Giám đốc trung tâm CSAGA Nguyễn Vân Anh: 'Quy định về một số tội danh tình dục nghiêm trọng còn mơ hồ'

Bà Nguyễn Vân Anh cho rằng tội QRTD trong điều luật còn mơ hồ
Bà Nguyễn Vân Anh cho rằng tội QRTD trong điều luật còn mơ hồ
(PLVN) - Việc thầy giáo nhắn tin gạ tình học sinh, sờ mông, đùi học sinh hay vụ cưỡng hôn trong thanh máy đều được cơ quan công an kết luận: không đủ căn cứ kết luận tội dâm ô, với mức xử phạt được cho là quá nhẹ. Theo bà Nguyễn Vân Anh, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu ứng dụng khoa học về giới – gia đình – phụ nữ và trẻ em vị thành niên (CSAGA), cần điều chỉnh pháp luật để đủ sức răn đe, ngăn chặn bạo lực -quấy rối tình dục

Từ việc xử phạt 200 ngàn đồng cho hành vi "cưỡng hôn" trong thang máy ở Hà Nội đang gây xôn xao dư luận, bà suy nghĩ gì?

- Các quy định trong Luật Hình sự về tội phạm tình dục như hiếp dâm, cưỡng dâm, dâm ô rất mơ hồ và thiếu cụ thể nhưng Tòa án tối cao không có văn bản hướng dẫn và Thẩm phán ở Việt nam lại không có chức năng diễn giải pháp luật. Ví dụ, điều 146 Bộ Luật Hình sự, thiếu quy định cụ thể thế nào là hành vi dâm ô.

Biện pháp xử phạt QRTD không nghiêm khắc và không tương xứng: Biện pháp xử lý hành vi QRTD không cấu thành các tội hình sự liên quan đến tình dục hiện nay chỉ sử dụng quy định tại Điều 5 “Có cử chỉ, lời nói thô bạo, khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác” của “Nghị định 167/2013/NĐ-CP về xử phạt về vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng và chữa cháy, phòng, chống bạo lực gia đình” với mức xử phạt tối đa là 300 ngàn đồng.

Quy định về bồi thường thiệt hại của hành vi quấy rối tình dục không hợp lý: Không có quy định riêng về bồi thường thiệt hại đối với các hành vi QRTD. Trong khi quy định về bồi thường thiệt hại trong Luật Dân sự đối với các tổn thất về tinh thần do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không tương xứng với mức độ tổn thất của nạn nhân quấy rối tình dục. Bởi vì luật quy định mức tối đa của khoản bồi thường khi không thể thỏa thuận được chỉ là 10 tháng lương tối thiểu tại thời điểm giải quyết bồi thường.

Chúng tôi không thấy tính răn đe trong biện pháp xử lý vụ việc liên quan đến bạo lực tình dục, chẳng hạn như: Thầy giáo “sờ mông sờ đùi” nhiều học sinh lớp 5 không đủ căn cứ cấu thành tội dâm ô vì không phù hợp với quy định về tội dâm ô trong Bộ luật hình sự. Đỗ Mạnh Hùng chỉ bị lập biên bản xử phạm 200 nghìn đồng theo điều 5, Nghị định 167 khi cố tình tấn công để hôn một cô gái trong thang máy khu chung cư Gold Palm. Nghi phạm hiếp dâm trẻ em nữ 9 tuổi, gây hậu quả nghiệm trọng, có tiền án hình sự được tại ngoại trong quá trình điều tra. Chỉ sau khi báo chí lên tiếng mạnh mẽ mới tạm giam bị can.

Hệ thống luật pháp đã có lỗ hổng nào để cho những kẻ dâm ô thoát khỏi lao lý?

- Điều mà chúng tôi nhận thấy, hiện nay nhiều quy định về các tội danh liên quan đến tình dục chưa đầy đủ, tiềm ẩn nguy hiểm cho sự sức khoẻ, sự an toàn về thân thể cũng như nhân phẩm của công dân; các chế tài xử phạt tội phạm chưa tương xứng với mức độ nguy hiểm không đạt hiệu qủa giáo dục và răn đe; thiếu các cơ chế bảo vệ nạn nhân, cụ thể như sau:

Hệ thống pháp luật Việt Nam chưa có quy định pháp luật đầy đủ và hiệu quả về QRTD: Không có định nghĩa, phân loại và các biện pháp chế tài để xử lý các hành vi QRTD trong văn bản pháp luật mà chỉ có trong Bộ Quy tắc Ứng xử Phòng chống Quấy rối tình dục tại nơi làm việc.

