"Thuốc" nào trị được "quan hệ ngầm" trong hoạt động Tư pháp?

Ngăn chặn tiêu cực bằng công khai.
Ngăn chặn tiêu cực bằng công khai.
(PLO) - Bộ Chính trị đã chỉ ra một trong những hạn chế, yếu kém, tiêu cực trong lĩnh vực Tư pháp là “tình trạng một bộ phận cán bộ Tư pháp nhũng nhiễu, tiêu cực chưa giảm, ảnh hưởng đến niềm tin của Nhân dân vào chất lượng hoạt động Tư pháp”. Ngăn chặn tiến tới đẩy lùi tình trạng này là yêu cầu sống còn cho nền Tư pháp trước yêu cầu bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân.
Tiêu cực được bảo hộ nên khó nhận diện
Thực tiễn cho thấy, tiêu cực, tham nhũng là những nguy cơ luôn rình rập và sẵn sàng hiện hình để làm méo mó hoạt động Tư pháp bằng các hành vi đa dạng, phức tạp và được che giấu tinh vi, bảo hộ bởi quyền lực và các mối quan hệ, giá trị vật chất. 
Bà Hoàng Thị Quỳnh Chi – Phó Viện trưởng Viện Khoa học kiểm sát, VKSNDTC cho biết, tình trạng tham nhũng, tiêu cực xảy ra trong hoạt động Tư pháp trong những năm qua diễn biến khá phức tạp, các hành vi nhận và đưa hối lộ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền trong khi thi hành công vụ, bức cung, dùng nhục hình, thiếu trách nhiệm, làm sai lệch hồ sơ vụ án của những người có chức danh Tư pháp hoặc của người có thẩm quyền thực hiện một số hoạt động Tư pháp xảy ra khá nhiều.
Trong khi đó, số vụ án tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động Tư pháp được phát hiện, khởi tố, điều tra và xử lý theo pháp luật còn đạt tỷ lệ thấp so với tổng số vụ án tham nhũng, chức vụ, chưa tương xứng đối với thực trạng vi phạm, tội phạm trên lĩnh vực này. Tệ nạn tham nhũng, tiêu cực không chỉ làm méo mó công lý, làm giảm nỗ lực đẩy lùi nạn tham nhũng, tiêu cực mà còn làm xói mòn niềm tin của người dân vào hoạt động Tư pháp.
Tổng hợp từ thực tiễn hoạt động Tư pháp của các cơ quan Tư pháp, VKSNDTC nhận định một số hành vi tham nhũng, tiêu cực của điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán, quản giáo và những người được giao thực hiện một số thẩm quyền trong hoạt động Tư pháp khi thực hiện các hoạt động Tư pháp bao gồm:
Lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, nhũng nhiễu nhằm chiếm đoạt tài sản, tham ô tài sản, nhận hối lộ hay gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi, bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật vì vụ lợi, đưa hối lộ, môi giới hối lộ, thiếu trách nhiệm, không thực hiện đầy đủ chức trách, nhiệm vụ được giao trong hoạt động tư pháp, thiếu trách nhiệm, không làm một việc mà pháp luật qui định phải làm, cố ý làm việc mà pháp  luật cấm, không cho phép, không thực hiện các hoạt động Tư pháp mà pháp luật buộc phải  làm.
Khi tham gia các hoạt động Tư pháp, các luật sư, công chứng viên, giám định viên Tư pháp nếu có hành vi tiêu cực thì thường là hành vi môi giới hối lộ, làm sai  lệch hồ sơ; không tuân thủ đúng trình tự, thủ tục pháp luật qui định khi tham gia tố tụng. VKSNDTC cũng nhận định, hành vi của chủ thể khác làm xâm hại đến tính đúng đắn của hoạt động Tư pháp như cản trở, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động tố tụng vì vụ lợi, câu kết với những người trực tiếp giải quyết vụ việc để làm trái công vụ vì vụ lợi.
Theo đa số các chuyên gia, quan trọng nhất là nhận diện các hành vi “tiêu cực” mới xác định được cơ sở pháp lý để xử lý. Tuy các dạng hành vi tiêu cực trong hoạt động Tư pháp được các cơ quan Tư pháp chỉ ra song “chưa xác định được hành vi tiêu cực trọng tâm, đang đe dọa nghiêm trọng uy tín của hoạt động Tư pháp” như nhận định của đại diện Phòng Pháp chế và Cải cách thủ tục hành chính và Tư pháp  Công an TP.Hà Nội.  
Chặn tiêu cực bằng công khai
Đó là giải pháp “vàng” theo nhận định của nhiều chuyên gia trong lĩnh vực Tư pháp để ngăn chặn sự hình thành và phát triển của các hành vi tiêu cực đối với hoạt động của các cơ quan bảo vệ công lý. 
Từng kinh qua các vị trí lãnh đạo trong ngành Tòa án, Tư pháp và có thời gian công tác tại Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, ông Phạm Quý Tỵ - nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp cho rằng: “Chống tiêu cực phải quyết liệt, bắt đầu từ cơ quan tư pháp và cả các hoạt động tư pháp của các cơ quan không phải là cơ quan tư pháp bởi khi hạn chế thấp nhất tình trạng này trong các cơ quan tư pháp thì tình trạng tham nhũng, tiêu cực trong xã hội sẽ có chuyển biến”. 
Thực tiễn công tác đã cho ông Nguyễn Xuân Sơn, Ban Nội chính tỉnh Ninh Bình nhận ra nhiều mối liên kết “ngầm” giữa các cơ quan tiến hành tố tụng, nhất là “trong nhiều vụ, có những sai phạm mà cả 3 ngành không nhận ra nên cải, sửa, hủy án như “mẹo” để lấp liếm”. 
Vì thế, nhiều chuyên gia cũng thống nhất với đề xuất của ông Sơn là: “Cần ngăn chặn những tiêu cực đó bằng việc hoàn thiện thể chế, tạo yếu tố công khai, minh bạch cho hoạt động Tư pháp để ngăn chặn các hành vi tiêu cực ngay ngưỡng cửa của các cơ quan Tư pháp”.
Cụ thể hơn, ông Lê Hồng Phương – Phó trưởng ban Nội chính tỉnh Nam Định nhận thấy, chấm dứt tình trạng án tại hồ sơ để phòng, chống tiêu cực trong hoạt động Tư pháp vì không có án tại hồ sơ sẽ không còn hành vi “chạy án”, làm sai lệch hồ sơ vụ án, mua chuộc cán bộ Tư pháp... 
Cùng với đó, sự giám sát của cộng đồng đối với hoạt động Tư pháp cũng là yếu tố mà theo ông Đặng Bá Cường – Trưởng ban Nội chính TP.Hải Phòng là “rất quan trọng để đảm bảo cho hoạt động của các cán bộ tư pháp đúng pháp luật, hạn chế những tiêu cực của các cơ quan tư pháp mỗi khi ra quyết định liên quan đến quyền con người, quyền công dân./.

