Dư địa tăng trưởng từ tái cấu trúc nền kinh tế

Quang cảnh Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2017
Quang cảnh Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2017
(PLO) - Bất chấp quyết tâm của Chính phủ giữ mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% trong năm nay song nhiều chuyên gia cho rằng đây chỉ là mục tiêu điều hành, thực tế tăng trưởng GDP của Việt Nam đang phụ thuộc rất nhiều vào quá trình tái cấu nền kinh tế…

Vấn đề được đề cập tại “Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2017- Phát huy nội lực, tăng trưởng bền vững” do Ban Kinh tế TW tổ chức sáng nay 27/6.

Không còn dư địa chính sách

Theo ông Nguyễn Xuân Thành (ĐH Fulbright Việt Nam), Chính phủ Việt Nam hiện nay đang đứng trước sức ép lớn về kết quả tăng trưởng kinh tế. Ông nhắc lại: Cuối 2015, Chính phủ đã đề ra mục tiêu tăng trưởng cho năm 2016 là 6,7%, nhưng kết quả cuối cùng là 6,21%. Cuối 2016, Chính phủ vẫn kiên quyết đưa ra mục tiêu 6,7% cho 2017. Nhưng với kết quả 5,1% trong quý 1 này thì 3 quý còn lại phải đạt bình quân 7%.

“Các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia trong hệ thống nhà nước đến chuyên gia bên ngoài đều hiểu rõ khả năng đạt mức tăng trưởng 7% bình quân trong 3 quý này gần như là không thể”- ông Thành nói. Theo ông, “trong ngắn hạn chúng ta không còn dư địa chính sách “bung” tiếp để đạt mục tiêu 6,7% bởi nếu có mở khóa đầu tư công cũng không thể đạt được. Vì vậy, tăng trưởng năm nay sẽ vào khoảng 6,4-6,5%, và giữ mục tiêu 6,7% để làm mục tiêu điều hành”.

Phân tích tăng trưởng kinh tế Việt Nam từ yếu tố cơ cấu, ông Thành cho rằng đang có sự khác nhau giữa bức tranh cơ cấu sản xuất và cơ cấu tổng cầu. Trong khi sản xuất công nghiệp suy giảm thì tiêu dùng và đầu tư đều gia tăng mạnh và có mức đóng góp lớn hơn so với cùng kỳ.

Số liệu điều  tra niềm tin người tiêu dùng cũng cho thấy có sự cải thiện tháng này qua tháng khác trong 6 tháng đầu năm. Trong khi tăng trưởng không đạt mục tiêu nhưng tăng trưởng tiêu dùng lại tăng mạnh, đóng góp vào tổng mức bán ra tăng đến 10%, nếu loại bỏ yếu tố giá thì tăng 7,4%. Sức mua được cải thiện.

Nếu nhìn tổng cầu, tiêu dùng dân cư đang là động lực chính duy trì tăng trưởng 5,5,-5,7%. “Nói cách khác, sự suy giảm tăng trưởng không phải do sức mua hay sức đầu tư của nền kinh tế yếu đi. Dân vẫn tăng tiêu dùng, DN vẫn tăng đầu tư và còn mạnh hơn cùng kỳ năm trước”- Ông Thành nhận định.

Theo chuyên gia này, vẫn đề của nền kinh tế Việt Nam là cho dù sức cầu của của nền kinh tế có tăng mạnh mà các rào cản tăng trưởng tồn tại thì cũng không đóng góp được bao nhiêu cho nền kinh tế…

Rào cản từ tái cấu trúc nền kinh tê

Mặc dù nhiều ý kiến cho rằng việc tháo gỡ các rào cản về cơ chế thời gian qua mới chỉ dừng ở tuyên bố của Chính phủ chứ chưa có gì cải thiện thực chất, song cho dù như vậy, rào cản về thể chế cũng chỉ tác động lên tăng trưởng về mặt dài hạn chứ không giải thích cho việc tăng trưởng thấp trong quý 1/2017. Lý do cuối cùng được đưa ra là nằm ở vấn đề cơ cấu: Ngân hàng, đầu tư công- nợ công và DN nhà nước…. “Đây là nguyên nhân chính khiến kinh tế Việt Nam không tăng trưởng được!”- Chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành khẳng định.

