Thủy "gốm"

Chị Thủy trực tiếp tham gia công việc gắn gốm

 “Thủy gốm” là nữ nhà báo, họa sĩ Nguyễn Thu Thủy - tác giả Dự án “Con đường Gốm sứ ven sông Hồng” - Quà tặng Thăng Long - Hà Nội 1000 năm tuổi. Hiện nay, chị vẫn đang bận bịu, bị cuốn đi với các công việc để hoàn thành Dự án. Chị bảo: “Các nghệ sĩ cam kết sẽ hoàn thành Con đường Gốm sứ vào tháng 8/2010”

Hiện nay, để kịp tiến độ, Nguyễn Thu Thủy cùng với các nghệ nhân vẫn miệt mài làm việc không kể ngày đêm để lắp ghép các mảnh gốm, hoàn thành Dự  án “Con đường Gốm sứ ven sông Hồng”. Chị Thủy tâm sự: “Hơn 20 nghệ sĩ Việt Nam, 15 nghệ sĩ quốc tế, 50 sinh viên các trường nghệ thuật đã tự nguyện tham gia, chấp nhận vất vả để có thể hoàn thành sớm công việc”.

Vừa làm, nữa họa sĩ vừa khẳng định: “Nhất định vào mùa thu năm 2010, “Con đường gốm sứ” sẽ hiện diện tươi sáng và hoành tráng như một món quà ý nghĩa được thực hiện với công sức của rất nhiều cá nhân và tập thể, của người Việt và bạn bè quốc tế và hy vọng tác phẩm sẽ để lại dấu ấn nghệ thuật của thế kỷ XXI.

Một lần nữa, lịch sử làm gốm lâu đời của Việt Nam được tôn vinh qua ngôn ngữ của nghệ thuật gốm đương đại. Riêng tôi sẽ cố gắng đảm bảo hoàn thành tốt công việc ở Báo Hà Nội Mới, đồng thời tiếp tục dành hết công sức và tâm huyết cho dự án này”.

Với người dân Hà Nội gốc, tôi biết ai cũng dành cho thành phố này một tình yêu. Khi tìm hiểu về Nguyễn Thu Thủy, tôi biết, chị là một người có nhiều ký ức đẹp với phố xá thân yêu và cũng từ tình yêu đối với Thủ đô, chị đã có cảm hứng để làm nên Dự án “Con đường Gốm sứ ven sông Hồng”, cũng như họa sĩ Văn Thơ đã từng có đề án “Thành phố bên sông Hồng” và cả hai có tên trong danh sách giải thưởng “Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội”

Một đoạn đường đẹp

Với ý tưởng táo bạo, đẹp đẽ, Nguyễn Thu Thủy tâm sự rằng, nó thực sự được ra đời chính là những gì chị được chứng kiến tại cuộc khai quật khảo cổ tại trung tâm Hoàng Thành Thăng Long vào cuối năm 2003. Những đầu phượng đầu rồng lớn bằng đất nung, những lá đề và đầu ngói ống trang trí kiến trúc, viên gạch trang trí hoa cúc dây thời Lý, thạp gốm lớn hoa nâu thời Trần, bình gốm men lam và men trắng rạn thời Lê...

đã khiến chị xúc động mạnh và nghĩ về một dòng chảy lịch sử xuyên suốt được lưu giữ trên chất liệu gốm, được cất giữ ngay giữa trái tim thủ đô. Chị ấp ủ ý tưởng về một con đường gốm sứ tôn vinh chất liệu gốm truyền thống lâu đời của cha ông và sẽ tái hiện lại một phần những họa tiết hoa văn đẹp theo dòng chảy lịch sử trên con đường này.

Nhưng phải đến khi Thủy có dịp sang Đức học một khóa ngắn hạn về báo chí, chị mới có dịp tiếp xúc với nhiều công trình kiến trúc ốp gốm đồ sộ. Qua thời gian làm báo, chị hiểu rằng, ở Việt Nam cũng có nhiều làng gốm nổi tiếng. Tại sao không dùng gốm Việt để làm đẹp cho Hà Nội? Cũng từ đó, chị chụp nhiều bức ảnh công trình ốp gốm của nước ngoài về tham khảo. Đến tháng 11 năm 2006, Đề án “Con đường Gốm sứ ven sông Hồng” ra đời.

