Cùng với việc chính thức đưa dự thảo Nghị định về quỹ bảo trì đường bộ ra lấy ý kiến rộng rãi, Bộ Giao thông vận tải cũng đã tiến hành đánh giá tác động của Nghị định tới đời sống kinh tế, xã hội.
Rất cần có một quỹ bảo trì đường bộ |
Bộ GTVT: Tiết kiệm được rất nhiều tiền
Bộ GTVT đã đưa ra một loạt các con số, trước nhất là 4,5% chi phí vận tải sẽ giảm khi có phí bảo trì đường bộ do chất lượng đường tốt lên, tốc độ lưu thông phương tiện tăng, hao mòn phương tiện giảm thiểu đem lại hiệu quả cao cho vận tải.
Cũng theo Bộ này, khi Nghị định về quỹ bảo trì đường bộ được triển khai thì chi phí tổ chức thu chỉ chiếm 2% phần thu phí sử dụng đường bộ trực tiếp theo đầu phương tiện đối với các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ sử dụng nhiên liệu là dầu diezen, không mất chi phí tổ chức thu đối với phần phí sử dụng đường bộ thu qua xăng (do đã thu tại đầu mối nhập khẩu).
Tính gộp lại, ngân sách nhà nước sẽ tiết kiệm gần như toàn bộ chi phí tổ chức thu như hiện nay (đang chiếm 15% số thu hàng năm), tiết kiệm toàn bộ chi phí xây dựng các trạm thu phí (khoảng 20 tỷ đồng/1 trạm) và cuối cùng là tiết kiệm toàn bộ chi phí hiện đại hóa các trạm thu phí (đang chiếm 5% số thu hàng năm).
Chuyên gia: Muốn thu, phải giảm thuế
Tiếp cận với những đánh giá tác động về mặt kinh tế mà Bộ GTVT đã tiến hành, nhiều chuyên gia kinh tế cũng đã lên tiếng dưới góc độ của mình.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Thị Hiền cho rằng đề xuất là của Bộ GTVT nhưng việc “soi” kỹ có nên thực hiện hay không nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, DN và người tiêu dùng là nhiệm vụ của Bộ Tài chính.
Theo bà Hiền, trong ba loại thuế đánh vào giá xăng dầu hiện nay, Bộ Tài chính có thể xem xét giảm thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) để bớt áp lực lên giá xăng dầu và khi thu phí bảo trì đường bộ, vấn đề giảm thuế TTĐB càng có ý nghĩa.
Còn theo chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành, rất nhiều nước không tính thuế TTĐB đối với mặt hàng xăng dầu nhưng cũng có những nước đánh thuế TTĐB khá cao.
Tại Canada, thuế hàng hóa (excise tax - giống thuế TTĐB ở VN) đánh trên nhiên liệu chiếm khoảng 1/3 giá bán nhưng chính quyền liên bang và các địa phương đều có kế hoạch trích chi hằng năm rất minh bạch cho việc bảo trì hệ thống giao thông.
Cụ thể, mỗi năm nước này thu được khoảng 6,6 tỉ USD từ các loại thuế đánh trên nhiên liệu; trong đó, rót 2 tỉ USD cho các công trình hạ tầng giao thông. Ở Úc, 25% tiền thuế thu được từ xăng dầu được đưa vào xây và sửa hệ thống giao thông cấp quốc gia.
Một câu hỏi nữa cũng không kém phần quan trọng mà Bộ GTVT cũng cần phải trả lời được trước khi đưa Đề án quỹ bảo trì đường bộ vào thực thi. Đó là, đến khi quỹ bảo trì hoạt động có thể “dẹp” các trạm thu phí ở những dự án BOT nhưng như thế thì làm sao có thể xây cầu, làm đường theo phương thức BOT từ nguồn vốn tư nhân?
Xuân Hoa
Thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam là 750 USD/người/năm, giá xăng khoảng 17.000 đồng/lít, chiếm 0,001% so với thu nhập. Ở Pháp, thu nhập bình quân là 42.000 USD/người/năm, giá xăng là 1,76 USD, chiếm 0,00004% so với thu nhập. |