Đăng ảnh lên mạng xã hội có cần giấy phép?

Việc đăng ảnh trên những diễn đàn nhiếp ảnh như thế này liệu có phải xin giấy phép?
Việc đăng ảnh trên những diễn đàn nhiếp ảnh như thế này liệu có phải xin giấy phép?
(PLO) -Nghị định 72/2016/NĐ-CP ban hành ngày 1/07/2016 của Chính Phủ quy định về hoạt động nhiếp ảnh và quản lý nhà nước về hoạt động nhiếp ảnh sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 15/8/2016. Tuy nhiên, các quy định về việc tổ chức triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh của Nghị định này đã khiến dư luận “dậy sóng”, gây tâm lý hoang mang cho các tổ chức, cá nhân tham gia triển lãm ảnh tại Việt Nam bởi chúng chưa thực sự rõ ràng, đặc biệt, tính khả thi và phù hợp của luật một lần nữa lại được mang ra bàn luận.

Luật hóa việc “tổ chức triển lãm ảnh trên mạng internet”

Trước khi Nghị định 72 có hiệu lực, việc tổ chức triển lãm ảnh được thực hiện theo quy định tại Nghị định 103/2009/NĐ-CP ngày 06/11/2009 của Chính Phủ ban hành Quy chế hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng (gọi tắt là Nghị định 103).

Theo Điều 12 của Quy chế ban hành kèm theo Nghị định 103 thì, “triển lãm văn hóa, nghệ thuật quy định tại Quy chế này bao gồm: triển lãm mỹ thuật, triển lãm ảnh và các triển lãm văn hóa, nghệ thuật khác”. 

Khi muốn tổ chức triển lãm ảnh, tổ chức, cá nhân phải gửi hồ sơ đề nghị cấp giấy phép triển lãm tới cơ quan nhà nước có thẩm quyền để được cấp phép, trong Đơn đề nghị tổ chức, cá nhân phải ghi rõ “thời gian, địa điểm dự định triển lãm”. Như vậy, phạm vi điều chỉnh việc tổ chức triển lãm ảnh của Nghị định 103 gắn liền với một thời gian, địa điểm xác định.

So với nghị định 103, Nghị định 72 đã đưa ra khái niệm thế nào là “triển lãm ảnh”, theo đó: "Triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh là hình thức phổ biến, giới thiệu, trưng bày, trình chiếu tác phẩm nhiếp ảnh, bao gồm cả triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh trên mạng internet” (Điều 3, Khoản 9).

Theo quy định trên, ngoài việc đưa ra khái niệm về “triển lãm ảnh”, Nghị định 72 cũng đã chính thức điều chỉnh hoạt động triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh trên mạng internet mà trước đó Nghị định 103 không quy định.

Theo Điều 11 Nghị định 72 thì: “tổ chức, cá nhân tổ chức triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh tại Việt Nam phải có giấy phép triển lãm do cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp… Trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, cơ quan nhà nước có thẩm quyền có trách nhiệm cấp giấy phép triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh”.

Bất cập bởi quy định mới

Từ quy định tại Điều 3, Khoản 9 và Điều 11 Nghị định 72, chúng ta có thể khẳng định rằng: Tổ chức, cá nhân muốn tổ chức triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh trên mạng internet phải tiến hành thủ tục xin phép để được cơ quan quản lý nhà nước xem xét và cấp phép. 

Tuy nhiên, cũng chính vì quy định này mà dư luận và cộng đồng nhiếp ảnh Việt Nam đang được phen “dậy sóng” bởi hiện nay đông đảo các nhiếp ảnh gia từ nghiệp dư đến chuyên nghiệp thường chọn website cá nhân, các website cho phép upload, chia sẻ ảnh (như flickr.com, vnphoto.net... ) để đăng tải hình ảnh vì những tiện ích mà internet mang lại, đặc biệt các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, Twitter, zalo được dùng để chia sẻ ảnh nhiều nhất bởi tính phổ biến, thuận tiện và hiệu quả.

Quy định trên đã khiến những ai có hoạt động chụp và đăng ảnh của mình hay của người khác lên mạng internet phải đặt ra câu hỏi: Việc đăng, giới thiệu, phổ biến ảnh trên website, Facebook có phải xin giấy phép từ cơ quan quản lý nhà nước?

Nhìn lại quy định của pháp luật, Khoản 9, Điều 3, Nghị định 72 định nghĩa:"Triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh là hình thức phổ biến, giới thiệu, trưng bày, trình chiếu tác phẩm nhiếp ảnh…” mà không đưa những định nghĩa tiếp theo để hiểu thế nào là “phổ biến, giới thiệu, trưng bày, trình chiếu tác phẩm nhiếp ảnh…”.

