Điều kiện phải chấp hành xong các nghĩa vụ dân sự để được đặc xá: Cần bảo đảm sự chặt chẽ trong sửa đổi

Phạm nhân được đặc xá nhận hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng.
Phạm nhân được đặc xá nhận hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng.
(PLO) - Theo quy định của Luật Đặc xá năm 2007, một trong những điều kiện hết sức quan trọng và cần thiết để phạm nhân được đề nghị đặc xá là “phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, bồi thường thiệt hại, án phí hoặc nghĩa vụ dân sự khác”. 

Dự thảo Luật Đặc xá (sửa đổi) đang tính đến việc sửa đổi, bổ sung điều kiện này nhưng theo góp ý của Bộ Tư pháp thì cần cân nhắc thêm một số vấn đề nhằm bảo đảm sự chặt chẽ. 

Thi hành các hình phạt bổ sung được chia thành 2 loại

Thực tế trong các đợt đặc xá trước đây thì các quyết định về đặc xá của Chủ tịch nước đều quy định cụ thể điều kiện này như sau: “Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, bồi thường thiệt hại, tiền truy thu, án phí hoặc nghĩa vụ dân sự khác, trừ những phạm nhân không bị kết án phạt tù về các tội phạm về tham nhũng đã 70 tuổi trở lên hoặc từ 60 tuổi trở lên nhưng thường xuyên ốm đau hoặc người đang mắc bệnh hiểm nghèo mà bản thân người đó và gia đình không có khả năng thực hiện”. 

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự (THADS - Bộ Tư pháp) Nguyễn Thanh Thủy, quy định này có thể được hiểu rằng mọi trường hợp đều phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, bồi thường thiệt hại, án phí hoặc nghĩa vụ dân sự khác, trừ khi phạm nhân đó đáp ứng đủ 2 điều kiện: không bị kết án phạt tù về các tội phạm về tham nhũng và đã 70 tuổi trở lên hoặc 60 tuổi trở lên nhưng thường xuyên ốm đau hoặc người đang mắc bệnh hiểm nghèo mà bản thân người đó và gia đình không có khả năng thực hiện. Riêng loại tội phạm về tham nhũng thì bắt buộc phải chấp hành xong các nghĩa vụ dân sự, không có trường hợp đặc biệt. 

Còn tại dự thảo Luật Đặc xá (sửa đổi) mới nhất, điều kiện này được quy định theo hướng: “ Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí. Trường hợp chưa chấp hành xong thì do Chủ tịch nước xem xét, quyết định; Đã thực hiện xong nghĩa vụ bồi thường thiệt hại hoặc nghĩa vụ dân sự khác, trừ trường hợp có thỏa thuận bằng văn bản không yêu cầu bồi thường thiệt hại hoặc đồng ý bồi thường thiệt hại sau khi được đặc xá”. 

Quy định trên là hoàn toàn phù hợp đối với Luật THADS được sửa đổi, bổ sung năm 2014. Theo đó, thi hành các hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, bồi thường thiệt hại, án phí và các nghĩa vụ dân sự khác được chia làm 2 loại, căn cứ vào người được thi hành án. Loại thứ nhất là thi hành hình phạt tiền, án phí là thi hành cho ngân sách nhà nước. Loại thứ hai là thi hành các khoản bồi thường thiệt hại và các nghĩa vụ dân sự khác là thi hành cho các tổ chức, cá nhân trong xã hội. 

Cân nhắc quy định về thỏa thuận bồi thường thiệt hại sau đặc xá 

Đại diện Vụ Pháp luật hình sự - hành chính (Bộ Tư pháp) đánh giá điều kiện này được quy định rõ ràng hơn nhằm bảo đảm sự phù hợp với thực tiễn công tác đặc xá và tiếp thu quy định của Chủ tịch nước tại các quyết định về đặc xá cũng như hướng dẫn của Hội đồng tư vấn đặc xá TƯ qua các đợt đặc xá. Vụ này phân tích: Việc chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, án phí và bồi thường thiệt hại là điều kiện bắt buộc không chỉ đối với các tội phạm về tham nhũng hoặc một số tội phạm khác được Chủ tịch nước quyết định trong mỗi lần đặc xá mà mở rộng đối với bất kỳ tội phạm nào có các loại chế tài này. Đồng thời quy định cơ chế Chủ tịch nước quyết định trường hợp chưa chấp hành xong hình phạt bổ sung hình phạt tiền, án phí cũng như cơ chế thỏa thuận bằng văn bản không yêu cầu bồi thường thiệt hại hoặc đồng ý bồi thường thiệt hại sau khi được đặc xá.

