Nhân lên giá trị thời đại trong Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh (Kỳ 2): Nêu gương phải bằng hành động

(PLVN) - Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: Đã là cán bộ, đảng viên phải nêu gương. Nêu gương là nói đi đôi với làm, phải bằng hành động cụ thể, “khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, khi hưởng thụ thì mình nên đi sau”. Nói rộng ra, thông qua hành động nêu gương của mỗi cán bộ, đảng viên, Đảng sẽ tập hợp được sức mạnh của quần chúng nhân dân cho sự nghiệp cách mạng, đổi mới đất nước.

4 chữ “thật” Người căn dặn

Trong Di chúc, trước khi đề cập đến 4 chữ “thật” mà mỗi cán bộ, đảng viên phải phấn đấu, Bác khẳng định: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền”. “Tại sao Bác lại nói đến vấn đề này đầu tiên? Có lẽ đây là nỗi trăn trở lớn của Người về sứ mệnh của Đảng cầm quyền, bởi khi đã là Đảng cầm quyền thì Đảng phải thật sự xứng đáng với vị trí và vai trò của mình” - PGS.TS Nguyễn Mạnh Tường, giảng viên cao cấp thuộc Bộ môn Tư tưởng Hồ Chí Minh (Khoa Lý luận chính trị, Trường Đại học Luật Hà Nội) chia sẻ.

Cũng bởi “Đảng ta là một Đảng cầm quyền” nên mọi sự đúng sai của Đảng, mọi tiêu cực của cán bộ, đảng viên không chỉ giới hạn trong nội bộ Đảng mà còn tác động tới toàn xã hội. Mọi việc thành công hay thất bại đều liên quan đến việc cán bộ, đảng viên có gắn bó với dân hay không. Do đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn mong muốn mọi cán bộ, đảng viên phải thật sự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, phải nêu gương trước quần chúng nhân dân, bởi “một tấm gương sống có giá trị hơn một trăm bài diễn văn, tuyên truyền”.

Trong Di chúc, Người viết: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”. Theo PGS.TS Tường, khi căn dặn điều này Bác rất trăn trở về việc nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Cái gì người dân chưa làm được thì cán bộ, đảng viên phải làm trước. Tuy không nói rõ từ “nêu gương”, nhưng Bác yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên phải thấm nhuần đạo đức cách mạng, phải cần, kiệm, liêm, chính... tất cả điều đó chính là yêu cầu của việc nêu gương. Phẩm chất đạo đức cách mạng của người cán bộ, đảng viên là cần, kiệm, liêm, chính - đó là “tứ đức” cho mỗi con người chứ không phải cho tập thể, nhưng nếu mỗi cá nhân có được “tứ đức” thì tập thể cũng sẽ có những đức tính tốt này. 

Bản Di chúc viết tay của Hồ Chủ tịch.
Bản Di chúc viết tay của Hồ Chủ tịch.

GS.TS Hoàng Chí Bảo (chuyên gia cao cấp, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương) cũng cho rằng, với cán bộ, đảng viên, Bác luôn nhấn mạnh đạo đức phải là hàng đầu, là gốc. Người cũng tỏ rõ thái độ kiên quyết đạt bằng được mẫu mực lý tưởng đó và cũng để khẳng định vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên trước nhân dân; nhất là những cán bộ có chức quyền, giữ trọng trách. “

Nó cũng tỏ rõ sự nhất quán giữa nói và làm, giữa nhận thức và hành động. Đảng muốn là một Đảng chân chính cách mạng thì phải thực hiện cho bằng được 4 chữ “thật” này” - GS.TS Hoàng Chí Bảo khẳng định.

Cán bộ, đảng viên phải làm gương

Trong quan hệ với nhân dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân”. Như vậy, theo Bác, vai trò của cán bộ, đảng viên không chỉ gần gũi, gắn bó với quần chúng mà còn phải nỗ lực không ngừng để nâng cao trình độ chuyên môn. Muốn làm được điều đó, phải xây dựng con người toàn diện, đức - tài phải luôn đi đôi với nhau. 

“Đầu tiên anh phải có khả năng để hướng dẫn nhân dân, vừa hướng dẫn vừa thuyết phục để nhân dân nghe theo. Nếu hướng dẫn thuyết phục chưa được thì phải làm cho dân xem - tức là làm mẫu; làm mẫu chưa được thì bản thân anh phải làm để cho ra kết quả.

Giống như những đảng viên, những cựu chiến binh về quê hương trồng rừng hoặc tổ chức xây dựng các khu nông nghiệp sạch công nghệ cao - tức là khi các cán bộ, đảng viên làm ra có kết quả thì người dân sẽ nhìn vào đó để noi theo... Đảng hiển hiện trong mỗi việc làm cụ thể của từng cán bộ, đảng viên, rất giản dị và gần gũi chứ không cao siêu. Với Hồ Chí Minh, điều gần gũi, giản dị là tấm gương và sự thuyết phục cao nhất đối với mọi người” - PGS.TS Nguyễn Mạnh Tường nói.