Theo từ điển Tiếng Việt: “Phổ biến là làm cho đông đảo người biết bằng cách truyền đạt trực tiếp hay thông qua hình thức nào đó”; “giới thiệu là cho biết những đặc điểm cơ bản của một tác phẩm, một sản phẩm hay một sự vật, sự việc”; “trưng bày là bày cho công chúng xem để tuyên truyền, giới thiệu” và “trình chiếu là đưa ra chiếu trước công chúng”. 

Dựa vào các khái niệm trên thì bất kỳ cá nhân, tổ chức nào đăng ảnh lên mạng xã hội (facebook, Instagram…) dưới chế độ công khai, đăng ảnh lên website (hay một hình thức nào khác qua mạng internet) đều thỏa mãn dấu hiệu của hành vi “triển lãm ảnh trên mạng internet” mà Nghị định 72 đã quy định, khi đó phải thực hiện thủ tục xin giấy phép cho dù có đăng một ảnh hay nhiều ảnh (album) lên mạng.

Cá nhân người viết cho rằng: Quy định về triển lãm ảnh trên mạng internet của Nghị định 72 thật sự gây khó hiểu, thậm chí nhiều người còn có thể suy diễn để hiểu điều luật theo cách mà mỗi người cho là hợp lý.

Tuy nhiên cho dù có hiểu thế nào đi nữa thì không thể có chuyện tổ chức, cá nhân đăng ảnh trên các trang mạng xã hội là hoạt động triển lãm ảnh và từ đó phải xin phép bởi vì nó hoàn toàn không khả thi (tính khả thi là 1 trong những nguyên tắc cơ bản khi soạn thảo và ban hành văn bản pháp luật). 

Mặt khác, với quy định chung chung như hiện nay thì Nghị định này chưa vạch ra được ranh giới của việc đâu là “tổ chức triển lãm ảnh” và đâu là quyền tự do công bố tác phẩm tác phẩm nhiếp ảnh (thông qua phương tiện internet) của tác giả theo Luật sở hữu trí tuệ năm 2005. 

Hồ sơ xin cấp phép triển lãm ảnh quy định tại Khoản 3, Điều 11 Nghị định 72 cũng chỉ phù hợp với mô hình tổ chức triển lãm ảnh truyền thống (tức gắn liền với thời gian, không gian địa lý xác định) mà chưa cụ thể hóa hay có những quy định dành riêng cho hình thức triển lãm ảnh trên mạng internet...

Tất cả những điều đó cho thấy Nghị định 72 chưa giải quyết tới cùng của vấn đề. Do đó, thiết nghĩ cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần thiết phải có quy định cụ thể về việc “triển lãm ảnh trên mạng Internet” là thế nào, phạm vi điều chỉnh, thủ tục cấp phép dành riêng cho hoạt động triển lãm ảnh qua mạng internet để đảm bảo tính phù hợp... Giờ đây, có lẽ chúng ta sẽ tiếp tục chờ.

Trong khi đó, trả lời phỏng vấn báo chí, ông Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, Bộ VH-TT&DL cho rằng: “Triển lãm ảnh trên internet là khi người ta lập ra một website để đăng ảnh của mình, hoặc mời gọi mọi người gửi ảnh về và ai cũng có thể truy cập để xem ảnh. Nếu hình thức tổ chức ở quy mô cấp tỉnh thì sẽ phải xin phép Sở VH-TT&DL các tỉnh.

Còn website được thành lập, vận động tổ chức ở quy mô cấp Bộ thì phải xin phép Bộ VH-TT&DL. Lâu nay, hoạt động triển lãm ảnh diễn ra tại các địa điểm đều phải được phép của cơ quan chức năng. Vì vậy, hoạt động triển lãm ảnh trên internet cũng phải đặt trong sự kiểm soát của cơ quan quản lý, thông qua việc cấp phép”.

“Nếu chỉ đăng một vài ảnh chơi thì đó là việc cá nhân, còn nếu đăng ảnh trên mạng internet mà hình thức như một triển lãm thì phải xin phép. Nghị định không can thiệp đến những hoạt động mang tính cá nhân. Hoạt động đăng tải,?tổ chức thi? ảnh trên các diễn đàn cũng không thuộc phạm vi điều chỉnh của nghị định này”, ông Thành nói.

Đọc thêm

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
(PLVN) -  Ngày 25/3, chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững; đặc biệt, các luật, nghị quyết phải khai thác, phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển của đất nước, tránh lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tránh "xin – cho".

Phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử tại địa phương

Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Tham luận của một số đại biểu trình bày tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024 ngày 25/3 đã cho thấy vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử trong hoạt động giám sát, góp phần không nhỏ vào những thành quả về phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa chủ trì hội nghị.
(PLVN) -  Sáng 25/3, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chủ trì Hội nghị làm việc với các cơ quan, đơn vị về xây dựng Đề án tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).