Luật Đất đai 2013 khẳng định quan điểm đất đai thuộc sở hữu toàn dân, do Nhà nước là người đại diện và thống nhất quản lý. Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất và quy định quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất. Các cá nhân, tổ chức không có quyền sở hữu đất mà chỉ có quyền sử dụng đất. Do đó, khi muốn chuyển đổi mục đích sử dụng đất thì phải được sự đồng ý từ phía cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Tại Khoản 1 Điều 170 Luật trên quy định người sử dụng đất phải “sử dụng đất đúng mục đích”.
Tại điểm a, khoản 1 Điều 64 Luật trên, “sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà tiếp tục vi phạm” là một trong những căn cứ bị thu hồi đất do vi phạm pháp luật đất đai.
Như vậy, nếu Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có ghi đất của gia đình ông/bà là đất trồng cây hàng năm thì gia đình ông/bà không được phép xây dựng nhà ở trên diện tích đất này.
Trong trường hợp ông/bà vẫn muốn xây dựng nhà ở trên diện tích đất này thì ông/bà phải thực hiện việc chuyển mục đích sử dụng đất. Theo quy định của pháp luật hiện hành việc chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp thuộc trường hợp phải xin phép cơ quan Nhà nước có thẩm quyền được quy định tại điểm d, khoản 1 Điều 57 Luật Đất đai 2013 như sau:
“1. Các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền bao gồm:
a) Chuyển đất trồng lúa sang đất trồng cây lâu năm, đất trồng rừng, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối;
b) Chuyển đất trồng cây hàng năm khác sang đất nuôi trồng thủy sản nước mặn, đất làm muối, đất nuôi trồng thủy sản dưới hình thức ao, hồ, đầm;
c) Chuyển đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang sử dụng vào mục đích khác trong nhóm đất nông nghiệp;
d) Chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp;
đ) Chuyển đất phi nông nghiệp được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất sang đất phi nông nghiệp được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc thuê đất;
e) Chuyển đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở;
g) Chuyển đất xây dựng công trình sự nghiệp, đất sử dụng vào mục đích công cộng có mục đích kinh doanh, đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không phải là đất thương mại, dịch vụ sang đất thương mại, dịch vụ; chuyển đất thương mại, dịch vụ, đất xây dựng công trình sự nghiệp sang đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp.”
