Xử lý nợ xấu: Bằng mưu hay bằng luật?

Xử lý nợ xấu: Bằng mưu hay bằng luật?
(PLO) - Từ mức nợ xấu trên 4% như hiện nay đưa về mức 3% vào cuối năm 2015 theo mục tiêu Ngân hàng Nhà nước đặt ra, nhiều chuyên gia cho rằng không quá khó. Tuy nhiên, nợ xấu không phải là hằng số mà là biến số và để xử lý được, nhiều giải pháp cũng được đưa ra… 
Nợ xấu, xấu đến cỡ nào?
Tháng 3/2012, nợ xấu của Việt Nam được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố là 8,6%, con số này đến tháng 9/2012 đã tăng vọt lên 17,2% và bắt đầu giảm xuống 7,66% vào tháng 12/2013 và con số mới nhất là 4,83% vào tháng 12/2014.  
Mức nợ xấu 4,83% nếu đem so sánh thì chỉ hơn Nga (6,6%) và Pakistan (13%), còn cao hơn nhiều so với Thái Lan (2,5%), Philippines (2,3%), Malaysia (1,6%), Nhật Bản (1,7%), Indonesia (2,1%), Trung Quốc (1%), Hàn Quốc (0,6%)…
Đáng chú ý, tỷ lệ nợ xấu được công bố với những con số khác nhau không chỉ giữa Việt Nam với quốc tế mà ngay chính các đơn vị, tổ chức khác nhau trong nước. Cụ thể vào thời điểm 30/9/2012, con số nợ xấu do các tổ chức tín dụng (TCTD) công bố là 4,93%, NHNN công bố là 17,2% (số liệu mới cập nhật tháng 5/2015 theo báo cáo của Thống đốc NHNN), Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia (NFSC) công bố là 11,8%, quốc tế (Fitch) công bố là 13%. 
Báo cáo của Thống đốc NHNN vào tháng 5/2015 cho thấy, do cơ cấu lại nợ theo Quyết định 780 tháng 4/2012 của NHNN, thành lập Công ty Mua bán nợ (VAMC - từ tháng 7/2013) và bản thân các TCTD phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro và tích cực thu hồi nợ ngoại bảng, đến hết tháng 4/2015 đã xử lý 312.000 tỷ đồng nợ xấu (67% so với thời điểm tháng 9/2012); trong đó VAMC mua 147.000 tỷ đồng (giá  122.000 tỷ đồng),  ngân hàng thương mại (NHTM) dùng dự phòng rủi ro  130.000 tỷ  đồng, xử lý tài sản đảm bảo, thu nợ 60.000 tỷ đồng. 
Theo TS Cấn Văn Lực - Cố vấn cấp cao Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP ĐT&PT Việt Nam (BIDV), chúng ta đã quyết liệt xử lý nhưng so với các nước trong khu vực, nợ xấu vẫn còn rất cao. Thế nên câu chuyện xử lý nợ xấu còn rất nhiều việc để làm… Rất nhiều giải pháp được TS Lực đưa ra, trong đó có đề xuất về pháp lý, đó là tiếp tục kiên trì đề xuất Quốc hội ban hành một nghị quyết xử lý các vướng mắc xung quanh việc xử lý nợ…
Phải quyết liệt và dứt điểm
Theo TS Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, giải pháp xử lý nợ xấu của Việt Nam cũng không có gì khác với thế giới. Đó là: Quyết liệt, dứt điểm, phải có quyền lực, tiềm lực, năng lực, pháp lực và tốc độ. Theo TS Thành, Việt Nam xử lý nợ vẫn nửa vời, vẫn chưa nghiên cứu đầy đủ tại sao phải dứt điểm, tại sao phải quyết liệt thay vì “xem thằng nào có tội”. 
Về mô hình VAMC của NHNN hay Công ty Mua bán nợ và tài sản tồn đọng của doanh nghiệp thuộc Bộ Tài chính (DATC) của Bộ Tài chính, TS Võ Trí Thành cho rằng ngay từ đầu đã nửa vời.  Theo ông, tất cả các nước xử lý nợ xấu đều không có luật mà phải trao quyền cho Thủ tướng, VAMC thuộc Chính phủ, trong khi VAMC của Việt Nam chỉ là “ngón tay” của NHNN, cho nên “thế của nó khác”.
