Chú trọng xây dựng nền quốc phòng toàn dân
Lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) hàng năm được rà soát củng cố xây dựng với tỷ lệ hợp lý và chất lượng được nâng lên. Đi đôi với xây dựng lực lượng vũ trang, UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương coi trọng xây dựng thế trận khu vực phòng thủ, trong đó tập trung xây dựng khu vực phòng thủ then chốt, căn cứ chiến đấu làm hạt nhân vững chắc của khu vực phòng thủ tỉnh và huyện.
Công tác huấn luyện, nâng cao sức chiến đấu và khả năng sẵn sàng chiến đấu cho lực lượng bộ đội địa phương ngày càng được nâng cao. Hàng năm, việc tuyển chọn gọi công dân nhập ngũ được tổ chức chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật, đạt 100% chỉ tiêu, kế hoạch được giao.
Lực lượng DQTV được xây dựng linh hoạt, phù hợp với từng địa bàn, lĩnh vực với phương châm xây dựng cả lực lượng cơ động, thường trực và lực lượng rộng rãi, trong đó lấy lực lượng cơ động và thường trực là chính; coi trọng xây dựng DQTV cả trong nội địa và biên giới, biển, đảo. Lực lượng dân quân cơ động từ cấp huyện trở xuống được tổ chức theo hướng ở cấp nào thì do cấp đó quản lý và chỉ huy; các tổ dân quân chiến đấu trị an ở các thôn bản thực hiện theo phương châm “Dân bàn, dân cử, dân chăm lo”.
Thực tiễn cho thấy, mô hình các tổ dân quân chiến đấu trị an được coi là một sáng tạo linh hoạt trên tinh thần chỉ đạo chung là đảm bảo tính “rộng khắp, vững chắc”, với nguyên tắc ở đâu có dân, có tổ chức sản xuất thì ở đó có lực lượng dân quân. Với mô hình này, trên địa bàn đã chấm dứt tình trạng thôn bản “trắng” về dân quân.
Hiện các đơn vị này đã và đang là lực lượng quan trọng trong việc giữ vững an ninh chính trị ngay từ cơ sở. Từ năm 2003, mô hình tổ dân quân chiến đấu trị an của tỉnh đã được Bộ Quốc phòng chọn là mô hình điểm để tổ chức hội nghị dân quân toàn quốc nhằm phổ biến, trao đổi kinh nghiệm để nhân rộng ra các tỉnh, thành khác.
Từng bước xây dựng dân quân tự vệ vững mạnh toàn diện
Phát huy vai trò của cơ quan quân sự các cấp trong việc tham mưu, tổ chức xây dựng, huấn luyện, và đảm bảo chế độ, chính sách đối với lực lượng DQTV. Các địa phương đã tiến hành quy trình tổ chức xây dựng lực lượng DQTV chặt chẽ, công khai, dân chủ ngay từ cơ sở theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân cử, dân chăm lo”.
Công tác rà soát, đăng ký, quản lý việc bổ nhiệm, miễn nhiệm cán bộ DQTV, kết nạp DQTV mới được thực hiện đúng luật. Đặc biệt, các địa phương đã gắn xây dựng lực lượng DQTV với xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh và xây dựng khu vực phòng thủ. Chất lượng và độ tin cậy của lực lượng DQTV, nhất là chất lượng chính trị không ngừng được nâng lên. Hiện nay, tỷ lệ đảng viên trong DQTV của tỉnh đạt trên 23%; riêng địa bàn biên giới đạt trên 20%.
Ý thức rõ đặc điểm địa bàn, những năm qua, nhất là từ khi có Luật Dân quân tự vệ (DQTV), Quảng Ninh đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đồng bộ các biện pháp nhằm củng cố, xây dựng lực lượng DQTV có bước phát triển mới, có số lượng, thành phần hợp lý, chất lượng ngày càng cao. Đến nay, toàn tỉnh có 584 cơ sở DQTV, với quân số đạt 1,83% so với dân số. Duy trì hoạt động 07 tiểu đội dân quân thường trực ở 07 xã, phường thuộc địa bàn biên giới và trọng điểm về quốc phòng - an ninh.
Lực lượng tự vệ được tổ chức ở quy mô cấp đại đội, tiểu đoàn và chiếm trên 20% cán bộ, công nhân viên trong các doanh nghiệp nhà nước và liên doanh. Tỉnh đã xây dựng thành công 04 mô hình điểm về tổ chức, huấn luyện, hoạt động và quản lý lực lượng DQTV ở các loại hình địa bàn, doanh nghiệp.
Qua hoạt động thực tiễn, lực lượng DQTV của tỉnh luôn hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ, thực sự là lực lượng quan trọng trong thực hiện công tác quân sự, quốc phòng, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở địa phương, cơ sở và xung kích trong khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm, cứu hộ cứu nạn....
