TAND nghi ngờ CQĐT dàn dựng lời khai của nhân chứng để buộc tội bị cáo nên đã hủy án để điều tra lại. Chuyển vụ án về cấp huyện xử sơ thẩm để “tước quyền” xử phúc thẩm của TAND tối cao nhằm giấu diếm một vụ án oan sai?.
 |
Báo PLVN ra ngày 14/6/2010 có bài “Thủng màng nhĩ sau 9 ngày bị tạm giữ” phản ánh vụ án “mua bán trái phép chất ma túy” mà CQĐT Công an tỉnh Nghệ An khởi tố đối với bị can Phạm Thị Minh Nguyệt, có dấu hiệu oan sai. Đặc biệt, trong quá trình tiến hành tố tụng đã vi phạm tố tụng nghiêm trọng, có dấu hiệu bức cung bị cáo. Đặc biệt, sau 9 ngày bị tạm giữ, bị cáo nhập viện và được chẩn đoán là bị tổn thương màng nhĩ do tác động của ngoại lực.
Trở lại vụ việc, khoảng ngày 21/10/2009, CQĐT đến nhà đọc lệnh khám xét và bắt khẩn cấp đối với chị Minh Nguyệt. Kết quả, không phát hiện được ma túy tại nhà của chị Nguyệt. Tuy nhiên, chị Nguyệt vẫn bị bắt đưa đi để “xử lý”.
CQĐT đã dựa vào lời khai của hai con nghiện là Nguyễn Phi Hùng và Hà Văn Lai với nội dung “mua ma túy từ chị Nguyệt” để bắt giam và khởi tố chị Nguyệt. Thời gian đầu bị giam giữ, chị Nguyệt luôn nói “không” với các cáo buộc. Nhưng bất ngờ sau đó, bị can này nhận tất cả những gì mà CQĐT hỏi. Trên cơ sở đó, TAND tỉnh Nghệ An đã tuyên phạt bị cáo Nguyệt 8 năm tù giam.
Nhưng trong bản án phúc thẩm của TANDTC, HĐXX đã chỉ ra nhiều bất thường trong chứng cứ mà CQĐT thu thập; sự không bình thường trong việc thay đổi lời khai của bị cáo Nguyệt, đặc biệt là lời khai được CQĐT lấy vào lúc 22 giờ đêm do Điều tra viên Nguyễn Duy Thành hỏi và ghi. Tại tòa, bị cáo tố điều tra viên Nguyễn Hải Đăng và Nguyễn Văn Lài đánh đập bị cáo, còn điều tra viên Nguyễn Duy Thành hỏi và ghi lời khai.
HĐXX cũng “mổ xẻ” 6 bản cung và 2 bản tự khai, cam đoan của bị cáo có nội dung “nhận tội” của bị cáo Nguyệt, thấy mâu thuẫn với chính lời khai của Nguyễn Phi Hùng và Hà Văn Lai. Đáng chú ý nhất là bản khai của Hùng “đổ tội” cho bị cáo Nguyệt được lập, nhưng để trống phần ghi ngày và điều tra viên để cho “nhân chứng” này ký cách dòng dưới cùng của bản khai 13 dòng kẻ. Liệu có phải nhân chứng ký trước rồi điều tra viên tự viết lời khai hay không? Đối với bị cáo Nguyệt cũng có thể xảy ra trường hợp điều tra viên đọc cho bị can viết hoặc viết sẵn cho bị can ký. Những bản cung này có dấu hiệu được “dàn dựng”, nên HĐXX đã yêu cầu điều tra lại.
Đùn án xuống cấp dưới để thoát… Tòa tối cao
Trong vụ án này còn nhiều sai phạm khác, đặc biệt là việc “gom” nhiều người bán ma túy cho Hùng và Lai để cùng xử trong một vụ án, mặc dù họ không đồng phạm với nhau mà chỉ cùng hoàn cảnh là bị hai con nghiện này khai là đã “nhận hàng” từ họ. Song, các bị cáo này không kháng cáo nên chấp nhận đi tù kể cả bản án xử họ trái pháp luật.