Theo Thứ trưởng Trần Tiến Dũng, Bộ Tư pháp đồng tình với dự thảo Luật về việc sửa đổi, bổ sung điều kiện này. “Đây là quy định hết sức nhân văn, thể hiện chính sách nhân đạo, khoan hồng của Nhà nước ta đối với người bị kết án, đồng thời cũng bảo đảm sự thống nhất của dự thảo Luật với các quy định hiện hành của Bộ luật Hình sự và Luật THADS, bảo đảm sự nhất quán về thẩm quyền của Chủ tịch nước trong việc miễn chấp hành hình phạt tù đồng thời với việc miễn thi hành khoản thu, nộp ngân sách nhà nước” – Thứ trưởng Dũng nhấn mạnh.

Nhưng để bảo đảm sự chặt chẽ, Thứ trưởng đề nghị cân nhắc thêm một số vấn đề. Cụ thể, trường hợp chưa chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, án phí, nên khoanh hẹp đối với một số đối tượng nhất định như hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, các đối tượng chính sách… Ngoài ra, trường hợp chưa chấp hành xong bồi thường thiệt hại, để bảo đảm tôn trọng quyền tự quyết, quyền tự thỏa thuận của đương sự trong THADS thì việc quy định người được thi hành án đồng ý bằng văn bản về việc không yêu cầu bồi thường là phù hợp. 

Tuy nhiên, quy định về thỏa thuận bồi thường thiệt hại sau đặc xá có thể tạo ra nhiều nguy cơ, rủi ro và khó khăn cho công tác thi hành án nếu sau khi được đặc xá, người được đặc xá không thực hiện việc bồi thường như cam kết. Do đó, cần phải nghiên cứu hết sức cẩn thận quy định này để vừa bảo đảm tôn trọng quyền tự thỏa thuận của đương sự trong thi hành án, vừa bảo đảm phòng ngừa được những tình huống xấu có thể xảy ra, bảo đảm an ninh, trật tự.

Đọc thêm

Trồng cây gai dầu có vi phạm pháp luật không?

Cây gai dầu - Ảnh: Internet
(PLVN) - Bạn đọc thắc mắc: "Quy định của pháp luật Việt Nam về việc trồng và làm các sản phẩm từ cây gai dầu như thế nào? Nếu được phép trồng thì thủ tục và quy định cụ thể ra sao?"

Điều cần lưu ý nếu quyết định thu phí cao tốc

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Dự thảo Luật Đường bộ mới nhất chuẩn bị để xin ý kiến đại biểu Quốc hội chuyên trách quy định thu phí sử dụng với phương tiện lưu thông trên cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác. Đó là các tuyến được đầu tư công và theo hình thức khác khi kết thúc hợp đồng đã chuyển giao cho Nhà nước.

Cẩn trọng với những hành vi gây hại cho đồng tiền

Những hành vi hủy hoại tiền Việt Nam trái pháp luật sẽ bị xử lý nghiêm. (Ảnh minh họa - Nguồn: Tuoitre.vn)
(PLVN) - Rải tiền cầu lộc, cúng tiền cô hồn, rải tiền đám ma xuống đường, làm bó hoa bằng tiền hay đốt tiền, xé tiền… những hành vi ấy đều vi phạm pháp luật, có thể bị phạt từ 10 đến 15 triệu đồng hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy vào tính chất, mức độ của hành vi.

Bộ Công an: Một số nội dung người dân cần biết khi Luật Căn cước có hiệu lực

Thiếu tướng Phạm Công Nguyên, Cục trưởng Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp, Bộ Công an (Ảnh: BCA).
(PLVN) - Luật Căn cước sẽ có hiệu lực thi hành từ 01/7/2024, Bộ Công an đang chuẩn bị những điều kiện cần thiết để triển khai thực hiện Luật. Việc thu thập mống mắt, ADN sẽ được triển khai thực hiện như thế nào? Những ai sẽ cần đổi Thẻ Căn cước sau khi Luật có hiệu lực.. là những nội dung được giải đáp tại Họp báo Quý I/2024 do Bộ Công an tổ chức, chủ trì diễn ra vào sáng nay (26/3).

Dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi): Đề xuất ghi âm, ghi hình phiên tòa phải được chủ tọa cho phép

Ảnh minh họa. Plo.vn
(PLVN) -  Tại dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi), TAND tối cao đề xuất việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp chỉ được thực hiện khi chủ tọa cho phép. Trường hợp ghi âm, ghi hình ảnh người tiến hành tố tụng khác, người tham gia phiên tòa, phiên họp; phải được sự đồng ý của họ.

Thiên Đàng Quảng Ngãi: 9 lần gia hạn vẫn phơi nắng, phơi mưa

Hiện trường vụ khai thác cát trong khu du lịch Thiên Đàng. (Ảnh trong bài: Vân Anh)
(PLVN) - Dự án khu du lịch Thiên Đàng có diện tích hơn 100ha tại Khu kinh tế (KKT) Dung Quất (tỉnh Quảng Ngãi), từng được kỳ vọng là “cú hích” trong phát triển du lịch ven biển của Quảng Ngãi nói riêng và khu vực miền Trung nói chung. Thế nhưng, sau gần 20 năm đầu tư xây dựng, dự án dự kiến có tổng mức đầu tư gần 2.000 tỷ đồng trở nên hoang tàn.

Đề xuất Bí thư tỉnh uỷ được bố trí nhà ở công vụ ngang cấp Bộ trưởng

Ảnh minh họa.
(PLVN) -  Tại Dự thảo Quyết định về tiêu chuẩn, định mức nhà ở công vụ, Bộ Xây dựng đề xuất tiêu chuẩn nhà ở công vụ đối với cán bộ ở địa phương được bố trí nhà ở công vụ với hai loại hình: Nhà liền kề diện tích đất từ 200m2 đến 250 m2 hoặc căn hộ chung cư diện tích sử dụng từ 145 m2 đến 160 m2, định mức kinh phí tối đa trang bị nội thất đồ dời cho nhà liền kề và căn hộ chung cư công vụ này là 250 triệu đồng, tương đương với cấp Bộ trưởng.

Sở Tài nguyên và Môi trường Vĩnh Long: Yêu cầu Nhà máy xay xát lúa Thành Tiền khắc phục ô nhiễm

Nhà xưởng bao trùm bộ phận thải khí ra môi trường của Nhà máy đang được thi công. (Ảnh: Nguyễn Thuận)
(PLVN) - Đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Vĩnh Long thông tin, đầu tháng 3/2024, Sở phối hợp với địa phương làm việc với Nhà máy xay xát lúa Thành Tiền (ấp Hồi Thạnh, xã Xuân Hiệp, huyện Trà Ôn) về kết quả thực hiện các hạng mục của giấy phép môi trường, tiến độ thực hiện theo biên bản của Đoàn kiểm tra.

Thanh Hóa: Kết luận về một số vi phạm tại Sở Công Thương

Thanh Hóa: Kết luận về một số vi phạm tại Sở Công Thương
(PLVN) - Thanh tra tỉnh Thanh Hóa vừa công bố Kết luận số 336/KL-TTTH ngày 6/2/2024 về trách nhiệm việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn trong quản lý, sử dụng tài sản công, ngân sách nhà nước; thực hiện công vụ của cán bộ, công chức trong giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ hành chính công cho cá nhân, tổ chức tại Sở Công Thương.

Thủ tục cấp thẻ căn cước cho trẻ em từ 1/7/2024

Công dân làm căn cước công dân gắn chip tại Hà Nội. (Ảnh: thanhnien.vn)
(PLVN) - Luật Căn cước 2023 lần đầu tiên quy định cấp thẻ căn cước cho trẻ em từ 1/7/2024. Trong đó, công dân Việt Nam dưới 14 tuổi sẽ được làm căn cước nếu có nhu cầu, từ đủ 14 tuổi trở lên bắt buộc phải thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước.

Sự việc sổ đỏ bị từ chối chỉnh lý biến động tại Tây Ninh: Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh đang kiểm tra, xác minh

Mỗi khi đến thăm đất, bà Hoa đều phải phá khóa, do liên tục bị người khác khóa cổng. (Ảnh: Tiến Dũng)
(PLVN) - Ông Trần Văn Lô, chuyên viên Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Tây Ninh (VPĐKĐĐ), người được VPĐKĐĐ cử làm việc với PLVN, cho biết VPĐKĐĐ đang cho kiểm tra, xác minh nội dung tố cáo trên của bà Hoa. “Hiện Phòng nghiệp vụ của VPĐKĐĐ đang thụ lý đơn của bà Hoa. Khi có kết quả, VPĐKĐĐ sẽ thông báo công khai”, ông Lô nói.