Quy định cấm QRTD chỉ xuất hiện trong Bộ Luật Lao động trong khi hành vi QRTD diễn ra ở mọi nơi như trường học, bệnh viện, công viên và các địa điểm công cộng khác, kể cả trên các phương tiện giao thông, chứ không chỉ ở nơi làm việc và với các mối quan hệ xã hội đa dạng chứ không chỉ giới hạn trong quan hệ công việc.

Một bức tranh cổ động của CSAGA kêu gọi lên tiếng bảo vệ nhân phẩm con người
Một bức tranh cổ động của CSAGA kêu gọi lên tiếng bảo vệ nhân phẩm con người

Có thông tin rằng bà đang tập hợp chữ ký cho thư kiến nghị lên Quốc Hội để sửa đổi, bổ sung hệ thống luật pháp để có quy định cụ thể hơn, chế tài nghiêm khắc hơn về tội QRTD?

- Chúng tôi gồm các công dân, nhóm và tổ chức tại Việt Nam đồng ý kí tên vào thư kiến nghị này đề xuất Quốc Hội Việt Nam xây dựng các quy định pháp lý và chính sách mới để ngăn ngừa bạo lực tình dục bao gồm nhưng không giới hạn trong các hành vi quấy rối tình dục, tấn công tình dục, dâm ô, cưỡng dâm và hiếp dâm.

Chúng tôi kêu gọi cộng đồng ký tên vào thư ngỏ để hy vọng có tiếng nói mạnh mẽ, góp phần xây dựng hệ thống pháp luật hoàn thiện, bảo vệ nạn nhân bị  quấy rối tình dục, tấn công tình dục, dâm ô, cưỡng dâm và hiếp dâm.

Trong thư kiến nghị này bà muốn đưa ra những vấn đề gì?

- Chúng tôi kiến nghị Quốc Hội nhanh chóng bổ sung và điều chỉnh các điều luật phù hợp để ngăn chặn, xử lý các hành vi bạo lực tình dục và giành lại công bằng cho các nạn nhân. Trong đó:
1. Có các quy định rõ ràng, chính xác về QRTD; có các các chế tài và biện pháp trừng phạt tương xứng với mức độ nguy hiểm của các hành vi QRTD để đảm bảo mọi hành vi bạo lực tình dục đối với nạn nhân ở bất cứ độ tuổi nào cũng đều phải bị trừng phạt thích đáng; có cơ chế hiệu quả trong việc xử lý tố cáo, thực hiện điều tra, truy tố thủ phạm và bảo vệ cho nạn nhân trong các vụ việc QRTD

2. Sửa đổi Bộ luật Hình sự, thêm tội danh mới về QRTD theo đó quy định các hành vi “QRTD mang tính chất thể chất như cố tình động chạm, tiếp xúc, sờ mó, vuốt ve, cấu véo, ôm ấp hay hôn cho trái ý muốn của nạn nhân hoặc bằng vũ lực; QRTD bằng lời nói gồm các nhận xét không phù hợp về mặt xã hội, văn hóa và không được mong muốn, bằng những ngụ ý về tình dục, bằng những lời đề nghị về tình dục không mong muốn và liên tục; QRTD bằng các hành vi phi lời nói bao gồm các ngôn ngữ cơ thể, khiêu khích, biểu hiện không đứng đắn, phô bày tài liệu khiêu dâm, tin nhắn, thư từ liên quan đến tình dục” là những yếu tố cấu thành tội phạm QRTD.

3. Sửa đổi Bộ luật dân sự, có quy định về bồi thường thiệt hại đối với các hành vi QRTD tương xứng và phù hợp.

4. Rà soát, sửa đổi và giải thích rõ các điều luật liên quan đến hiếp dâm, cưỡng dâm, dâm ô phù hợp để việc áp dụng và thực thi pháp luật trong thực tiễn hiệu quả và gần với công lý nhất. Ngoài ra, các quy định về các tội danh về dâm ô phải được mở rộng đến mọi độ tuổi. Những hành vi dâm ô đối với người dưới 16 tuổi sẽ bị coi là tình tiết tăng nặng.