Tác giả Đề án muốn thực hiện nó trên đường đê Yên Phụ nối từ cửa khẩu An Dương tới cửa khẩu Vạn Kiếp. Đó là con đường thân thuộc mà hàng ngày chị vẫn đi làm qua. Với sự quyết tâm, sự động viên giúp đỡ của gia đình và bè bạn, Đề án thành công và được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt và cho phép triển khai vào cuối năm 2007. Đây là công trình nghệ thuật cộng đồng mang đến một không gian mới, đẹp hơn cho thủ đô.

Mục tiêu của dự án là thực hiện một bức tranh gốm khổng lồ dọc theo bờ đê sông Hồng dài 6km. Dự án đã chính thức nhận được quyết định của UBND TP. Hà Nội cho phép triển khai (quyết định số 4218/QĐ-UBND ngày 23/10/2007). Sở VH, TT & DL Hà Nội là đơn vị chủ trì dự án, công ty Nghệ thuật Tân Hà Nội được giao là đơn vị triển khai dự án.

Thành phố cũng ra quyết định thành lập một Hội đồng Nghệ thuật gồm 9 thành viên đến từ Hội Mỹ thuật Việt Nam, Hội Mỹ thuật HN, Liên hiệp các hội VHNT Hà Nội, sở VHTT, Văn phòng Ban chỉ đạo kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội và Sở Qui hoạch Kiến trúc. Chị Thủy nói: “Tôi muốn kêu gọi sự đóng góp xã hội hóa của các cá nhân, tập thể đối với những tấm lòng yêu Hà Nội và không dùng tiền ngân sách của Nhà nước. Dự án này rất mở. Mở cả cho các nghệ sĩ tham gia sáng tác và mở cho những ai yêu mến muốn có một quà tặng cho Hà Nội”.

Thiếu nhi nước ngoài chụp hình kỷ niệm bên Con đường gốm sứ

Với Dự án này, làm để trưng ngoài tường đê, chịu được tác dụng của thời tiết. Các họa sĩ phải tìm tòi những chất men không bị bong rộp ngoài trời nóng, nhiệt độ nung đạt 1.200 độ để chịu được mưa nắng. Còn việc tìm cộng sự, những nghệ sĩ phù hợp với Dự án nữa. Nên vào tháng 5/2007, Thủy tổ chức một trại sáng tác gốm ở Bát Tràng và trưng bày tại Bảo tàng Dân tộc học - vừa để thuyết minh với các nhà quản lý, vừa để chọn những nghệ sĩ có phong cách phù hợp với dự án.

Không ai biết chồng chị Thủy - anh Nguyễn Huy Cường - đã bán đi chiếc Peugeot cổ lấy 90 triệu cho vợ mở trại sáng tác và triển lãm. Sự quyết tâm, táo bạo đó đã thực sự đang làm nên một “con đường gốm sứ” thực sự. Chị Thủy vui vì những gì mình đã làm được và thấy hãnh diện, vì được góp sức làm đẹp cho thủ đô, cho thành phố mến yêu của mình.

Một tin vui lớn, UNESCO cũng sẽ đóng góp một trường đoạn gốm tái hiện các giá trị văn hóa phi vật thể  của Việt Nam: Cồng chiêng Tây Nguyên, nhã nhạc cung đình Huế, ca trù, quan họ... Chẳng bao lâu nữa, Hà Nội đón chào sự kiện Đại lễ 1000 năm tuổi. Khắp cả nước đang có nhiều sự kiện hướng tới đại lễ này.

Cũng có những món quà giá trị vật chất, giá trị tinh thần được đăng ký dâng lên đại lễ. Trong đó, Dự an “Con đường Gốm sứ bên sông Hồng” là món quà của nhà báo Nguyễn Thu Thủy và các cộng sự của chị, là một trong số những món quà ý nghĩa nhất, thiết thực nhất.

Phú Xuyên