Chỉ ông ký “nháy” có tội vụ sập mỏ đá Lèn Cờ?

Sau 8 tháng điều tra, ngày 25/7/2011 Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Nghệ An đã khởi tố ông Hoàng Thanh Long, nguyên Phó Trưởng phòng Tài nguyên & Môi trường huyện Yên Thành về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, khiến dư luận bức xúc vì có dấu hiệu sót người, lọt tội…

Phó phòng kêu oan

Ngày 4/4/2011,  CQĐT đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Phan Công Chín, Giám đốc Cty Chín Mến, chủ mỏ đá tội “Vi phạm qui định an toàn lao động”. Vụ sập mỏ đá khiến 18 người thiệt mạng, 6 người bị thương được xác định nguyên nhân do khai thác không đảm bảo làm hổng chân, hở “hàm ếch”, cộng với việc nổ mìn và mưa khiến vỉa đá trên đỉnh bị sạt đổ ập xuống. Khi tai nạn xảy ra, cơ quan điều tra cũng  phát hiện những sai phạm khác của mỏ đá này: không có giám đốc điều hành mỏ; còn nợ các loại thuế và tiền ký quĩ môi trường  gần 120 triệu đồng.

Ảnh minh họa.

Theo CQĐT, là Phó trưởng phòng TN-MT huyện, ông Long đã hai lần làm trưởng đoàn kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn vào ngày 30/3/2010 và ngày 8/12/2010 nhưng không phát hiện và không phản ánh việc khai thác khoáng sản không đảm bảo an toàn của Cty Chín Mến. Tiếp đến, ngày 21/4/2010 ông Long tham mưu cho UBND huyện Yên Thành ra Công văn 273 (ông Long ký nháy) do Phó Chủ tịch huyện Yên Thành Phan Văn Tuyên ký gửi Sở TN&MT và UBND tỉnh Nghệ An đề nghị cấp gia hạn cấp phép khai thác khoáng sản cho Cty Chín Mến.

Công văn không phản ánh những sai phạm của mỏ đá mà lại có nội dung: “Qua kiểm tra thực tế, hơn 2 năm công ty đã thực hiện khai thác tài nguyên đúng theo báo cáo khả thi, thiết kế mỏ được phân định. Thực hiện đúng báo cáo định kỳ theo qui định hiện hành. Thực hiện mở mỏ và phục hồi môi trường, đất đai theo qui định của pháp luật”. CQĐT nhận định, chính việc làm thiếu trách nhiệm này của ông Long đã góp phần tạo lập hồ sơ không đúng thực tế để Sở TN&MT làm căn cứ tham mưu cho UBND tỉnh cấp
giấy phép gia hạn cho Cty Chín Mến và sau đó đã xảy ra vụ tại nạn.

Ngay sau khi bị khởi tố, ông Long kêu oan cho rằng mọi tội lỗi trút lên đầu mình, trong khi những cá nhân khác liên quan trực tiếp thì vô can.

Sót người, lọt tội

Theo lập luận của CQĐT rằng hành vi của ông Long đã gián tiếp gây ra vụ tai nạn sập mỏ đá được hiểu là đã ký nháy vào một văn bản không đúng sự thật, tạo hồ sơ không đúng để Sở TN&MT tham mưu cho UBND tỉnh cấp giấy phép gia hạn. Vậy những người trực tiếp vi phạm là ai, lại không hề được điều tra làm rõ.

Nghị định 160 ngày 27/12/2005 của Chính phủ hướng dẫn thi hành luật Khoáng sản qui định rõ Sở TN-MT, Sở Công nghiệp và Sở Xây dựng là các cơ quan giúp UBND cấp tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước về khoáng sản trong việc kiểm tra các mặt hoạt động khai thác khoáng sản, thăm dò, thiết kế mỏ và là thành viên hội đồng thẩm định, phê duyệt thiết kế, thẩm định trữ lượng khoáng sản…

Mặt khác, khoản 2 Điều 61 của Nghị định này cũng qui định hồ sơ xin gia hạn giấy phép khoáng sản không đòi hỏi phải có tờ trình của UBND huyện, mà chỉ gồm: Đơn xin gia hạn giấy phép chế biến khoáng sản; Báo cáo kết quả hoạt động chế biến khoáng sản đến thời điểm xin gia hạn, sản lượng khoáng sản tiếp tục chế biến. Những văn bản này do đơn vị được cấp phép khai thác lập và nộp cho Sở TN&MT để Sở này kiểm tra thẩm định, tham mưu cho UBND tỉnh cấp gia hạn giấy phép.

Bởi vậy, tờ trình của UBND huyện không phải là hồ sơ pháp lý để làm thủ tục cấp giấy phép như kết luận của CQĐT. Nếu Sở TN&MT chỉ căn cứ vào tờ trình này để làm thủ tục cấp phép là sai qui định nên Sở này không thể vô can.

Các tổ chức, cá nhân được phân công phụ trách lĩnh vực khoáng sản của các sở chuyên ngành cấp tỉnh cũng không thấy bóng dáng trách nhiệm trong vụ này. Công ty được cấp gia hạn và đi vào hoạt động từ 19/8/2010, đến thời điểm xảy ra tai nạn là 9 tháng nhưng các Sở chuyên ngành có thẩm quyền và trách nhiệm quản lý nhà nước đã không hề phản ánh, phát hiện sai phạm.

Tìm hiểu thêm, chúng tôi được biết, ngày 21/4/2010, đại diện Cty đến gặp Trưởng phòng TN&MT Nguyễn Đức Thiện đề nghị kiểm tra hồ sơ và công việc được giao cho cán bộ Nguyễn Hoàng Phúc kiểm tra nội dung, ông Long được Trưởng phòng ủy quyền ký nháy. Sau đó văn bản này được Phó Chủ tịch UBND Phan Văn Tuyên ký gửi đi. Vậy tại sao chỉ người ký nháy có tội?. Tờ trình mới chỉ ký nháy chưa có hiệu lực ban hành, chỉ khi có chữ ký, con dấu mới có hiệu lực. Giả sử, tờ trình sai dẫn đến cấp phép sai như kết luận của CQĐT thì những người liên quan tham mưu tờ trình trên chẳng lẽ không chịu trách nhiệm.

Dư luận mong chờ vụ án này sớm được đưa ra xét xử, nhưng không vì thế mà việc truy tố, điều tra vụ án còn phiến diện như nêu trên.

Hà Linh