Vẫn theo PGS.TS Tường, những năm vừa qua, sự biến đổi của tư tưởng đang có dấu hiệu trong đời sống xã hội đó là “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”... mà nếu Đảng không thật sự xứng đáng là người lãnh đạo, tạo được niềm tin và xây dựng, củng cố được niềm tin trong nhân dân thì khó có thể nói trước được điều gì.

Trên thực tế đã xảy ra không ít vụ tiêu cực, tham nhũng nghiêm trọng. Cán bộ ở Trung ương thì vi phạm pháp luật đến mức xử lý hình sự, xuống đến nông dân thì tình trạng “rau hai luống, lợn hai chuồng”; rồi thực phẩm bẩn tuồn vào trường học, bếp ăn tập thể;  chuyện học trò đánh nhau, thầy cô thế này thế kia... Toàn là những vấn đề nóng, nói lên sự suy thoái về đạo đức đang tràn ngập từ ngoài xã hội cho đến gia đình, nhà trường. Tất cả những điều này nói lên rằng cần phải trở lại với tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh, mà đối tượng đầu tiên các cán bộ, đảng viên.

Nhận thức rõ vai trò quan trọng của mỗi cán bộ, đảng viên trong việc nêu gương nên tại Di chúc, hai lần Chủ tịch Hồ Chí Minh lặp lại cụm từ “xứng đáng”: “Phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”; “góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”. 

Theo PGS.TS Nguyễn Mạnh Tường, hai chữ “xứng đáng” mà Bác nhắc đến là muốn nâng chữ “thật” lên tầm cao hơn để Đảng đáp ứng được nhu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Nhất là giai đoạn hiện nay, những lời căn dặn của Bác vẫn vẹn nguyên giá trị thời đại khi chúng ta đang đẩy mạnh việc  xây dựng, chỉnh đốn Đảng; kiên quyết đấu tranh chống lãng phí, quan liêu, tham nhũng, thoái hóa đạo đức, lối sống, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”  trong nội bộ Đảng. 

“Nếu Đảng không chống được những điều này trong nội bộ ở nước ta thì Đảng cũng không có khả năng chống những điều này ở phong trào vô sản thế giới. Điều này nói đến vai trò của Đảng trong việc góp phần vào sự nghiệp cách mạng thế giới, đưa phong trào cách mạng đến kết quả. Trước kia Người từng nói: “Tôi rất buồn khi Đảng anh em có bất hòa”, nhưng vì Người chưa làm được nên mong muốn Đảng Cộng sản Việt Nam phải hoàn thiện mình, tức là xứng đáng không chỉ đối với mình, đối với cách mạng, với nhân dân mà sau đó là với phong trào cách mạng thế giới” - ông Nguyễn Mạnh Tường nhận định.

Như vậy, muốn xây dựng được niềm tin và sự đồng thuận trong xã hội thì Đảng phải thật sự làm gương trong lời nói và việc làm của mỗi cán bộ, đảng viên; phải kiên quyết đấu tranh chống thoái hóa, biến chất. Đồng thời, đạo đức cách mạng phải được coi là “vũ khí sắc bén” trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng, thoái hóa ngay trong nội bộ Đảng.

Và, khi Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh thì Đảng không chỉ xứng đáng với vai trò của người lãnh đạo, mà còn xứng đáng trong việc góp phần vào sự nghiệp cách mạng thế giới. (Còn tiếp)

“Khi đã là Đảng cầm quyền thì Đảng không chỉ có tài, có đức, được người dân ủng hộ mà phải có nghệ thuật gần gũi với nhân dân, có khả năng huy động, quy tập được sức mạnh của nhân dân...

Đó là điều để Đảng xứng đáng là người lãnh đạo. Đảng không chỉ trong sạch, vững mạnh, mà còn dự báo được những vấn đề lớn có thể xảy ra để đối phó. Theo tinh thần của Di chúc Bác để lại thì Đảng phải tiếp cận đến các vấn đề lớn của thế giới và giải quyết vấn đề hòa bình của thế giới”. 

(PGS.TS Nguyễn Mạnh Tường, giảng viên cao cấp thuộc Bộ môn tư tưởng Hồ Chí Minh - Khoa Lý luận chính trị, Trường Đại học Luật Hà Nội)

Đọc thêm

Cải cách thể chế: Đóng góp thiết thực vào sự phát triển kinh tế - xã hội

Năm 2023 là năm thứ 12 liên tiếp Bộ Nội vụ phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan triển khai xác định, công bố Chỉ số cải cách hành chính của các Bộ, các tỉnh. (Nguồn ảnh: Chinhphu.vn).
(PLVN) - Bộ Tư pháp dẫn đầu bảng chỉ số cải cách hành chính (CCHC) Khối các Bộ, cơ quan ngang Bộ - đây là thông tin được đưa ra tại Hội nghị công bố Chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính năm 2023 (SIPAS) và Chỉ số cải cách hành chính năm 2023 (PAR INDEX) của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương do Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ tổ chức sáng 17/4.