Phân tích vào vấn đề đầu tư, trong đó có đầu tư công, ông Thành cho rằng tổng cầu động lực tiêu dùng dân cư tăng nhưng thiếu về đầu tư, đầu tư tư nhân có cải thiện từ DN nhưng từ khu vực công rào cản từ trần nợ công hạn chế kéo tăng trưởng xuống.

Nói về chính sách thì nếu mở đầu tư công thì hệ lụy trần nợ công, bất ổn vĩ mô, do vậy, ít nhất trong ngắn hạn, đầu tư công sẽ không mạnh lên được nên phần thúc đẩy vẫn là đầu tư tư nhân. Về lĩnh vực ngân hàng, quan trọng nhất vẫn là phải đảm bảo thanh khoản.

Trong bối cảnh chính sách tài khóa không mở rộng được thì phải dựa vào tín dụng. 7 tháng đầu năm so với cùng kỳ thì tín dụng tăng trưởng mạnh, nhưng dài hạn mà dựa vào tăng trưởng tín dụng thì không đạt được tăng trưởng kinh tế, nếu đòi có lợi suất cao thì ngân hàng cần đẩy mạnh vào tín dụng tiêu dùng.

Với cách nhìn khá lạc quan,  Viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý kinh tế TW (CIEM) Nguyễn Đình Cung, cho rằng tiềm năng tăng trưởng kinh tế Việt Nam phải 8-9% chứ không phải chỉ ở mức 7% như hiện nay.

Để đạt được mục tiêu 8-9% nói trên, ông Cung cho rằng, Việt Nam còn dư địa khi cải thiện khu vực kinh tế nhà nước, đặc biệt các DN nhà nước; thúc đẩy tăng trưởng mạnh ở khu vực kinh tế tư nhân; tạo thuận lợi thúc đẩy giải ngân FDI và ODA đã cam kết (hiện Việt Nam còn hơn 800 tỷ USD cam kết FDI và khoảng 15 tỷ USD ODA đã ký chưa giải ngân).

Bên cạnh đó, Viện trưởng CIEM cũng cho rằng cần giảm chi phí cho DN. “Nếu giảm được 1% chi phí logistics Việt Nam có thêm có 4 tỷ USD, nếu giảm 2% thì có gần 10 tỷ USD. Con số này nằm trong tầm tay”- ông Cung khẳng định.

Đặc biệt, việc phát triển các vùng kinh tế trọng điểm nhất là hai đầu tàu Hà Nội và TP. HCM, trong đó quan trọng là hạ tầng và khả năng kết nối và hai đầu tàu này cũng như phát triển mạnh du lịch Việt Nam cùng góp phần quan trọng cho tăng trưởng kinh tế…

Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam đang dựa vào nguồn lực từ bên ngoài

Tại Diễn đàn, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư TW Đảng, Trưởng Ban Kinh tế TW Nguyễn Văn Bình đã dẫn lời Giáo sư Kenichi Ohno (Viện Nghiên cứu chính sách công Nhật Bản), một người bạn nghiên cứu về Việt Nam hơn 20 năm nay đánh giá “cơ cấu kinh tế Việt Nam hiện nay so với cách đây 20 năm có thay đổi nhưng nhìn kỹ thì không rõ”.

Theo ông Bình, Việt Nam xuất khẩu 65% là hàng chế tạo chế biến nhưng phần nhiều là từ khu vực FDI, còn DN trong nước vẫn chủ yếu xuất khẩu các mặt hàng như dệt may, da giày, nông sản với giá trị gia tăng không cao. Tức là, một phần quan trọng góp phần tạo nên tốc độ tăng trưởng hiện nay của Việt Nam là từ nguồn lực bên ngoài chứ chưa phải nội lực thực tại của nền kinh tế. 

“Do vậy, việc chúng ta cần làm và làm ngay là đánh giá lại mức độ bền vững của những lợi thế so sánh mà chúng ta vẫn thường nhắc tới là nhân công lao động dồi dào, giá rẻ trong bối cảnh giai đoạn dân số vàng chỉ tồn tại ngắn ngủi khoảng 10 năm nữa và sự cạnh tranh ngày một gia tăng từ các quốc gia với chi phí sản xuất thấp hơn…”- Trưởng ban Kinh tế TW nhân mạnh.