- Xin cảm ơn bà!

Bà Nguyễn Vân Anh, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu ứng dụng khoa học về giới – gia đình – phụ nữ và trẻ em vị thành niên (CSAGA), được Tạp chí Forbes bình chọn là một trong số 50 phụ nữ có ảnh hưởng nhất Việt Nam trong năm 2017

Đọc thêm

Bài viết của Tổng Bí thư về CNXH cổ vũ động viên toàn Đảng, toàn quân, toàn dân thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII

Bài viết của Tổng Bí thư về CNXH cổ vũ động viên toàn Đảng, toàn quân, toàn dân thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII
(PLVN) - Ở tầm cao lý luận và thực tiễn, bài viết của Tổng Bí thư có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để nâng tầm tư tưởng, khơi dậy tình cảm, khát vọng, cổ vũ động viên toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ra sức phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Lá phiếu của niềm tin và trách nhiệm

Hội nghị tiếp xúc cử tri với người ứng cử Đại biểu Quốc hội Khóa XV nhiệm kỳ 2021-2026.
 
(PLVN) - Ngày hội của toàn dân đang đến rất gần, mọi người dân đất Việt với tinh thần trách nhiệm, náo nức mong chờ, gửi trọn niềm tin vào lá phiếu để bầu ra người đại biểu đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân.

Những tiếng nói lạc lõng cần phải lên án

Thị trấn Bến Sung (Như Thanh, Thanh Hóa) trang hoàng đường phố hướng đến Ngày bầu cử.
(PLVN) - Ðể bày tỏ thái độ trước hiện tượng xuất hiện một số tiếng nói lạc lõng, thông tin sai sự thật hòng phá hoại, xuyên tạc cuộc bầu cử, trên trang Trực diện TV, ông Minh Giang - người Mỹ gốc Việt, đã công bố video nhan đề "Bầu cử QH: Nói xấu ứng cử viên, xuyên tạc bầu cử, đến hẹn lại lên".

'Giữ lấy đức tin bền vững em ơi! '…

lCác nhân viên y tế tại xã Đồng Lạc, huyện Chương Mỹ, Hà Nội đi khử khuẩn tại khu vực được khoanh vùng chống dịch, sau khi xã này ghi nhận 2 ca bệnh liên quan đến Bệnh viện K hôm 7/5.  Ảnh: Mạng xã hội
(PLVN) - Cùng với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ thì hơn ai hết, mỗi người dân cần có ý thức chống dịch, thực hiện tốt “5K” và bình tĩnh, không hoang mang thất thiệt… 

Cảnh giác âm mưu “tạo sóng”, “khuấy nước”, phá hoại bầu cử

Cảnh giác âm mưu “tạo sóng”, “khuấy nước”, phá hoại bầu cử
Thời điểm diễn ra cuộc bầu cử Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp đã cận kề. Trong khi cử tri, nhân dân hòa chung tinh thần phấn khởi, sẵn sàng thực hiện quyền công dân của mình thì ở chiều ngược lại, các đối tượng cơ hội, chống đối lại tăng cường chiến dịch, ra sức chống phá cuộc bầu cử.

Có cần những hình phạt cứng rắn hơn?

 Mỗi người dân nếu lơ là chống dịch sẽ ảnh hưởng tới công sức của bao người trong cuộc chiến thầm lặng và quyết liệt này. (Ảnh minh họa)
(PLVN) - Do liên tiếp có một số trường hợp lây nhiễm Covid-19 sau khi đã hoàn thành cách ly, tuần qua Bộ Y tế đã gửi tin khẩn cho biết tạm thời chưa cho rời khỏi khu cách ly với những người đã cách ly tập trung đủ 14 ngày và có 2 xét nghiệm âm tính…

Chỉ đạo của Thủ tướng phải được thực hiện nghiêm

Ảnh minh họa
(PLVN) - Sau khi bài viết “Để lây lan dịch bệnh sau cách ly: Trách nhiệm người đứng đầu địa phương ở đâu?” được đăng tải, Báo PLVN nhận được nhiều ý kiến phản hồi đồng tình với cách đặt vấn đề của Báo và mong muốn không chỉ người đứng đầu địa phương mà người dân và toàn xã hội cần phải nâng cao trách nhiệm chung tay cùng Đảng, Nhà nước phòng chống đại dịch Covid-19 hiệu quả.