Đọc thêm

Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi): Quy định rõ cơ chế, giới hạn áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát

 Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa phát biểu tại Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV, cho ý kiến về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát là mô hình mới, chưa có thực tiễn kiểm nghiệm. Do đó, cần tiếp cận nội dung này theo hướng thận trọng, bảo đảm kiểm soát tốt.

Đảm bảo chất lượng, thời gian đào tạo nghề công chứng

Công chứng viên giải quyết yêu cầu của khách hàng (ảnh MH).
(PLVN) - Để góp phần nâng cao chất lượng đầu vào của đội ngũ Công chứng viên (CCV), dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) quy định người muốn hành nghề công chứng đều phải tham dự khóa đào tạo nghề công chứng. Quy định này cũng phù hợp với pháp luật các nước theo hệ thống công chứng Latinh.

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án
(PLVN) -Ngày 25-3, Chi cục thi hành án dân sự (THADS) TP. Thủ Đức, TP.HCM đã tổ chức thi hành xong Bản án số 1027/2018/DSPT ngày 12-11-2018 của TAND TP.HCM; Quyết định giám đốc thẩm số 167/2019/DS-GDT ngày 4-7-2019 của TAND cấp cao tại TP.HCM; Quyết định thi hành án số 994/QĐ- CCTHADS ngày 3-12-2018 của Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP. Thủ Đức.

Tiếp tục tháo gỡ “điểm nghẽn” trong triển khai Đề án 06 trong lĩnh vực hộ tịch

Quang cảnh buổi làm việc.
(PLVN) -Sáng 25/3, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh đã chủ trì cuộc làm việc với các đơn vị về tháo gỡ các vướng mắc triển khai Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030 trong lĩnh vực hộ tịch.

Tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động công chứng

Người dân thực hiện thủ tục về công chứng (ảnh MH, Báo VP).
(PLVN) - Tính đến nay, nước ta có hơn 3.300 công chứng viên (CCV) với gần 1.300 tổ chức hành nghề công chứng (TCHNCC). Để đảm bảo sự phát triển liên tục, ổn định, bền vững của các tổ chức này, dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) đã quy định nguyên tắc phát triển tổ chức hành nghề công chứng phải căn cứ vào điều kiện kinh tế-xã hội, diện tích, số lượng và mật độ phân bố dân cư, nhu cầu công chứng hợp đồng, giao dịch trên địa bàn cấp huyện dự kiến thành lập.

Tạo điều kiện thuận lợi cho người nhận chăm sóc thay thế, nhận nuôi con nuôi

Quang cảnh cuộc họp
(PLVN) -Chiều 21/3, Bộ Tư pháp tổ chức họp Ban soạn thảo, Tổ biên tập xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 19/2011/NĐ-CP ngày 21/3/2011 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Nuôi con nuôi và Nghị định số 24/2019/NĐ-CP ngày 5/3/2019 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 19/2011/NĐ-CP ngày 21/3/2011 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Nuôi con nuôi.