Ngày 17/1/2011, CQĐT Công an tỉnh Nghệ An đã có kết luận điều tra lại vụ án. Trong đó lại có một bất thường nữa xảy ra đó là chứng cứ về mối quan hệ của chị Nguyệt với Nguyễn Phi Hùng, Hà Văn Lai. Trong phiên tòa trước, bị cáo Nguyệt khẳng định trước đó không biết và không có quan hệ với hai người này. Vì thế, CQĐT đã lập “Hội đồng kiểm tra điện thoại” của chị Nguyệt và “thấy số điện thoại của Hùng trong danh bạ”. Luật sư Nguyễn Minh Anh, người bào chữa của bị cáo đã phản đối kết quả này.
Theo Luật sư Minh Anh, khi mở niêm phong máy điện thoại của chị Nguyệt lại không có sự chứng kiến của bị can này. Vậy làm sao để loại trừ việc người ta thêm số điện thoại “lạ” và danh bạ để gán tội cho bị can?.
Vụ án đã được chuyển sang tòa để xét xử. Nhưng hồ sơ đã không về với tòa án có thẩm quyền là TAND tỉnh Nghệ An mà lại chuyển về TAND huyện Quỳ Hợp để xử sơ thẩm.
Động thái này cho thấy, vụ án sẽ không chuyển ra TANDTC mà sẽ được “đóng gói” trong bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Nghệ An. Trước đây, TAND này đã tuyên bị cáo Nguyệt phạm tội khiến dư luận hồ nghi có thể một bản án tương tự sẽ được đưa ra và tương lai của bị cáo sẽ là 8 năm tù oan và có thể còn hơn thế nữa?.
Việc “hạ cấp” tòa xét xử sơ thẩm vụ án này có đúng pháp luật không hay là một động thái “dấu án oan” của các cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Nghệ An. Chúng tôi có cuộc trao đổi với Luật sư Trần Việt Hùng, VPLS Trí Việt về vấn đề này. - Thưa Luật sư, đối với các bị cáo phạm tội mua bán trái phép chất ma túy theo Khoản 2, Điều 194, BLHS thì thuộc thẩm quyền xét xử của tòa án cấp nào? - Như vậy, việc chuyển vụ án về TAND huyện Quỳ Hợp xét xử là đúng thẩm quyền, thưa ông? Nếu ngay từ đầu, vụ án do cấp huyện thụ lý giải quyết thì việc chuyển hồ sơ về tòa này là đúng. Tuy nhiên, TAND tỉnh Nghệ An đã thụ lý và xét xử 1 lần, tuyên bố bị cáo có tội. Bản án của TAND tỉnh Nghệ An bị TANDTC hủy để điều tra, xét xử lại. Nay không thể chuyển về tòa án cấp huyện để xử sơ thẩm mà TAND tỉnh Nghệ An phải thụ lý giải quyết theo thủ tục sơ thẩm. - Lý do tại sao mà TAND tỉnh Nghệ An phải tiếp tục xét xử sơ thẩm vụ án này, thưa ông? Theo Điều 174, Bộ luật TTHS thì chỉ được chuyển vụ án cho tòa án khác khi vụ án chưa được xét xử. Vụ án này đã được xét xử tại TAND tỉnh Nghệ An thì không được chuyển về cấp huyện. Nếu TAND tỉnh Nghệ An đã từng xử sơ thẩm và tuyên có tội thì sẽ không loại trừ họ sẽ tiếp tục tuyên có tội lần thứ 2 mà điều này thì khá chắc chắn. Nếu lần 2 họ xử là cấp xử phúc thẩm thì bị cáo hết quyền kháng cáo lên TANDTC. Như vậy, sẽ xâm phạm nghiêm trọng quyền lợi của bị cáo. Việc “hạ cấp” xét xử sơ thẩm cũng đã xảy ra nhiều, đặc biệt là những vụ án có dấu hiệu oan sai vì việc giải quyết trong phạm vi tỉnh sẽ dễ dàng hơn nhiều. - Xin cảm ơn ông!
- Theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, Tòa án cấp huyện có thẩm quyền xét xử tội phạm rất nghiêm trọng, với mức án lên đến 15 năm tù. Như vậy, tội mua bán chất ma túy theo Khoản 2, Điều 194, BLHS cũng thuộc thẩm quyền của TAND cấp huyện.
