Một ngày đầu tháng 5/2011, thông qua báo Pháp luật Việt Nam, bà Hoàng Thị Hường trú tại phố Chùa Láng, Hà Nội đã chuyển 45 triệu đồng tiền bồi thường nhân mạng của con bà cho Trường trẻ em khuyết tật tỉnh Quảng Trị. Bởi đồng tiền ấy quá đau xót đối với gia đình bà, và nếu như không có báo Pháp luật Việt Nam theo đuổi thì chưa chắc vụ án đã được công minh đưa ra xét xử.
Lật lại vụ án
Trưa 18/10/1998, vụ án mạng nghiêm trọng đã xảy ra tại căn nhà 25/9 đường Cửu Long, P.2, Q. Tân Bình, TP HCM. Đồng Đăng Phúc trú tại 203 Lạc Long Quân, P.3, Q.11, là tài xế đã bị vợ chồng anh Lê Kim Long cho nghỉ việc. Do thù tức đã mang theo găng tay, cuộn băng keo, sợi dây dù, dao, khúc gỗ tròn, thanh sắt chữ V, giả làm công nhân điện leo qua tường rào vào nhà anh Long. Khi Phúc gặp anh Long, hai bên cự cãi, bất ngờ Phúc dùng thanh sắt chữ V đã thủ sẵn đánh mạng vào đầu anh Long. Anh Long ngất xỉu, Phúc lôi anh Long vào nhà vệ sinh, đâm và đánh anh Long cho đến chết.
Kẻ thủ ác trước vành móng ngựa
Gây án xong, Phúc rửa chân tay, mở tủ lấy quần áo anh Long mặc vào và vứt bỏ bộ quần áo công nhân điện lại, rồi lúc tìm chìa khóa cửa sau lên taxi tẩu thoát. Thấy Phúc khả nghi, quần chúng đã báo công an khu vực biết. Công an liên hệ với tổng đài VN taxi thông báo cho tất cả các tài xế của hãng biết tin. Khi xe chở Phúc đến gần bệnh viện Trưng Vương thì tổng đài thông báo cho tài xế biết đang chở tên giết người. Trong lúc giằng co bộ đàm với tài xế taxi, Phúc tông cửa xe bỏ chạy, tài xế đuổi theo đến bệnh viện thì bắt được Phúc…
Trong một lần vào TP. HCM, bà Hoàng Thị Hường đã đến đại diện báo PLVN cung cấp những tài liệu bước đầu. Báo lập tức cử phóng viên tìm đến công an phường, tổ dân phố nơi xảy ra án mạng và đến tận nơi kẻ thủ ác ở để tìm hiểu xem Phúc có biểu hiện gì là tâm thần như được giám định không. Cùng với sự kiên trì của bà Hường, loạt bài điều tra đầu tiên đã được đăng lên báo. “Thoát tội nhờ giám định pháp y?”. Ngày 22/5/2001 Hội đồng Giám định pháp y tâm thần Trung ương (Bộ Y tế) vào TP. HCM giám định lại đã kết luận Đồng Đăng Phúc đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự. VKSND Tối cao yêu cầu VKSND TP. HCM, CA TP. HCM phục hồi điều tra vụ án.
Để tiếp cận hồ sơ vụ án đầy đủ hơn, báo PLVN đã mời hai luật sư thân thiết của báo là luật sư Bùi Quang Nghiêm – Đoàn luật sư TP. HCM, người đã nhiều lần cùng với cơ quan đại diện của Báo đi trợ giúp pháp lý miễn phí cho đồng bào vùng sâu vùng xa ở các tỉnh phía Nam, và Luật sư Nguyễn Thị Hằng Nga – Đoàn luật sư TP. Hà Nội tham gia bảo vệ quyền lợi cho gia đình người bị hại.
