Mới chiếm lĩnh 14% thị trường thế giới
Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA) cho hay, diện tích cây cà phê hiện đã đạt 645 nghìn ha (tăng 50 lần so với năm 1975), góp phần quan trọng tăng sản lượng và kim ngạch xuất khẩu (XB) cà phê trong những năm qua. Năm 2016, năng suất cà phê Việt Nam cũng đạt 24,5 tạ/ha, cao gấp 3 lần năng suất trung bình cà phê thế giới. Đây là yếu tố quan trọng tăng khả năng cạnh tranh của ngành cà phê Việt Nam.
Cũng theo VICOFA, hiện nay, sản phẩm cà phê Việt Nam XK đến 80 quốc gia trên thế giới, chiếm 14 % thị phần cà phê nhân XK thế giới, đứng thứ 2 sau Brazil. Các thị trường yêu cầu chất lượng cao như Đức, Hoa Kỳ, Ý, Tây Ban Nha, Nhật Bản, Bỉ và Nga hiện chiếm tới 56% sản lượng XK của Việt Nam.
Đáng chú ý, năm 2016, XK cà phê đạt trên 1,78 triệu tấn với kim ngạch đạt trên 3,4 tỉ USD, chiếm trên 10% tổng kim ngạch XK của ngành nông nghiệp cả nước. Đặc biệt, ngoài xuất khẩu cà phê nhân theo truyền thống, Việt Nam đã xuất khẩu cà phê rang xay và hòa tan chế biến sâu đạt trên 300 triệu USD, chiếm trên 10% tổng kim ngạch XK.
VICOFA đánh giá, để có được bước phát triển trên, ngành cà phê đã triển khai đồng bộ các giải pháp như chọn tạo giống mới, tái canh cà phê, áp dụng tưới nước tiết kiệm, trồng xen, tổ chức chứng nhận chất lượng, hợp tác công tư, tổ chức hợp tác xã, liên kết sản xuất theo chuỗi, hiện đại hóa khâu chế biến, xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại.
Thế giới vẫn cần 13 triệu tấn cà phê
Theo nhiều chuyên gia am tường lĩnh vực cà phê, dư địa cho ngành sản xuất và chế biến cà phê của Việt Nam vẫn còn khá lớn. Nhu cầu tiêu thụ cà phê của thế giới (cà phê nhân) của thế giới liên tục tăng trong 6 năm qua với tốc độ tăng trưởng 2,54%/ năm.
“Với tốc độ tăng trưởng này, nhu cầu tiêu thụ cà phê của thế giới vào 2020 sẽ là 10,5 triệu tấn. Dự kiến nhu cầu đến tiêu thụ đến năm 2030 tiếp tục tăng khoảng 2-2,5% và có thể lên tới 13 triệu tấn/ năm. Trong khi đó sản lượng trung bình của thế giới chỉ tăng từ 2-2,3% và dự kiến đến năm 2020 chỉ đạt 10,2 triệu tấn. Như vậy, nguồn cung thiếu hụt so với nhu cầu khoảng 300-500 ngàn tấn”, VIFACO nhận định.
Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường, cà phê là cây trồng có vị trí quan trọng đặc biệt trong lĩnh vực trồng trọt của Việt Nam, có diện tích lớn thứ 4 trong số các cây trồng nông nghiệp sau lúa, ngô và cao su. Hơn nữa, ngành sản xuất cà phê đang thu hút hơn 600.000 nông dân sản xuất trực tiếp, chưa kể nguồn nhân lực lao động phục vụ chế biến, thương mại, dịch vụ hậu cần và vật tư nông nghiệp.
Người đứng đầu ngành Nông nghiệp cũng cho rằng, ngành hàng cà phê Việt Nam đã phát triển theo hướng sản xuất hàng hoá, có tốc độ phát triển nhanh về quy mô; hình thành các vùng chuyên canh cà phê vối tập trung ở Tây Nguyên, cà phê chè ở Tây Bắc; từng bước xây dựng nền công nghiệp chế biến cà phê đa dạng phục vụ nội tiêu và xuất khẩu.
Tuy nhiên, để tiếp tục thúc đẩy ngành cà phê Việt Nam theo hướng bền vững, trong thời gian tới cần có những giải pháp đồng bộ đặc biệt đẩy mạnh chương trình tái canh cà phê, tập trung đầu tư thâm canh bền vững để nâng cao năng suất và chất lượng. Phấn đấu đến năm 2020 năng suất cà phê bình quân đạt 2,6 - 2,7 tấn nhân/ha và đạt khoảng 3 tấn vào năm 2030.
