Xác máy bay “hóa kiếp” chiến tranh trên mặt hồ Hữu Tiệp

Bốn mươi năm, nửa đời người trôi qua nhưng ở mặt hồ Hữu Tiệp, xác chiếc máy bay B52 Mỹ vẫn nổi lên như một “hòn non bộ đuy-ra”. Hỏi bất kỳ một người dân nào ở đây, từ những đứa trẻ cắp cặp đi học đến người già, đều thấy nét bình thản trong câu nói: “Xác B52 đấy!”. Nhưng, trong cái bình thản đó là niềm tự hào...

Nói về chứng tích chiến tranh có lẽ xác chiếc máy bay B52 ở hồ Hữu Tiệp - Hà Nội - là một chứng tích đặc biệt. Nó đặc biệt bởi nhiều lẽ, nhưng bao trùm lên tất cả đó là ý chí bất diệt của dân tộc Việt Nam.

Hòn non bộ đuy-ra

Bốn mươi năm, nửa đời người đã trôi qua nhưng ở mặt hồ Hữu Tiệp, xác chiếc máy bay B52 Mỹ vẫn nổi lên như một “hòn non bộ đuy-ra”. Hỏi bất kỳ một người dân nào ở đây, từ những đứa trẻ cắp cặp đi học đến người già, đều thấy nét bình thản trong câu nói: “Xác B52 đấy!”. Nhưng, trong cái bình thản đó là niềm tự hào...  

Hồ Hữu Tiệp và xác B52 vẫn còn mãi với thời gian
Hồ Hữu Tiệp và xác B52 tồn tại qua thời gian

“Hòn non bộ đuy-ra” ấy là cách gọi của chính người dân làng hoa Hữu Tiệp, Ngọc Hà ngay từ dạo đó đến giờ. Các cụ già ở Hữu Tiệp kể lại, xác máy bay rơi tung tóe khắp nơi ấy vậy mà chẳng có cái nào trúng giữa luống hoa. Sau sự kiện máy bay B52 rơi, sau những trận bom, hoa làng thi nhau nở bung khoe sắc. Những thược dược, những dơn, những hồng thắm đỏ…

Cô gái làng bình thản tưới hoa, sau lưng cô là xác chiếc máy bay nhô lên trên mặt nước. Bức ảnh của nghệ sĩ nhiếp ảnh Văn Bảo đã đi vào lịch sử. Một bức ảnh nhưng nó là cả một câu chuyện về cuộc chiến tranh Việt Nam.

“Những thoi vàng hồ rắc”

Theo tư liệu còn lưu tại Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam, đêm chiếc máy bay B52 rơi ở làng hoa Hữu Tiệp, Ngọc Hà đó là đêm thứ 9 của cuộc tập kích tháng 12/1972. Đêm đó, từ 3 hướng Đông Nam, Tây, Tây Bắc, 36 chiếc B-52 đánh vào Hà Nội. Tại một cánh đồng huyện Yên Phong, Bắc Ninh, Tiểu đoàn 72 tên lửa, Trung đoàn 285 vừa cơ động từ Hải Phòng lên (chiều 23/12/1972 Tiểu đoàn 72 nhận lệnh hành quân thần tốc lên Hà Nội để tăng cường bảo vệ Thủ đô), lập một trận địa mới chặn địch từ hướng Đông Bắc.

Bộ bàn ghế làm bằng xác máy bay
Bộ bàn ghế làm bằng xác máy bay

Ông Phạm Văn Chắt, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 72 lúc đó, vẫn nhớ như in lúc ấy là 23 giờ 03 phút, radar phát hiện có một tốp B52 đang tiến về hướng Hà Nội. Sau khi nghe các trắc thủ báo cáo, vị tiểu đoàn trưởng ra lệnh cho sĩ quan điều khiển: “Bắn!”. Hai dòng lửa sáng lòa như xé tan màn đêm. Rồi một chùm lửa như ngọn đuốc khổng lồ, mỗi lúc một to thêm, thắp sáng cả một góc trời Hà Nội. Đó chính là chiếc máy bay rơi xuống làng hoa Ngọc Hà đêm 27/12/1972. Một phần của thân rơi xuống đường Hoàng Hoa Thám, một phần khác rơi xuống hồ Hữu Tiệp…

“Những thoi vàng hồ rắc” - là chữ dùng của nhà văn Nguyễn Tuân trong loạt phóng sự của ông đăng trên báo Hà Nội Mới vào tháng 1/1973, ngay sau 12 ngày đêm lịch sử Điên Biên Phủ trên không.

