nước.

Từ góc độ quản lý doanh nghiệp, Luật Doanh nghiệp là một trong những công cụ pháp lý hữu hiệu để quy định các biện pháp phòng ngừa tham nhũng nội bộ của các doanh nghiệp tư nói chung. Do vậy, Luật Doanh nghiệp năm 2014 cần được hoàn thiện theo hướng khuyến khích các doanh nghiệp nói chung ban hành và áp dụng các bộ quy tắc ứng xử của doanh nghiệp và xây dựng các cơ chế kiểm soát nội bộ để bảo đảm các quy tắc ứng xử này được thực thi trong thực tế.

Còn một số luật liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp như Luật Chứng khoán, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Cạnh tranh và các văn bản hướng dẫn thi hành cần đảm bảo phù hợp với yêu cầu của Luật PCTN. Theo đó, cần điều chỉnh một số nội dung liên quan tới nghĩa vụ pháp lý của các công ty đại chúng, tổ chức tín dụng phải ban hành các bộ quy tắc ứng xử và cơ chế kiểm soát nội bộ; cơ chế bảo đảm thực thi đối với các quy tắc ứng xử và kiểm soát nội bộ, trong đó chú trọng cơ chế khuyến khích các cổ đông hoặc người có lợi ích liên quan của công ty đại chúng, tổ chức tín dụng tự phát hiện tham nhũng trong khu vực ngoài Nhà nước và tiến hành thủ tục cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích của mình.

Đồng thời cần quy định những dạng hành vi tham nhũng ở khu vực tư có tính đặc thù của lĩnh vực mà luật điều chỉnh để có cơ sở cho việc quy định việc xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự. 

Đọc thêm

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
(PLVN) -  Ngày 25/3, chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững; đặc biệt, các luật, nghị quyết phải khai thác, phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển của đất nước, tránh lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tránh "xin – cho".

Phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử tại địa phương

Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Tham luận của một số đại biểu trình bày tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024 ngày 25/3 đã cho thấy vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử trong hoạt động giám sát, góp phần không nhỏ vào những thành quả về phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa chủ trì hội nghị.
(PLVN) -  Sáng 25/3, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chủ trì Hội nghị làm việc với các cơ quan, đơn vị về xây dựng Đề án tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).