“Nếu là người thân bổ nhiệm lẫn nhau, phải có quy định để xử lý”

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn (trái) và ĐBQH Trương Trọng Nghĩa
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn (trái) và ĐBQH Trương Trọng Nghĩa
(PLO) - Có nên cấm người trong cùng gia đình bổ nhiệm lẫn nhau? Bộ Nội vụ đã có giải pháp gì nhằm giải quyết một cách căn cơ tình trạng “chạy chức, chạy quyền” và lạm quyền trong bổ nhiệm người nhà? Xung quanh vấn đề này, Báo Pháp luật Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Trần Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Nội vụ và ông Trương Trọng Nghĩa (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh).

Kỳ vọng vào Đề án của Bộ Nội vụ 

Thưa ông, Điều 37 Luật Phòng, chống tham nhũng 2005 đã quy định cấm người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị bố trí vợ hoặc chồng, bố, mẹ, con, anh, chị, em ruột của mình giữ chức vụ quản lý về tổ chức nhân sự, kế toán-tài vụ, làm thủ quỹ, thủ kho trong cơ quan, tổ chức, đơn vị đó. Tuy nhiên, chuyện này vẫn xảy ra khá nhiều ở cơ quan nhà nước, từ địa phương tới cấp cao hơn?

- Ông Trần Anh Tuấn: Đây là một thực trạng và cũng là một vấn đề mà chúng ta cần phải bình tĩnh xem xét, nghiên cứu để sửa đổi, bổ sung các quy định chặt chẽ hơn, vừa bảo đảm tính khách quan, công bằng, vừa bảo đảm phù hợp với thực tế địa phương. Làm sao để thực hiện nguyên tắc: mọi người có tài năng đều được sử dụng, trừ trường hợp có quan hệ với người đứng đầu đã bị pháp luật nghiêm cấm.

Trong trường hợp pháp luật chưa quy định, người đứng đầu và cấp ủy ở các cơ quan cần thận trọng kiểm tra và xem xét kỹ mối quan hệ nhân sự trước khi xem xét quyết định bổ nhiệm. Như vậy sẽ tránh được việc xảy ra các hiện tượng mà dư luận dị nghị. Còn một điểm nữa là Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức đều có quy định cả chế độ từ chức, miễn nhiệm để những người khi được bổ nhiệm rồi mà không làm được việc thì phải ra đi để nhường chỗ cho người khác làm việc tốt hơn thay thế.

Chúng ta đã nói nhiều về tình trạng nêu trên, nhưng việc chạy chọt để được làm “quan” , rồi lạm dụng quyền lực để bổ nhiệm người nhà vẫn tiếp diễn. Bộ Nội vụ phải có chế tài đủ mạnh để giải quyết tình trạng này, thưa ông?

- Ông Trần Anh Tuấn: Hiện tại, Bộ Nội vụ đã xây dựng Đề án thí điểm đổi mới cách tuyển chọn lãnh đạo, quản lý và đã được Bộ Chính trị thông qua. Đề án này khi thực hiện sẽ là một trong các giải pháp để khắc phục các khiếm khuyết, hạn chế. Tất nhiên bên cạnh đó sắp tới còn phải sửa Luật Cán bộ, công chức; Luật Viên chức và cả Luật Phòng, chống tham nhũng nữa.

Muốn xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, phục vụ nhân dân một cách tốt nhất hãy cùng nhau tập trung bằng hành động cụ thể chứ không chỉ đơn thuần là lời nói. Chọn người tài chứ không thể chọn người vì tình riêng tư, nhưng để những người lựa chọn có được phẩm chất đó không phải chuyện đơn giản. Điều quan trọng là việc tuyển dụng phải thật nghiêm khắc, minh bạch, công khai.

“Pháp luật phải xử lý được những biến tướng đó”

Vừa qua, dư luận nói nhiều về chuyện “cả họ làm quan” nhưng việc bổ nhiệm được giải đáp “đúng quy trình”. Ông suy nghĩ gì về điều này?

- Ông Trương Trọng Nghĩa: Theo tôi, việc lạm dụng quyền lực nhằm đưa người thân vào trong bộ máy lãnh đạo để tạo thành mối quan hệ gia đình đan xen vào công việc thực chất là một biến tướng của tham nhũng. Lẽ ra làm công chức hiện nay với đồng lương đúng thì rất vất vả, làm công chức mà đúng chính sách thì không giàu được, người ta bố trí người thân vào thì có thể tiềm ẩn tham nhũng. Quy định phòng chống tham nhũng hiện nay phải xử lý được những biến tướng đó. 