Người nhà nạn nhân trong phiên xử tên Phúc |
Ngày 29/5/2003, phiên tòa sơ thẩm lần 1 mới chính thức được mở. Tại phiên tòa, phần tranh luận đã diễn ra gay gắt. Qua biên bản giải phẫu tử thi và bản ảnh. Cho thấy nạn nhân có đến gần 100 vết thương do nhiều loại hung khí tác động vào. Sự chuẩn bị của Đồng Đăng Phúc khi đến nhà nạn nhân đều được tính toàn kỹ lưỡng.
Khi nạn nhân nằm bất động, Phúc còn dùng bộ quần áo liền quần quấn quanh cổ nạn nhân cho đến chết hẳn. Bản giám định tâm thần lần 3 vẫn dựa vào lời khai của bị cáo và gia đình là bị cáo có biểu hiện của bệnh tâm thần mà không đưa ra hồ sơ, tài liệu nào để chứng minh. Cuối cùng, dựa trên bản giám định pháp y lần thứ 3, “Bị cáo phạm tội do hạn chế một phần khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình do… rượu”, HĐXX tuyên bị cáo Đồng Đăng Phúc tù chung thân về tội giết người.
Lần này, Bộ trưởng Bộ Y tế ra quyết định thành lập Hội đồng Giám định vứi các giám định viên là chuyên gia hàng đầu về giám định tâm thần của Việt Nam. Kết quả, Hội đồng giám định kết luận: “Trước, trong và sau khi gây án Đồng Đăng Phúc không bị bệnh tâm thần”. Sau bản kết luận giám định này, phiên tòa sơ thẩm lần 2 và phiên tòa phúc thẩm lần 2, đã tuyên Đồng Đăng Phúc tử hình về tội giết người, bồi thường thiệt hại cho gia đình nạn nhân 105 triệu đồng.
Phần bồi thường dân sự, các cấp tòa tuyên buộc bị cáo phải bồi thường cho gia đình nạn nhân 105 triệu đồng. Gia đình bị cáo mới thi hành án được 45 triệu đồng, bà Hoàng thị Hường, mẹ nạn nhân Lê Kim Long nhờ báo PLVN chuyển toàn bộ số tiền này vào trại trẻ mồ côi, tàn tật. Chúng tôi, những người theo đuổi vụ án này đã muốn kết hợp chuyển tiền cùng với đơt đi trợ giúp pháp lý cho đồng bào vùng sâu vùng xa ở miền Trung, nhưng vì điều kiện chưa cho phép nên không thực hiện được. Vì thế, cuối tháng 4 và đầu tháng 5 vừa rồi, chúng tôi đã mang số tiền này trao tận tay cô Hiệu trưởng Đỗ Thị Lê - Trường trẻ em khuyết tật tỉnh Quảng Trị, nơi đang dạy dỗ hơn 100 học sinh, từ 7 đến 15 tuổi là các em bị khuyết tật, bị di chứng của chất độc màu da cam tại Quảng Trị. Đây cũng là ngôi trường đã được nguyên Tổng Bí thử Đỗ Mười cấp kinh phí xây tặng năm 1994.
Có một sự trùng hợp cảm động là thư cảm ơn của Trường trẻ em khuyết tật tỉnh Quảng Trị gửi đến bà Hoàng Thị Hường vào ngày 3/5/2011, đúng vào ngày sinh của anh Lê Kim Long (3/5/1958), con trai trưởng của bà, nguyên là Sỹ quan Hải quân, kỹ sư hàng hải trên con tàu HQ479… Khoản tiền 60 triệu đồng còn lại mà Chi cục Thi hành án dân sự Quận 11, TP. HCM đang yêu cầu gia đình Đồng Đăng Phúc tiếp tục thi hành án, bà Hoàng Thị Hường cũng nhờ chúng tôi chuyển vào làm từ thiện. Chúng tôi hiểu được tâm trạng và tình cảm của bà như trong một bức thử bà đã viết: “Tôi gửi lòng biết ơn chân thành nhất đến báo Pháp luật Việt Nam, nơi thắp sáng mãi niềm tin vào công lý, công bằng xã hội cho những người dân bình thường và niềm tin đó đã trở lại trong tôi”.
Phong Linh