Vẫn còn vướng mắc trong xử lý hành vi buôn lậu sừng tê giác, ngà voi

Trùm Nguyễn Mậu Chiến và tang vật
Trùm Nguyễn Mậu Chiến và tang vật
(PLO) - Liên tiếp những vụ vận chuyển trái phép sản phẩm động vật hoang dã trong đó có sừng tê giác, ngà voi qua đường hàng không bị bắt giữ cho thấy tình hình buôn lậu mặt hàng này chưa có chiều hướng hạ nhiệt. 

Hiện có rất nhiều văn bản, thông tư, nghị định, công ước xử lý hình sự đối với hành vi mua bán, vận chuyển động vật hoang dã. Tuy nhiên, việc áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật trong xử lý loại tội phạm này vẫn còn nhiều vướng mắc.

Bắt nhiều vụ buôn lậu sừng tê giác “khủng”

Ngày 14/6, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất cho biết vừa phối hợp với Đội Kiểm soát hải quan – Cục Hải quan TP HCM và các đơn vị liên quan bắt quả tang 2 đối tượng vận chuyển trái phép lô sừng tê giác từ châu Phi về Việt Nam. Trước đó, ngày 13/6, lực lượng Hải quan phát hiện người đàn ông (36 tuổi) và người phụ nữ (32 tuổi, cùng quốc tịch Việt Nam) có biểu hiện nghi vấn nên tiến hành kiểm tra.

Khi lục soát hành lý ký gửi, lực lượng Hải quan thấy 8 khúc sừng tê giác có tổng trọng lượng gần 4 kg được cất giấu tinh vi trong hộp mỹ phẩm, ấm đun nước bằng sành, hộp bánh quy…

 Theo cục Hải quan, đây là sừng của loài Tê giác trắng châu Phi rất quý hiếm, giá thị trường ước tính gần 8 tỉ đồng. Từ đầu năm 2017 đến nay, Chi cục Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất cũng đã phối hợp với Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về buôn lậu (C74) - Bộ Công an và Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về quản lý kinh tế và chức vụ (PC46) - Công an TP HCM phát hiện 3 vụ vận chuyển trái phép sừng tê giác, 2 vụ vận chuyển 10 kg ngà voi.

Cũng theo số liệu thống kê, tính từ năm 2011 đến nay, Công an TP HCM đã phát hiện, tiếp nhận và xử lý 39 vụ tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép ngà voi, sừng tê giác, sản phẩm chế tác từ ngà voi; thu giữ 10 kg sừng tê giác, 5.729 kg ngà voi. Các lô hàng trên nếu bán ra thị trường trị giá hàng trăm tỷ đồng.  

Hàng chục tấn ngà voi lậu cập cảng

Ngày 10/5, Cơ quan Công an đã khởi tố và tạm giam đối với Nguyễn Mậu Chiến (SN 1970) và Nguyễn Văn Tùng (SN 1983) để làm rõ hành vi buôn bán trái phép sừng tê giác, ngà voi và các sản phẩm động vật hoang dã. Nguyễn Mậu Chiến được cho là kẻ cầm đầu một trong các đường dây lớn buôn bán trái phép sừng tê giác, ngà voi và các sản phẩm động vật hoang dã khác từ châu Phi về Việt Nam.

Trước đó, ngày 27/4, Chiến cùng đồng bọn đã bị bắt quả tang cùng tang vật thu giữ gồm khoảng 36kg sừng tê giác, 2 cá thể hổ con đông lạnh và một số sản phẩm từ động vật hoang dã khác. Đối tượng Chiến từng bị bắt ở Châu Phi và bị xử phạt hành chính do vận chuyển một số sản phẩm động vật hoang dã năm 2007. Năm 2015-2016, hàng tấn ngà voi, sừng tê giác, vẩy tê tê bị thu giữ ở một số cảng lớn ở Việt Nam như Hải Phòng, Đà Nẵng, TP HCM được cho là thuộc về đối tượng Chiến làm “trùm sò”.

Theo số liệu thống kê, tính từ ngày 11 đến ngày 25/8/2015, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan); Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm buôn lậu (Bộ Công an) đã phối hợp với Cục Hải quan Đà Nẵng, do Bộ đội Biên phòng Cảng Tiên Sa tiến hành kiểm tra, phát hiện và bắt giữ tổng cộng gần 8 tấn ngà voi, sừng tê giác và vảy tê tê được nhập lậu từ Mozambique và Nigeria, quá cảnh qua Đài Loan, Malaysia về cập cảng Tiên Sa (Đà Nẵng).