Ông cũng lưu ý, Việt Nam hiện đã đạt đến một trình độ phát triển kinh tế mà để tiếp tục tiến bước trở thành một nước có thu nhập cao hơn, cần phải có một sự đột phá trong chính sách. Dẫn kinh nghiệm của một số quốc gia, ông Bình lưu ý: “Có khi chỉ một sai lầm hay thiếu quyết tâm trong lựa chọn chính sách có thể khiến cả nền kinh tế phải trả giá bằng nhiều năm, nhiều thập kỷ và thậm chí có thể không bao giờ vượt qua được bẫy thu nhập trung bình…”

Đọc thêm

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…

Khơi thông dòng chảy tài chính cho nông nghiệp thuận thiên

Các giống lúa chịu mặn tốt được canh tác xen kẽ vụ tôm ở tỉnh Bạc Liêu. (Ảnh: Chí Quốc)
(PLVN) - Gần 98% môi trường tự nhiên của vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã bị chuyển đổi trong nửa thập kỷ qua. Phát triển nông nghiệp dựa theo tự nhiên đang là yêu cầu cấp bách cho vùng đất này và nguồn lực tài chính được xem là một trong các giải pháp quan trọng nhất.

Khởi nghiệp - hãy tự tin, dám làm, đừng sợ!

Nguyễn Thị Thu Hoa, CEO Trường Foods bên sản phẩm cao cấp Con Cui làm từ thịt lợn mán. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Họ đều khởi nghiệp khi còn rất trẻ từ tay trắng. Đến nay, tổng doanh thu của họ đã tới 40-50 tỷ đồng. Họ đã được đề cử là 1 trong 20 Gương mặt trẻ Việt Nam năm 2022 ở lĩnh vực Kinh doanh - khởi nghiệp.

Khởi nghiệp ngày nay: Khó khăn hay cơ hội?

Khởi nghiệp thời điểm này chứa đựng nhiều rủi ro, nhưng đồng thời cũng mở ra nhiều cơ hội cho người có đam mê, sáng tạo, học hỏi. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Trong thời điểm kinh tế biến động như hiện nay, câu hỏi về khởi nghiệp đã trở thành một chủ đề nóng bỏng. Và những người dũng cảm đặt chân vào thế giới kinh doanh phải đối mặt với một thách thức vô cùng lớn: Liệu đó là một cuộc đua đầy khó khăn hay cơ hội lớn đang mở ra?

Khởi nghiệp - những góc nhìn khác

Thanh niên khởi nghiệp thời ChatGPT cần nghĩ rộng ra lớn hơn và nhìn góc nhìn khác. (Ảnh: N.T)
(PLVN) - “Khởi nghiệp dựa trên công nghệ mở và Việt Nam đang đứng trước bước thay đổi lịch sử. Tinh thần khởi nghiệp phải nghĩ rộng ra, lớn hơn và nhìn góc nhìn khác. Và từng góc nhìn, trong đó sẽ có góc phù hợp với từng bạn” - Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhắn nhủ các bạn trẻ…

Những điều chưa biết về hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu

Thung lũng Silicon tiếp tục giữ vị trí hàng đầu trong số các hệ sinh thái khởi nghiệp năm 2023. (Ảnh: San Francisco Chronicle)
(PLVN) - Hàng thập kỷ qua, các công ty khởi nghiệp đã chứng minh được chỗ đứng trong nền kinh tế hiện đại và là một trong những giải pháp cho phát triển bền vững. Trong đó, hệ sinh thái khởi nghiệp khắp năm châu - nơi sản sinh ra những huyền thoại, những doanh nghiệp tỷ USD góp vai trò quan trọng vào thành tựu nói trên.

Tiết kiệm điện không chỉ trong Giờ Trái đất

Sân bay Nội Bài giảm bớt điện hưởng ứng chiến dịch Giờ Trái đất.
(PLVN) - Hàng loạt hoạt động đã diễn ra trong Giờ Trái đất 2024. Thông điệp được gửi đi từ các hoạt động này là tiết kiệm điện (TKĐ) thành thói quen. Nghiên cứu của Ngân hàng thế giới cho thấy, nếu Việt Nam thực hành TKĐ hiệu quả tương đương với việc xây được nhà máy điện mới với công suất 12.000 MW.