Hạ lãi suất khó diễn ra trên diện rộng

(PLO) - Tại sự kiện công bố Báo cáo kinh tế vĩ mô 2014 với chủ đề “Thành quả cải cách phát triển 2014 và một số vấn đề chính sách cho các năm 2015-2016”, TS. Nguyễn Đình Cung (Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương - CIEM) cho rằng lãi suất giảm là một điểm khác biệt tốt cho năm 2015, đây là điều doanh nghiệp (DN) cần và trông ngóng. PLVN đã có cuộc trao đổi với ông xung quanh vấn đề này.
TS. Nguyễn Đình Cung
TS. Nguyễn Đình Cung 
Theo ông, năm 2015 này lãi suất sẽ giảm đến mức nào? 
- Lãi suất giảm là điều rất cần cho DN, nhưng dư địa thực tế không nhiều, và đây cũng là nút thắt với nền kinh tế. Thời gian vừa rồi đã thảo luận nhiều về vấn đề này. Nhưng theo tôi, không dễ giảm lãi suất, bởi cần phải nhìn ở mức chênh lệch giữa lãi suất huy động – lãi suất cho vay và dự báo lạm phát.
Nếu chỉ nhìn thấy chênh lệch lãi suất huy động và cho vay thì thấy có khả năng hạ lãi suất, tình hình chung của hệ thống ngân hàng là tốt nhưng tình hình tài chính của các ngân hàng thương mại khác nhau, các món vay mới không nhiều do mức độ hấp thụ vốn chưa tốt; lượng trái phiếu phát hành ra và các khoản huy động vốn khác của Chính phủ đang quá lớn; khả năng tỷ giá đồng USD tăng và dù sao chúng ta vẫn phải duy trì một mức chênh lệch tỷ giá nhất định để hạn chế tình trạng USD hóa… 
Vì vậy, hạ lãi suất khó có thể diễn ra trên diện rộng mà chỉ thông qua vận động một số ngân hàng thực hiện và đối với một số đối tượng vay vốn, khó có thể căng đều việc hạ lãi suất cho tất cả. Để hạ lãi suất cũng cần có các biện pháp hỗ trợ như giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc với tiền gửi VND cho các ngân hàng thực hiện hạ lãi suất. Như vậy, tùy theo trường hợp cụ thể thì vẫn có dư địa.
Như ông vừa nói, lãi suất giảm thì mới tăng cung tín dụng, và khả năng tăng cung tín dụng ở năm 2015 như thế nào?
- Tôi thấy tín dụng đang chịu sức ép lớn bởi quá nhiều chương trình tín dụng theo mục tiêu và chính sách tiền tệ vẫn đang phải gánh thêm một số chức năng của chính sách tài khóa, nên làm méo mó thị trường tín dụng. Theo tôi, nên bỏ mục tiêu tín dụng hàng năm, hãy để cung tín dụng đi theo cầu của thị trường, đừng đặt mục tiêu tín dụng cho hệ thống ngân hàng để rồi trở thành một mục tiêu thành tích vì “lượng”, hãy nhìn tín dụng ở “chất”, ở hiệu quả. 
Hãy để các tổ chức tín dụng chủ động hơn theo định hướng thị trường nhiều hơn trong tìm kiếm khách hàng và phân bổ tín dụng. Tôi đề nghị hãy để ngành ngân hàng điều hành tín dụng phải gắn với mục tiêu ổn định lãi suất trong trung và dài hạn, dựa trên nền tảng ổn định lạm phát ở mức thấp (để neo kỳ vọng, tạo niềm tin cho nhà đầu tư). 
Nợ xấu vẫn đang là vấn đề “nóng” và theo ông, nên có sự thay đổi quan trọng nào để giải quyết nợ xấu?
- Để giải quyết nợ xấu, có 3 vấn đề cần trả lời: nợ xấu là bao nhiêu và ở đâu, lấy tiền đâu để xử lý nợ xấu, tức là để bù đắp cho số vốn đã “mất” của các tổ chức tín dụng và thiết lập thị trường mua bán nợ như thế nào. 
Tôi ưu tiên giải quyết vấn đề thứ 3: Phải thiết lập thể chế thị trường mua bán nợ theo thị trường đầy đủ bằng cách ban hành một đạo luật đặc biệt. Điều này hoàn toàn làm được trong bối cảnh hiện nay vì nền kinh tế tương đối ổn định. Thiết lập được thị trường mua bán nợ đầy đủ nợ sẽ được giải quyết dần dần và đúng bản chất. 
Có ý nói để có luật này phải sửa 10 luật khác, nhưng theo tôi không khó và có luật đặc biệt này chỉ 5 năm có thể xử lý hết nợ xấu và khi nợ xấu đã giải quyết xong, luật sẽ hết hiệu lực, như vậy không phải sửa các luật khác. Theo cách này, không đòi hỏi phải trả lời tận tường thực sự nợ xấu là bao nhiêu nhưng vẫn dần xử lý hết nợ xấu. 
Trở lại vấn đề ông vừa nêu “chính sách tiền tệ đang phải gánh một số chức năng của chính sách tài khóa, vậy nên kết hợp chính sách tài khóa và tiền tệ như thế nào? 
- Cho đến nay, chính sách tiền tệ ít độc lập và phải “chạy theo” chính sách tài khóa. Trong khi chính sách tài khóa thì hầu như luôn mở rộng, tài khóa mở rộng thì tiền tệ không thể thắt chặt. Theo tôi, sắp tới đây, chính sách tài khóa cần chủ động thắt chặt trong trung hạn: không cố định chỉ tiêu mức thâm hụt ngân sách nhà nước ở con số 5% GDP mỗi năm mà phải có giảm chỉ tiêu cùng cam kết trả nợ, tránh tư duy “tiêu cho hết dự toán”, như thế phải giảm nợ công, giảm phát hành trái phiếu Chính phủ. 
Giảm phát hành trái phiếu Chính phủ để giảm chèn lấn dư địa tiếp cận tín dụng của khu vực tư nhân. Giảm phát hành trái phiếu cũng là giảm áp lực cho nợ công, tạo điều kiện hạ lãi suất tín dụng và mở đường cho nới lỏng tiền tệ - tăng tín dụng… 
Chỉ khi tài khóa thắt chặt, tiền tệ mở thì thị trường vốn mới vận hành đúng nghĩa, mới tạo được đột phá trong phân bổ nguồn lực, làm cho thị trường đóng vai trò quan trọng hơn trong huy động và phân bổ vốn đầu tư. Như thế, vi mô sẽ hoạt động tốt hơn và vốn sẽ chạy về khu vực có hiệu quả cao hơn là tập trung vào khu vực nhà nước như hiện nay…Tất nhiên, còn một điều kiện quan trọng là hệ thống ngân hàng phải tái cơ cấu nhanh để tăng hiệu quả truyền tải chính sách tiền tệ. 
Xin cảm ơn ông! 

Đọc thêm

Xây dựng chính sách cho chuyển đổi xanh

Ảnh minh họa
(PLVN) - Chuyển đổi xanh là xu thế của toàn cầu. Dự báo và nắm bắt xu thế tất yếu này, Bộ Chính trị từng có nhiều nghị quyết quan trọng. Ngay từ cách đây 10 năm là Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cách đây 4 năm là Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045.

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…