QH bàn Luật đầu tư công (sửa đổi): Ngăn “lách luật” trong phê duyệt dự án

Đoàn ĐBQH TP Hà Nội thảo luận về dự án luật.
Đoàn ĐBQH TP Hà Nội thảo luận về dự án luật.
(PLO) - Thảo luận tại tổ về Dự án Luật đầu tư công (sửa đổi) sáng nay (12/11), đại biểu Quốc hội (ĐB) Hoàng Văn Cường (Đoàn TP Hà Nội) cho rằng cần phải điều chỉnh các quy định của Luật đầu tư công (sửa đổi) theo hướng quy định khi thay đổi tổng mức đầu tư phải thay đổi cơ quan có thẩm quyền phê duyệt dự án để ngăn tình trạng lách luật khi trình dự án.

Trình dự án thấp rồi nâng mức đầu tư khi thực hiện

Theo ĐB Cường, một trong những điểm “vướng” của Luật Đầu tư công hiện hành là một số quy định chưa hợp lý, điển hình là quy định về trình tự thủ tục để phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án rất phức tạp.

“Điều này thể hiện ở chỗ khi quyết định một dự án đầu tư có sự tham gia của rất nhiều các cơ quan ban ngành. Khi có chủ trương đầu tư rồi, quyết định dự án đầu tư rồi thì các bước thực hiện dự án đầu tư cũng rất dài dòng, phức tạp, làm cho việc đầu tư khó khăn. Do đó, trong luật đầu tư công này, cái quan trọng nhất là phải giảm bớt các quy trình quá phức tạp, đặc biệt là khi cần thì phải làm thế nào phân cấp cho các cấp quyết định, cấp nào chịu trách nhiệm kế hoạch đầu tư thì phải chịu trách nhiệm về kết quả, chịu trách nhiệm về thẩm định, tránh tình trạng nói rằng đã lấy ý kiến các cơ quan, ban ngành rồi nên sau này gần như không phải chịu hậu quả”, ĐB nói.

Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, theo ĐB Cường, theo quy định hiện nay, nguồn vốn được để lại cho các đơn vị sự nghiệp công lập, kể cả những đơn vị tự chủ, không được đưa vào cân đối ngân sách nhưng vẫn phải thực hiện như quy trình đầu tư công, làm cho việc tự chủ của các đơn vị này không thực hiện được.

Điểm vướng thứ 3 nằm ở việc luật quy định để phê duyệt chủ trương đầu tư phải có nguồn vốn, khi chưa có vốn thì không được phê duyệt chủ trương đầu tư. Nhưng, cũng theo quy định về phân bổ vốn đầu tư trung hạn, thì dự án phải được phê duyệt chủ trương đầu tư rồi mới được đưa vào kế hoạch phân bổ, dẫn tới câu chuyện “con gà, quả trứng”, không thể giải quyết được, gây khó khăn cho việc xây dựng danh mục các dự án đưa và kế hoạch phân bổ vốn đầu tư.

Về điều chỉnh quy mô dự án trong quá trình triển khai thực hiện, theo ĐB Cường, thời gian qua có tình trạng khi dự án được phê duyệt thì chỉ thuộc nhóm nhỏ, nhóm B, nhưng trong quá trình triển khai lại có điều chỉnh vốn, dự án chuyển thành dự án nhóm A nhưng cơ quan phê duyệt vẫn là cơ quan ban đầu. 

Theo ĐB, đây là điểm không hợp lý, dễ dẫn đến tình trạng lợi dụng khi trình dự án ban đầu thì trình dự án thấp để đơn giản hóa việc phê duyệt nhưng sau đó khi triển khai thực hiện sẽ nâng mức đầu tư lên. “Đây là tình trạng lách luật cần phải điều chỉnh theo hướng khi thay đổi tổng mức đầu tư phải thay đổi cơ quan có thẩm quyền phê duyệt dự án”, ĐB nói.

ĐB Hoàng Văn Cường.
ĐB Hoàng Văn Cường.

Vẫn theo ĐB Cường, trong các quy định của luật Đầu tư công hiện hành quy định hội đồng thẩm định giúp các cơ quan phê duyệt dự án, sau khi hội đồng thẩm định này đã phê duyệt thì cơ quan phê duyệt gần như không phải chịu trách nhiệm về kết quả. ĐB Cường cho rằng ưu điểm của việc này là lấy được ý kiến của nhiều cơ quan, ban ngành nhưng hạn chế là nhiều khi không quy được trách nhiệm cho cơ quan, đơn vị, cá nhân phê duyệt dự án. 