Trong số gần 8 tấn hàng lậu bị phát hiện tại cảng Tiên Sa có: 3.781kg ngà voi, 4.002kg vảy tê tê và 122kg sừng tê giác. Tất cả các mặt hàng bị bắt giữ này đều thuộc phụ lục I, Công ước Cites, danh mục những động vật hoang dã đe dọa bị tuyệt chủng, nghiêm cấm xuất khẩu, nhập khẩu và tái xuất khẩu.

Khó xử lý do vướng luật?

Công an TP HCM cho biết, hiện có rất nhiều văn bản, thông tư, nghị định, công ước xử lý hình sự đối với hành vi mua bán, vận chuyển động vật hoang dã. Tuy nhiên, việc áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật vẫn còn nhiều vướng mắc.

Cụ thể, mặc dù danh mục loài động vật nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ (quy định tại Nghị định 160/2013/NĐ-CP) đã quy định chi tiết, cụ thể nhưng thực tế điều tra cho thấy một số vụ việc khi trưng cầu giám định mẫu vật của loài động vật là tang vật bị bắt giữ thì kết quả không có tên trong danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm cần được ưu tiên bảo vệ.

Đơn cử, trong danh mục Nghị định 160/2013/NĐ-CP chỉ quy định loài tê giác một sừng mới là loài quý hiếm, nguy cấp nhưng thực tế nhiều vụ buôn lậu, vận chuyển sừng tê được giám định là tê giác hai sừng. Nhưng tại Thông tư số 40 ngày 5/9/2013 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn lại không quy định tê giác 2 sừng hay 1 sừng mà nêu chung chung là “các loài tê giác” nên đã mâu thuẫn với Nghị định số 32/2006/NĐ-CP và Nghị định số 160/2013/NĐ-CP nên khi xử lý với vi phạm về sừng tê giác đã có ý kiến trái chiều.

Điều này dẫn đến cùng một vụ phát hiện vận chuyển sừng tê giác qua đường hàng không nhưng quan điểm xử lý có khác nhau về tê giác 2 sừng và 1 sừng do cách áp dụng văn bản hướng dẫn không thống nhất. Bên cạnh đó, hiện cũng chưa có hướng dẫn quy định việc định lượng, xác định thế nào là số lượng lớn, đặc biệt lớn đối với hàng cấm là sừng tê giác.

 Theo một chuyên gia pháp lý, luật quy định phải là hàng cấm số lượng lớn, rất lớn, đặc biệt lớn mới xử lý hình sự nhưng chưa quy định khối lượng, số lượng là bao nhiêu nên không thể áp dụng luật để xử lý hình sự được. Về việc này, liên ngành tố tụng trung ương đã có dự thảo hướng dẫn xử lý nhưng đến nay vẫn chưa được thông qua. Một bất cập từ thực tiễn là sản phẩm sừng tê giác, ngà voi tuy có giá trị cực kỳ đắt đỏ trên thị trường nhưng lại không có khung giá trong danh mục để định giá tài sản nên rất khó xử lý hình sự. 

Từ thực tế trên, nhiều ý kiến cho rằng liên ngành chức năng cần ban hành hướng dẫn riêng về xử lý hành vi liên quan đến buôn bán, vận chuyển động vật hoang dã trái phép để việc áp dụng pháp luật được đồng bộ, thống nhất. 

Tin cùng chuyên mục

Các sản phẩm dao cạo râu có dấu hiệu vi phạm bị lực lượng chức năng tiến hành tạm giữ tại Siêu thị Trung Vân.

Siêu thị Trung Vân, Nghệ An bán hàng giả mạo nhãn hiệu Gillete

(PLVN) -  Tại Siêu thị Trung Vân, địa chỉ Khối 2A, thị trấn Thanh Chương, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) đã phát hiện lô dao cạo râu có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu Gillete. Đây là nhãn hiệu đã được đăng ký bảo hộ tại Việt Nam.

Đọc thêm

Việt Nam có nền tảng AI định danh và xác thực đầu tiên vượt 1 tỷ lượt yêu cầu

Nền tảng AI định danh và xác thực điện tử VNPT eKYC tối ưu cho ngân hàng, tổ chức tài chính (Ảnh: PV)
(PLVN) - Mới đây, nền tảng AI định danh và xác thực điện tử VNPT eKYC ghi nhận số lượt xử lý yêu cầu từ người dùng vượt ngưỡng 1 tỷ, đánh dấu cột mốc quan trọng trong quá trình nghiên cứu và ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT). Qua đó, VNPT eKYC trở thành nền tảng định danh và xác thực đầu tiên tại Việt Nam đạt quy mô này.

