Nhiều năm qua, người dân thôn Minh Khai (thị trấn Như Quỳnh, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên) luôn phải sống chung với tình trạng ô nhiễm kể từ khi làng nghề tái chế nhựa phát triển mạnh. Cũng từ đó, nguồn nước sinh hoạt cũng như bầu không khí tại đây rơi vào tình trạng ô nhiễm trầm trọng. Tỉ lệ người dân mắc các bệnh về mắt, phổi, ung thư, bệnh ngoài da... ngày một gia tăng.
Theo quan sát của phóng viên, dọc hai bên đường làng Khoai là những tải hàng được người dân xếp chồng lên nhau, có nơi tràn xuống cả lòng đường. Vào sâu trong làng, mùi khét, mùi xú uế bắt đầu bốc lên khiến ai cũng ngột ngạt, khó thở và buồn nôn. Hàng loạt ống khói san sát từ các cơ sở tái chế nhựa đua nhau nhả khói lên trời, tiếng máy nghiền nhựa chạy ầm ầm.
Không những thế, sông ngòi ở đây trở thành nơi chứa nước thải đặc quánh, khiến nguồn nước sinh hoạt tại làng nghề Minh Khai và thị trấn Như Quỳnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Các biển “Cấm đổ rác” chỉ cắm cho có lệ vì ngay đó là túi ni lông, nhựa chết… được chất đống.
Chị Nguyễn Huế cho biết: “Thôn chúng tôi cách làng nghề Minh Khai khoảng một cây số, nhưng người chúng tôi luôn phải đóng kín cửa để giảm mùi khét, khói bụi và tiếng ồn gây ra. Chúng tôi vô cùng lo lắng về nguy cơ bệnh tật bất cứ lúc nào”.
Ngày 27/2/2017, UBND thị trấn Như Quỳnh có báo cáo về công tác quản lý về môi trường trên địa bàn năm 2015-2016, nêu: hiện trong toàn thị trấn nói chung, đặc biệt là thôn Minh Khai quỹ đất nông nghiệp đã bị công nghiệp chiếm dụng tới 65%.
Thôn Minh Khai hiện có 958 hộ tham gia tái chế nhựa phế liệu và phân loại phế liệu, chưa có sự kiểm soát trong quá trình thu mua và sản xuất của các cấp, ngành dẫn đến việc ô nhiễm môi trường và nguồn nước ngày một nghiêm trọng. Thôn Minh Khai với số hộ tham gia sản xuất tái chế nhựa chiếm tới 75% tại hộ gia đình, chưa tập trung, nguồn nước thải và rác thải chưa được xử lý, nước thải xả thải trực tiếp ra sông ngòi...
Để giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, UBND thị trấn Như Quỳnh đã triển khai một số biện pháp như: ký cam kết với các hộ kinh doanh, mở lớp tập huấn phổ biến, tuyên truyền pháp luật về bảo vệ môi trường; phát trên loa truyền thanh; giao ban hàng tháng, đồng thời ra nghị quyết yêu cầu trưởng thôn vận động nhân dân chấp hành tốt Luật Bảo vệ môi trường, chỉ đạo xây dựng tổ vệ sinh thu gom rác thải về tập kết tại bãi của thôn Minh Khai để tránh vứt rác bừa bãi… Tuy nhiên, tình trạng ô nhiễm vẫn không được vãn hồi.
Trong khi đó, UBND thị trấn Như Quỳnh chưa thường xuyên tổ chức kiểm tra xử lý vi phạm về môi trường mà chỉ triển khai qua các hội nghị giao ban hàng tháng. Bên cạnh đó, kiểm soát việc sản xuất cũng như xả thải của các đơn vị gặp nhiều khó khăn và chỉ phát hiện, xử lý hành vi vi phạm pháp luật về môi trường của các cơ sở khi người dân có đơn kiến nghị...
Ông Phan Xuân Tiến – Phó Chủ tịch UBND thị trấn Như Quỳnh cho biết: “Làng nghề tái chế nhựa này phát triền từ những năm 1990. Trong quá trình sản xuất từ đó đến nay hàng nghìn tấn rác vẫn tồn đọng chưa được xử lý.
Rác thải được vận chuyển từ khắp các tỉnh phía Bắc, thậm chí nhập từ Malaysia, Indonesia, Hàn Quốc… Chúng tôi đã đưa ra những biện pháp xử lý hiệu quả, thế nhưng giá thành xử lý rác thải rất lớn nên người dân không áp dụng được vì không còn lãi. Do vậy, việc tiêu hủy đều do người dân tự làm”.
Được biết, UBND thị trấn Như Quỳnh đã kiến nghị và đề xuất cấp kinh phí để xây dựng hệ thống tiêu thoát nước, di chuyển toàn bộ rác thải, cũng như đề nghị cấp có thẩm quyền có biện pháp ngăn chặn, cấm nhập khẩu các loại rác thải phế liệu từ nước ngoài vào làng nghề Minh Khai và xây dựng quy chế kiểm soát hoạt động thu, gom rác, tái chế nhựa đối với làng nghề và cụm công nghiệp làng nghề Minh Khai; quy hoạch mở rộng dự án làng nghề thôn Minh Khai để di chuyển toàn bộ các hộ vào sản xuất tập trung…
Tuy nhiên, kiến nghị và đề xuất này còn phụ thuộc rất nhiều vào cơ quan chức năng huyện Văn Lâm và tỉnh Hưng Yên.