Trong phóng sự mang tên “Vụn B52 và hoa Hà Nội chiến thắng”, nhà văn Nguyễn Tuân đã viết: “… Pháo đài bay chiến lược Mỹ bị Hà Nội bắn rơi tại chỗ, vung vãi theo một vệt dài, kéo từ hồ Tây qua Thụy Khuê rồi sang thôn Ngọc Hà.

Người xã viên chài lưới hồ Tây, người thợ lò da Thụy Khuê phải dọn dẹp mặt hồ, mặt sân nhà máy. Người trồng hoa tập thể phải vun quén lại góc vườn bông. Ngồi trực thăng ta mà nhìn xuống những điểm có các đuy-ra Mỹ vãi rụng, thấy như đó là những thoi vàng hồ rắc (thoi vàng làm bằng hợp kim cao cấp Mỹ), đánh dấu cho một đợt chót đám ma Mỹ xâm lược…”.

“Tôi tự hào bản lĩnh Việt!”

Nhà báo Nguyễn Ngọc Tiến (phóng viên Ban Phóng sự - Điều tra, báo Hà Nội Mới) – chủ nhân sưu tầm của những món đồ vật dùng cho sinh hoạt hằng ngày được chế tác từ phế liệu chiến tranh vừa được trưng bày tại triển lãm “Tôi kể chuyện này” ở Hà Nội, đã nói với tôi như vậy.

Trong hơn 50 món đồ được trưng bày, có rất nhiều được làm từ xác máy bay B.52 bị bắn cháy trên bầu trời Hà Nội cuối tháng 12/1972.

Nhà báo Nguyễn Ngọc Tiến - Chủ nhân của những đồ dùng được làm từ xác B52
Nhà báo Nguyễn Ngọc Tiến - Chủ nhân của những đồ dùng được làm từ xác B52

Đây “Bộ bàn ghế làm từ mảnh máy bay B52 bị bắn cháy rơi xuống làng Ngọc Hà, Hữu Tiệp và Hoàng Hoa Thám tháng 12/72. Mặt sau của chiếc bàn và 6 chiếc ghế vẫn còn nguyên màu xanh xám (màu chính của các loại vũ khí và thiết bị quân sự của quân đội Mỹ).

Một trong 6 chiếc ghế vẫn còn hàng chữ bằng tiếng Anh. “Đĩa đựng chén uống nước làm bằng xác máy bay B52 bị bắn cháy rơi tại làng Ngọc Hà, Hữu Tiệp”; “Hòm đựng đồ chữa xe đạp làm từ mảnh máy bay B52 bị bắn cháy rơi tại làng Ngọc Hà, Hữu Tiệp”, “Hai chiếc xô này cũng làm từ mảnh máy bay B52 bị bắn cháy rơi tại làng Ngọc Hà, Hữu Tiệp”…, những tấm biển chú dẫn đã “kể” câu chuyện của mình như thế.

“Cầm trên tay những đồ vật làm từ xác chiếc B52 đó, tôi rất tự hào vì bản lĩnh của người Hà Nội, người Việt Nam mình. Sự nguy hiểm cận kề (máy bay rơi ngay trong nội đô, gần cơ quan đầu não của cả nước) nhưng nhịp sống vẫn diễn ra bình tĩnh đến lạ lùng. Không những thế trong bom đạn, chiến tranh khốc liệt mà người dân vẫn tài hoa tạo ra những vật dụng phục vụ cuộc sống.

Đó không chỉ là sáng tạo, mà còn là mong muốn của mỗi người Việt Nam bởi những vũ khí giết người kia đã được "hóa kiếp"  để đừng bao giờ quay trở lại tàn sát và gây tội ác. Đây chính là thông điệp hòa bình một cách cụ thể nhất”, nhà báo Nguyễn Ngọc Tiến cho biết.

Hồng Minh

Tin cùng chuyên mục

Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Quang Vinh.

Quyết tâm đưa Tây Bắc ra khỏi tình trạng 'lõi nghèo'

(PLVN) - Chiều 28/3, tại tỉnh Điện Biên, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với tỉnh Điện Biên tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án vận động, hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh Điện Biên, hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024).

Đọc thêm

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”
(PLVN) -Chiều 26-3, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, giai đoạn 2019-2023”. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
(PLVN) -  Ngày 25/3, chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững; đặc biệt, các luật, nghị quyết phải khai thác, phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển của đất nước, tránh lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tránh "xin – cho".

Phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử tại địa phương

Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Tham luận của một số đại biểu trình bày tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024 ngày 25/3 đã cho thấy vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử trong hoạt động giám sát, góp phần không nhỏ vào những thành quả về phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa chủ trì hội nghị.
(PLVN) -  Sáng 25/3, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chủ trì Hội nghị làm việc với các cơ quan, đơn vị về xây dựng Đề án tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).