Honda Việt Nam triệu hồi mẫu xe Gold Wing, CBR1000RR nhập khẩu từ Nhật Bản

Mẫu xe triệu hồi CBR1000RR
(PLVN) - Công ty Honda Việt Nam (HVN) công bố chiến dịch triệu hồi 2 mẫu sản phẩm Gold Wing và CBR1000RR (“Sản phẩm”), nhập khẩu trực tiếp từ Nhật Bản, được phân phối chính hãng thông qua các Cửa hàng kinh doanh xe Phân khối lớn Honda (“DreamWing”), để kiểm tra hiện tượng phồng cánh bơm xăng nhằm đảm bảo chất lượng tối ưu cho Sản phẩm.

Từ ngày 15/5, giá điện sẽ được điều chỉnh 3 tháng 1 lần

Ảnh minh họa (nguồn: Internet).
(PLVN) - Ngày 26/3, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký ban hành Quyết định số 05/2024/QĐ-TTg quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân. Quyết định này thay thế Quyết định 24 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ. Quyết định có hiệu lực từ ngày 15/5/2024.

Giá dầu thô thẳng đà tăng

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Sáng (26/3), giá dầu thô thế giới tiếp tục tăng. Hiện giá dầu Brent đã lên gần 87 USD/thùng còn dầu WTI lên trên 82 USD/thùng.

Bến Tre xử phạt 4 đơn vị kinh doanh xâm phạm quyền nhãn hiệu Ống nhựa Hoa Sen

Bến Tre xử phạt 4 đơn vị kinh doanh xâm phạm quyền nhãn hiệu Ống nhựa Hoa Sen

(PLVN) - Đó là thông tin được cung cấp tại Tọa đàm "Giải pháp bảo vệ thương hiệu và công tác chống hàng giả với ngành nhựa" diễn ra ngày 26/3 tại Bến Tre. Sự kiện do Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ Thương hiệu Việt Nam (VATAP) phối hợp cùng Cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Bến Tre đã tổ chức. Đồng thời tọa đàm cũng công bố kết quả điều tra về sản phẩm nhái thương hiệu Ống nhựa Hoa Sen trên thị trường.

Hải Dương sẽ kiến tạo mô hình công dân số trong ngày Chuyển đổi số tỉnh

Ngày Chuyển đổi số tỉnh Hải Dương năm 2024 sẽ diễn ra nhiều sự kiện kiến tạo mô hình công dân số.
(PLVN) - Vào sáng ngày 26/3 tới đây, tại Trung tâm Văn hoá Xứ Đông (TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương) sẽ diễn ra ngày Chuyển đổi số tỉnh Hải Dương năm 2024 với nhiều sự kiện để kiến tạo mô hình công dân số như: ra mắt ứng dụng dành cho người dân Smart – Hải Dương, triển lãm, trưng bày các giải pháp, sản phẩm về chuyển đổi số…

Tổng cục Thuế tiếp tục cảnh báo những hành vi giả danh cán bộ thuế, cơ quan thuế để lừa đảo

Tổng cục Thuế một lần nữa khẳng định, không ủy quyền cho bất cứ tổ chức, cá nhân ngoài ngành Thuế nào thu thuế hộ
(PLVN) - Thông tin từ Tổng cục Thuế vừa cho biết, trong thời gian vừa qua, ngành Thuế liên tục tuyên truyền và đưa ra những cảnh báo về tình trạng giả danh cán bộ thuế, cơ quan thuế (CQT) để thực hiện hành vi lừa đảo người nộp thuế (NNT), nhưng vẫn có người dân mắc bẫy các đối tượng này, nhất là trong tháng cao điểm quyết toán thuế.

Khẩn trương làm rõ nguyên nhân 30 lô hàng sầu riêng xuất khẩu bị nhiễm cadimi vượt mức cho phép

Ảnh minh họa
(PLVN) - Liên quan tới việc 30 lô hàng sầu riêng Việt Nam bị Tổng cục Hải quan Trung Quốc cảnh báo không đảm bảo an toàn. Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) yêu cầu các doanh nghiệp, cơ quan liên quan thực hiện truy xuất các lô hàng bị cảnh báo để làm rõ nguyên nhân, sớm có phản hồi lại phía Trung Quốc, tránh để xảy ra hậu quả đáng tiếc.