Do vậy, ĐB đề nghị cần cân nhắc việc sử dụng các hội đồng thẩm định mà nên tăng cường vai trò của Quốc hội, HĐND tỉnh, huyện trong thẩm định.

Quy rõ trách nhiệm người đứng đầu

ĐB Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) bày tỏ băn khoăn về việc Luật Đầu tư công mới có hiệu lực được 3 năm, đời sống ngắn chưa đủ nói lên điều gì nhưng đã đặt ra vấn đề phải sửa đổi. Theo ĐB, thực trạng này đặt ra vấn đề cần nhìn lại chất lượng ban hành của việc văn bản pháp luật thời gian qua. 

“Qua giám sát thực tiễn và thẩm tra, cho thấy có nhiều vấn đề phát sinh của thực tiễn cần điều chỉnh. Luật sửa đổi này yêu cầu quan trọng đặt ra là tính lâu bền, tính ổn định bền vững và khả thi của từng quy định để tránh được việc vừa ban hành đã phải sửa đổi”, ĐB nêu quan điểm.

Đề cập đến chế độ trách nhiệm, đặc biệt là trách nhiệm của người đứng đầu, theo ĐB Mai, các quy định trong dự thảo về vấn đề này chưa đậm nét, đối chiếu với nghị quyết trung ương 5 thì cần hoàn thiện thêm, cần quy định rõ trách nhiệm từ khâu đầu tiên lựa chọn dự án, đến thẩm định, triển khai thực hiện và kết quả. “

“Ở mỗi khâu đều phải rõ trách nhiệm của người đứng đầu, có như vậy mới đảm bảo được hiệu quả đầu tư”, ĐB nói.

Về quy trình thủ tục đầu tư, theo ĐB Mai, qua giám sát, các địa phương phản ánh quy trình của luật đối với đầu tư công đang là vật cản, kéo dài thời gian, chi phí, nguồn lực. Do vậy, ĐB đề nghị trong lần sửa đổi này cần rà soát và loại bỏ những quy trình, thủ tục không cần thiết để tạo thuận lợi cho các địa phương trong triển khai các dự án.

Ở góc độ một đại diện, ĐB Trần Thị Hiền (đoàn Hà Nam) bày tỏ trăn trở trước nhiều công trình dở dang kéo dài hơn 10 năm này ở một số tỉnh. Để xử lý, ĐB đề nghị giao cho địa phương xem xét những công trình dàn trải, tính toán xem nên xã hội hóa hay như thế nào đó.

ĐB cũng đề nghị quy định rõ thế nào là công trình đặc biệt, nhóm A, nhóm B. Đặc biệt, ĐB đề nghị phải có dự án mới cấp vốn, chứ không phải cứ ghi vốn rồi mới triển khai. 

ĐB cũng đề nghị xem xét lại thời điểm phân nguồn vốn cho đúng thời điểm. “Nếu phân bổ cho các tỉnh miền Trung vào đúng đợt mưa lũ thì địa phương cũng không làm được. Hay thực tế là cứ thời điểm cuối năm Kho bạc lúc nào cũng đông, thậm chí 12 giờ đêm cũng vẫn phải ngồi chờ nguồn vốn”, ĐB dẫn chứng.

Tin cùng chuyên mục

Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Quang Vinh.

Quyết tâm đưa Tây Bắc ra khỏi tình trạng 'lõi nghèo'

(PLVN) - Chiều 28/3, tại tỉnh Điện Biên, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với tỉnh Điện Biên tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án vận động, hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh Điện Biên, hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024).

Đọc thêm

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”
(PLVN) -Chiều 26-3, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, giai đoạn 2019-2023”. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
(PLVN) -  Ngày 25/3, chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững; đặc biệt, các luật, nghị quyết phải khai thác, phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển của đất nước, tránh lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tránh "xin – cho".

Phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử tại địa phương

Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Tham luận của một số đại biểu trình bày tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024 ngày 25/3 đã cho thấy vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử trong hoạt động giám sát, góp phần không nhỏ vào những thành quả về phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa chủ trì hội nghị.
(PLVN) -  Sáng 25/3, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chủ trì Hội nghị làm việc với các cơ quan, đơn vị về xây dựng Đề án tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).