Ông Lê Thanh Lợi – Giám đốc Trung tâm Du lịch Phong Nha – Kẻ Bàng, tỉnh Quảng Bình cho biết, nhân kỷ niệm 46 năm ngày hy sinh của các liệt sĩ thanh niên xung phong (TNXP) trong hang Tám Cô (14/11/1972 – 14/11/2018), Trung tâm sẽ tổ chức lễ húy nhật (lễ giỗ) cho các anh hùng liệt sĩ vào đúng ngày 14/11/2018 (nhằm ngày 8/10 năm Mậu Tuất).
Theo đó, lễ giỗ sẽ bao gồm các hoạt động tri ân, tưởng niệm trang trọng tại Đền tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ Đường 20 - Quyết Thắng, xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch (Quảng Bình), thuộc lâm phận của Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng.
 |
| Du khách dâng hương trong Đền tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ đường 20 - Quyết Thắng. |
Cách đây 46 năm, tại Km 16 đường 20 - Quyết Thắng, trong hang đá mang tâm danh “hang Tám Cô” này, 8 chiến sĩ (cùng quê ở huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa) thuộc Đội TNXP 25, Đại đội 217, Ban Xây dựng 67, Đoàn 559 đã ngã xuống đầy bi tráng.
Tháng 11/1972, con đường huyết mạch chi viện cho miền Nam này trở thành “tọa độ lửa” bởi B52 Mỹ chà đi xát lại. Ngày 14/11/1972, các TNXP đang tốc lực thông đường thì nghe còi báo động máy bay đánh phá, họ vội vã chạy vào hang Tám Cô trú ẩn. Một loạt B52 dày đặc ào xuống cùng một tiếng sập rung chuyển núi rừng. Tảng đá hàng ngàn tấn ập xuống, bịt kín miệng hang. Mọi phương án cứu hộ từ bên ngoài đều không khả thi.
Đến ngày thứ 9 (23/11), phía bên ngoài hang chỉ còn nghe thấy tiếng kêu thổn thức yếu ớt cuối cùng của một nữ TNXP: “Mẹ ơi”, rồi im bặt. Họ không thể thoát ra ngoài và tất cả đã nằm lại trong hang đá hoang lạnh vì kiệt sức. Hang Tám Cô từ đó trở thành nấm mồ chung của 8 TNXP (4 nam, 4 nữ) thông đường. Họ ngã xuống tuổi đôi mươi, lứa tuổi đẹp nhất đời.
 |
| Du khách thăm viếng, tri ân các anh hùng liệt sĩ ở hang Tám Cô và Đền tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ đường 20 - Quyết Thắng. |
Năm 1996, tức là sau 24 năm các liệt sĩ nằm lại trong hang, tỉnh Quảng Bình quyết định phá tảng đá lấp cửa hang để đưa các hài cốt TNXP về với đất mẹ. Những người chứng kiến cuộc “giải thoát” cho các hài cốt kể lại, khi phá được cửa hang, cả 8 bộ hài cốt nằm cuộn chồng lên nhau. Họ đã sống và chiến đấu vì độc lập dân tộc cùng đồng chí, đồng đội. Khi ngã xuống, họ cũng ở bên đồng đội.
Theo thống kê của Trung tâm Du lịch Phong Nha – Kẻ Bàng, “địa chỉ đỏ” hang Tám Cô và Đền tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ hàng năm đón gần 60 ngàn lượt khách thập phương đến thăm viếng. Chỉ tính riêng đến hết tháng 10/2018, nơi này đã đón hơn 60 ngàn lượt người.