Đồng tình với việc cần phải quyết liệt, dứt điểm song TS Vũ Đình Ánh cho rằng việc xử lý nợ xấu bây giờ quá đơn giản, chẳng cần đến việc phải ban hành một đạo luật cho vấn đề này. “Chúng ta đã xử lý được hơn 300.000 tỷ đồng nợ xấu, bây giờ chỉ cần giảm hơn 1% nợ xấu về mức 3%, tức là khoảng 40.000 tỷ nữa, cho nên trước mắt không có vấn đề gì. Việc các ngân hàng cần là trích lập dự phòng rủi ro, đó là việc đương nhiên…”- TS Ánh quả quyết. 
Theo vị này, vướng mắc hiện nay là thực thi luật. Ông cho rằng cách khả thi và dễ làm nhất là làm thế nào để thi hành  13.500 án dân sự đang tồn hiện nay, chỉ cần xử lý một nửa số đó thừa sức thu hồi 40.000 tỷ đồng…
70% vướng mắc từ pháp lý
Phó Chủ tịch NFSC, TS.Trương Văn Phước thẳng thắn: “Nếu không có VAMC thì sẽ có một số ngân hàng lăn đùng ra chết!”. Ông cũng lưu ý nợ xấu không phải là hằng số mà là biến số, trong khi chúng ta ngồi đây bàn về nó thì nó vẫn đang tăng lên. Theo ông Phước, tín dụng tăng nhanh trong mấy tháng gần đây chính là do chúng ta đã khơi thông nợ xấu, “thuốc” chữa nợ xấu của chúng ta đã phát huy tác dụng.
Tuy nhiên, vị chuyên gia này cũng cho rằng đừng kỳ vọng VAMC giải quyết được triệt để vấn đề. Việc thành lập VAMC hay mới đây là việc ban hành Nghị định 34 sửa đổi, bổ sung Nghị định 53 về thành lập, tổ chức và hoạt động của VAMC cũng là cái “mưu” để xử lý nợ xấu, bởi không có VAMC thì không thể tính toán, định lượng được nợ xấu là bao nhiêu, thành công của VAMC chính là “sử dụng mưu để xử lý nợ xấu”… 
Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Trương Thanh Đức, Chủ nhiệm CLB Pháp chế ngân hàng khẳng định nợ xấu không phải do ngân hàng gây ra mà do nền kinh tế. Theo ông Đức, vướng mắc lớn nhất gây khó khăn cho việc xử lý nợ xấu ngân hàng chính là sự cản trở pháp lý, với 4 nhóm như sau: Cản trở pháp lý do xung đột pháp luật, cản trở pháp lý do bất cập pháp luật, cản trở pháp lý do áp dụng sai luật và cản trở pháp lý do bất chấp pháp luật.  Theo ông, không dưới 70% rào cản xử lý nợ xấu là do vướng mắc pháp lý cho nên tháo gỡ khó khăn trong xử lý nợ xấu phải bằng pháp  lý. 
Luật sư đề nghị đã đến lúc luật pháp và hành pháp phải xoay chiều cho phù hợp với nguyên lý của nền kinh tế thị trường. Đó là, phải ưu tiên trước hết bảo vệ quyền lợi của chủ nợ thay vì con nợ, tức bảo vệ quyền sở hữu trọn vẹn là đồng tiền cho vay, thay vì bảo vệ quyền sở hữu hạn chế là đồng tiền đi vay hay tài sản đã đưa vào bảo đảm cho nghĩa vụ trả nợ. Điều này cần phải được cụ thể hoá trong các đạo luật liên quan đến quan hệ vay nợ, thế chấp và xử lý hệ quả pháp lý…

Đọc thêm

Xây dựng chính sách cho chuyển đổi xanh

Ảnh minh họa
(PLVN) - Chuyển đổi xanh là xu thế của toàn cầu. Dự báo và nắm bắt xu thế tất yếu này, Bộ Chính trị từng có nhiều nghị quyết quan trọng. Ngay từ cách đây 10 năm là Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cách đây 4 năm là Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045.

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…