Đừng thỏa hiệp với tội phạm xâm hại trẻ

Đừng thỏa hiệp với tội phạm xâm hại trẻ
(PLVN) - Hành trình để bảo vệ trẻ em khỏi tội phạm xâm hại và hành trình đi tìm công lý cho nạn nhân trẻ em có thể gian nan, vất vả, nhưng đó là một hành trình đúng đắn để theo đuổi. 

Bất cập đèn giao thông - “thủ phạm” gây tắc đường

Bất cập đèn giao thông - “thủ phạm” gây tắc đường
(PLVN) - Thời gian gần đây, tình trạng ùn tắc nghiêm trọng thường xuyên xảy ra tại một số nút giao trên địa bàn thành phố Hà Nội. Một trong các nguyên nhân được xác định dẫn đến tình trạng này là do sự phân bố, điều chỉnh của đèn tín hiệu giao thông chưa hợp lý. Cùng với đó, việc một cụm đèn tín hiệu giao thông có nhiều cơ quan tham gia quản lý cũng dẫn tới nhiều bất cập, ảnh hưởng tới việc khai thác của đèn tín hiệu.

Bản lĩnh giám định viên

Bản lĩnh giám định viên
(PLVN) - Câu chuyện đối tượng Nguyễn Xuân Quý dưới vỏ bọc bệnh nhân tâm thần đã buôn bán ma túy, lập “động lắc” trong Bệnh viện Tâm thần TWI (Thường Tín, Hà Nội) vừa gây chấn động dư luận; thì câu chuyện một đối tượng chỉ trong 5 năm đã hai lần thoát án giết người vì có chứng nhận tâm thần ở Đắk Lắk lại một lần nữa làm người ta sững sờ.

Siết chặt đường biên, giữ chặt đường biên

Siết chặt đường biên, giữ chặt đường biên
(PLVN) - Tại đất nước láng giềng Campuchia, Covid-19 lây lan quá nhanh  đến mức Thủ tướng nước này cảnh báo mở rộng phong tỏa. Trước đó, nhà chức trách đã áp lệnh phong tỏa ở thủ đô Phnom Penh và thị trấn Takmao từ ngày 15/4 cho đến ngày 28/4. Tình hình này tạo ra nguy cơ trực tiếp với Việt Nam.

Chuyển đổi vị trí

Chuyển đổi vị trí
(PLVN) - Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa phát đi thông cáo báo chí kết quả công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo (KNTC) và phòng, chống tham nhũng (PCTN) quý I và kế hoạch công tác quý II năm 2021. Theo đó, đối với công tác PCTN, TTCP cho biết đã tập trung kiểm tra hơn ngàn cơ quan, tổ chức, đơn vị về thực hiện công khai, minh bạch trong tổ chức và hoạt động. Công bố, công khai theo quy định của pháp luật kết quả kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, xử lý tố cáo và PCTN.

Trung thực và thẳng thắn

Ông Đoàn Ngọc Hải đã rất sốt ruột vì người nghèo, người cần nhà.
(PLVN) - Việc ông Đoàn Ngọc Hải đòi hai địa phương tiền ông đã trợ giúp để xây nhà cho người nghèo đã gây ra một sự chú tâm không nhỏ trong dư luận xã hội. 

Niềm tin bứt phá vươn lên

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng một số thành viên Chính phủ.
(PLVN) - Hôm qua, 8/4, với việc kiện toàn 14 nhân sự mới, Chính phủ của Thủ tướng Phạm Minh Chính gồm 28 thành viên đã ra mắt.

Chuyện vô lý ở Hội An

Ngôi nhà số 75 Nguyễn Thái Học,TP Hội An.
(PLVN) - Câu chuyện sai phạm “3 trong 1” trong sự việc liên quan ngôi nhà cổ là tài sản công tại số 75 Nguyễn Thái Học, TP Hội An, tỉnh Quảng Nam; khiến nhiều người đặt vấn đề vì sao chính quyền địa phương lại “hiền” trước các sai phạm có tính chất ngang ngược, nghiêm trọng như vậy?