Tổng duyệt diễu binh kỷ niệm Chiến thắng Điện Biên Phủ

Khối Quân kỳ do Trung tướng Nguyễn Trọng Bình, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam chỉ huy.
(PLVN) - Hôm qua (17/4), tại Trung tâm Huấn luyện quân sự quốc gia 4 (Hà Nội), Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì tổng duyệt diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (ĐBP).

Hội đồng nhân dân các TP trực thuộc trung ương: Phát huy tốt vai trò giám sát trong thực hiện thí điểm chính quyền đô thị

Quang cảnh một kỳ họp của HĐND TP Hà Nội. (Ảnh laodongthudo.vn)
(PLVN) - Thực hiện thí điểm chính quyền đô thị tại một số TP trực thuộc Trung ương là chủ trương đúng đắn, góp phần khắc phục hạn chế, bất cập trong quản lý, điều hành trước đây, khai thác lợi thế để đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình mới. Trong điều kiện thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị, HĐND, đại biểu HĐND các địa phương này đã phát huy tốt vai trò giám sát của cơ quan dân cử, bảo đảm cho hoạt động quản lý nhà nước ở địa phương đạt hiệu quả, minh bạch và trung thực.

Bộ trưởng Bộ Công an viếng nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82

Đại tướng Tô Lâm dâng hương tưởng niệm, tri ân các anh hùng liệt sĩ. (Ảnh: Dũng Tiến)
(PLVN) - Nhân dịp kỷ niệm 49 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024), sáng 17/4, Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an đã dẫn đầu Đoàn công tác đến viếng nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82 và dâng hương tại Khu di tích lịch sử Ban An ninh Trung ương Cục miền Nam.

Dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên: Rà soát để đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Ngày 17/4, cho ý kiến về dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đề nghị các cơ quan tiếp tục rà soát các luật có liên quan để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, trong đó có Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, các luật khác trong lĩnh vực tư pháp.

Thủ tướng: Không bao giờ quên những người làm nên 'cột mốc vàng' lịch sử Điện Biên Phủ

Thủ tướng: Không bao giờ quên những người làm nên 'cột mốc vàng' lịch sử Điện Biên Phủ
Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, chúng ta không bao giờ quên các chiến sĩ Điện Biên, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến trực tiếp tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ "dù bom đạn xương tan, thịt nát/Không sờn lòng, không tiếc tuổi xuân" để góp phần làm nên chiến thắng "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu", "một dấu mốc bằng vàng chói lọi" trong lịch sử, sau 70 năm vẫn luôn là động lực mạnh mẽ, tiếp thêm sức mạnh to lớn, niềm tin vững chắc cho toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân ta.

70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ: Tên của các anh, các chị đã thành tên non sông, đất nước

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến phát biểu tại Chương trình. Ảnh: Quang Vinh.
(PLVN) -Sau 70 năm ngày chiến thắng Điện Biên Phủ, vẫn còn nhiều liệt sỹ chưa xác định được thông tin, danh tính. Máu xương của các anh, các chị đã hóa vào lòng đất thiêng Tây Bắc, Điện Biên để hôm nay đất nước nở hoa độc lập, kết trái tự do; Nhân dân được sống trong hòa bình, ấm no, hạnh phúc.

Tạo bước thay đổi căn bản trong quản lý, phát huy giá trị di sản văn hóa

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 17/4, tiếp tục chương trình làm việc, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về dự án Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Khẳng định dự án Luật đủ điều kiện trình QH tại Kỳ họp thứ 7 tới, Chủ tịch QH Vương Đình Huệ kỳ vọng dự án Luật khi được thông qua sẽ tạo bước thay đổi căn bản trong quản lý, phát huy giá trị di sản văn hóa.

Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm, tặng quà gia đình chính sách TP Điện Biên Phủ

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn công tác thăm khu di tích Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ.
(PLVN) - Nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024), ngày 16/4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Đoàn công tác Trung ương đã đến dâng hương tại Khu tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp và tặng quà các gia đình chính sách trên địa bàn xã Mường Phăng và xã Pá Khoang (TP Điện Biên Phủ).

Đảm bảo tính chặt chẽ khi cải cách hoạt động quản lý dược

Bộ trưởng Đào Hồng Lan trình bày tờ trình tại phiên họp.
(PLVN) -  Chiều 16/4, tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược, các đại biểu cho rằng việc cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động quản lý dược cần gắn với cơ chế, điều kiện bảo đảm thực hiện hậu kiểm, đảm bảo kiểm soát được chất lượng thuốc được lưu hành, nhất là việc cắt giảm thủ tục liên quan đến quảng cáo thuốc.