Từ 21 ha rồi mở rộng lên 37 ha đất tại ấp Công Sự, xã An Minh Bắc đã được UBND tỉnh Kiên Giang quy hoạch xây dựng khu hành chính huyện U Minh Thượng. Nhiều hộ dân bị ảnh hưởng đã bức xúc, khiếu nại do hoa lợi trên đất được bồi thường, còn mấy chục ha đất người dân sử dụng mười mấy năm nay thì chịu “trắng tay”.
Đất công hay đất dân?
Theo phản ánh của người dân, phần đất quy hoạch ngoài đê bao rừng U Minh Thượng trước đây là khu đất hoang. Sau đó, Lâm trường 103 thành lập rồi quản lý (không có văn bản giao đất hay giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất). Đến năm 1994, thành lập Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên và di tích lịch sử rừng U Minh Thượng (BQL) thì quyền quản lý đất được trao lại cho cơ quan này.
Trên thực tế, họ sử dụng phần đất này trồng cây lâu năm, một số hộ sang bán “giấy tay” cho người khác. Khi BQL giải thể và lập ra Vườn Quốc gia U Minh Thượng (VQG), đơn vị này kế thừa quyền quản lý phần đất trên. Giữa năm 2007, Giám đốc VQG bàn giao lại cho huyện U Minh Thượng và huyện lập tờ trình xin quy hoạch khu hành chính.
Ông Bùi Văn Lùng, một trong 9 người đứng đơn khiếu nại, cho biết: Hội đồng bồi thường hỗ trợ tái định cư không bồi thường đất cho người dân vì “đất là do tổ chức quản lý từ năm 1987 đến nay”. Rõ ràng, người dân đã sử dụng ổn định từ năm 1994, trồng cây lâu năm đến mùa thu hoạch. Chỉ riêng huê lợi trên đất chúng tôi cũng đã nhận bồi thường mỗi hộ vài trăm triệu đồng. Điều này đủ chứng minh người dân sử dụng đất trên thực tế. Bà Nguyễn Thị Hồng Phương, người nhận chuyển nhượng đất của nguyên Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp tỉnh Kiên Giang (đã nghỉ hưu) cho biết: Lúc mua bán trên đất chỉ toàn cỏ bọng, lau sậy, nói chuyển nhượng huê lợi trên đất là phi thực tế.
 |
| Khu đất quy hoạch bị người dân khiếu nại |
Chín hộ dân khiếu nại, có 5 hộ là cán bộ đã hoặc đang công tác và nhận cấp đất từ năm 1994. Họ cho rằng, thời điểm khu đất hoang toàn lau sậy này, Sở Nông nghiệp cấp để cán bộ sản xuất cải thiện đời sống thì không thể cho rằng đất này là đất công hay đất do tổ chức quản lý như “lý luận” của huyện U Minh Thượng.
Mặc kệ dân!
Dù trong các Tờ trình gửi UBND tỉnh Kiên Giang và trong các văn bản trả lời khiếu nại của người dân, UBND huyện U Minh Thượng luôn khẳng định: Phần đất quy hoạch là “của tổ chức quản lý sử dụng liên tục từ năm 1987 đến nay”, nhưng chính ông Nguyễn Hoàng Khởi, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện U Minh Thượng thừa nhận: “Đất này không có giấy tờ gì!”
Giám đốc VQG Lê Hoàng Hưỡng, người trực tiếp ký bàn giao đất cho UBND huyện cũng thừa nhận: “Chúng tôi không có giấy tờ đất cũng không được đơn vị cũ bàn giao, mà chỉ tiếp nhận quyền quản lý theo kiểu kế thừa quyền của đơn vị cũ để lại” – Nhưng việc không rõ ràng này vẫn được UBND huyện U Minh Thượng bỏ qua và cho rằng đất là của VQG để đề nghị tỉnh chấp thuận quy hoạch khu hành chính.
Hiện nay, phần đất của bà Nguyễn Thị Hồng Phương đang giải tỏa, bơm cát. Bà Phương khiếu nại thì Hội đồng bồi thường hỗ trợ tái định cư của huyện lại giải quyết khiếu nại bằng… thông báo! Điều này khiến bà không thể khởi kiện thông báo ra tòa mà việc khiếu nại cấp trên cũng gian nan.
Một cán bộ có thẩm quyền của Sở Tài nguyên & Môi trường Kiên Giang cho rằng: Pháp luật quy định về hỗ trợ, bồi thường trong trường hợp này rất rõ. Nếu là đất người dân khai phá, sử dụng ổn định không tranh chấp thì thu hồi phải bồi thường. Nếu là đất cấp sai thẩm quyền không được bồi thường nhưng người dân đã canh tác, khai thác ổn định, sinh lợi… thì có thể xem xét hỗ trợ tối đa bằng 70% giá bồi thường tại thời điểm giải tỏa…!
Hiện thẩm quyền giải quyết khiếu nại vẫn còn ở cấp huyện, nhưng nếu cứ hành xử theo kiểu “bỏ qua” như trên thì chặng đường bảo vệ quyền lợi của người dân còn tiếp tục cam go.
Phước Khang