Từ mấy trăm năm trước, thời vua chúa của chúng ta và nhiều nước khác đã nhìn thấy và có quy định phòng ngừa. Ta lâu nay dựa vào công tác tổ chức cán bộ là đã có cơ quan tổ chức Đảng làm rất chặt chẽ với quy trình nghiêm minh, khách quan. Do đó, không có hiện tượng đưa người thân thích, tạo thành mối quan hệ thân tộc trong bộ máy Đảng và Nhà nước được. 

Nhưng hiện nay rõ ràng là đã có tình trạng này. Vì vậy, tới đây, về mặt Đảng cần bổ sung những quy định đối phó những biến tướng đó. Luật pháp cũng phải như vậy. Luật Phòng chống tham nhũng đang sửa đổi, sắp tới phải đưa vào những quy định ngăn chặn hình thành mối quan hệ thân thích, dòng tộc trong bộ máy của Đảng và Nhà nước.

Về vấn đề này, Ủy ban Tư pháp của QH đã đề nghị cấm bổ nhiệm những người trong một gia đình ở cùng một nơi? Theo ông, cần giải pháp gì?

- Ông Trương Trọng Nghĩa: Muốn đưa ra giải pháp hợp lý và  khoa học thì phải có nghiên cứu sâu một cách cẩn thận. Chúng ta cũng cần tham khảo thêm quy định của các nước để nghiên cứu áp dụng. Nếu đưa ra một giải pháp đơn giản có thể đáp ứng một tình thế nào đó nhưng nhiều khi không giải quyết rốt ráo được vấn đề. Vì ở đây cũng không loại trừ có những trường hợp ngẫu nhiên anh em cùng làm một cơ quan, vợ chồng cùng làm trong một sở hay một bộ. Đôi khi đó là ngẫu nhiên và bình thường và cũng không có tác hại gì, nhưng chúng ta muốn đề phòng một hậu quả nào đó thì cũng phải xử lý quan hệ ấy. 

Trước đây, trong công tác của Đảng cũng đã có những quy định phòng tránh như hai vợ chồng nếu ở một chỗ thì điều một người đi nơi khác, nhưng hiện nay ở một số cấp, địa phương không làm được việc này, do đó chúng ta phải đưa vào pháp luật nhưng phải nghiên cứu, cân nhắc, đưa quy định một cách hợp lý, khoa học. 

Vậy theo ông có nên cấm người trong gia đình bổ nhiệm lẫn nhau?

- Ông Trương Trọng Nghĩa: Theo tôi, những gì dính đến chuyện người thân bổ nhiệm lẫn nhau thì phải có quy định để xử lý. Nhưng chúng ta cũng phải xử lý cả những trường hợp khách quan như một ông Bộ trưởng có con học đúng ngành, thích công việc của bố và có năng lực, giỏi giang thì sau quá trình phấn đấu có thể xứng đáng ở cương vị như Thứ trưởng thì sẽ dẫn đến chuyện bố bổ nhiệm con. Như tôi đã nói ở trên, cần nghiên cứu căn cơ thấu đáo, rút kinh nghiệm từ các nước để không cực đoan. Dù bố bổ nhiệm con có thể là khách quan nhưng sắp tới chúng ta cũng nên nghiên cứu để tránh. 

Trân trọng cám ơn ông!

Tin cùng chuyên mục

Quang cảnh hội nghị. (Ảnh: Quochoi.vn)

Quyết tâm cao, nỗ lực lớn hơn để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Quốc hội

(PLVN) - Chiều 28/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024. Phát biểu tại Hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh yêu cầu các đại biểu Quốc hội quyết tâm cao hơn nữa, nỗ lực lớn hơn để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Quốc hội trong năm 2024 và các năm tiếp theo.

Đọc thêm

Đồng chí Nguyễn Lương Bằng - Nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam

Các đồng chí lãnh đạo chủ trì Hội thảo. (Nguồn ảnh: baohaiduong.vn)
(PLVN) - Nhân kỷ niệm 120 năm Ngày sinh đồng chí Nguyễn Lương Bằng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, sau là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, hôm qua (27/3), tại TP Hải Dương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Tỉnh ủy Hải Dương phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Đồng chí Nguyễn Lương Bằng - Người cộng sản kiên trung, mẫu mực, nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam”.

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”
(PLVN) -Chiều 26-3, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, giai đoạn 2019-2023”. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.