Thúc đẩy quản trị doanh nghiệp theo chuẩn quốc tế

Thúc đẩy quản trị doanh nghiệp theo chuẩn quốc tế
(PLO) - Lần đầu tiên, tại Việt Nam, các DN có vốn nhà nước được giới thiệu một hệ thống quản trị doanh nghiệp (QTDN) hiện đại theo chuẩn mực QTDN quốc tế do OECD yêu cầu… 

Thách thức quản trị doanh nghiệp sau cổ phần hóa

Theo ông Chris Razook, Trưởng nhóm quản trị công ty khu vực Đông Á và Thái Bình Dương của Tổ chức tài chính quốc tế (IFC), nhìn chung các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) được cổ phần hóa (CPH) ở Việt Nam đều có xu hướng phát triển tốt hơn so với trước khi CPH. Cụ thể giai đoạn 2011- 2015, so với kết quả hoạt động trước khi CPH, kết quả của năm 2015 cho thấy vốn điều lệ tăng 72%, tổng tài sản tăng 39%, vốn chủ sở hữu tăng 60%, doanh thu tăng 29%, lợi nhuận gộp tăng 49%, đóng góp cho NSNN tăng 27%, lương trung bình của nhân viên tăng 33%...

Tuy nhiên, một loạt vấn đề sau CPH đang làm giảm nguồn lực của Nhà nước trong các công ty cổ phần như tình trạng chậm niêm yết, hay tình trạng biến tài sản nhà nước thành tài sản của nhóm cá nhân…

Theo  ông Chris Razook, các DNNN đang phải đối mặt với những thách thức đặc thù về QTDN, đó là Nhà nước vừa đảm nhiệm vai trò thực thi các hoạt động kinh tế, vừa giữ vai trò chính sách công. Do đó, Nhà nước có thể có những can thiệp không hợp lý, do mục đích chính trị, có thể phân định trách nhiệm không rõ ràng, thiếu trách nhiệm giải trình và thất thoát về hiệu quả hoạt động của DN.

Các cán bộ nhà  nước có ít động lực tạo tối đa giá trị cho cổ đông cuối cùng, chính là công chúng, do không có giám sát vì Nhà nước là chủ sở hữu từ xa; Ban điều hành DNNN được bảo vệ tránh khỏi những yếu tố có tính chất răn đe của thị trường đối với các DN tư nhân, ví dụ như nguy cơ bị thâu tóm hoặc phá sản; cùng với đó là việc thực thi Luật Thương mại và các quy định pháp lý đối với các DNNN thường kém vì có nhiều bất cập trong việc quản lý đưa ra quyết định cưỡng chế với các thực thể do chính Nhà nước quản lý.

Ông Chris Razook cũng cho rằng mạng lưới hệ thống trách nhiệm giải trình cho kết quả hoạt động của DNNN rất phức tạp do có một chuỗi các tác nhân đại diện (Ban điều hành, HĐQT, cơ quan sở hữu, bộ, ngành, Chính phủ, cơ quan lập phát), mà không có chủ thể hoặc chủ thể không được xác định rõ ràng…

Hướng tới chuẩn quốc tế

Nỗ lực đưa các thông lệ quản trị tốt vào DN có vốn nhà nước, suốt thời gian qua, TCty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) đã cùng với các đơn vị tư vấn Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) và PriceswaterHouse (PwC) xây dựng Bộ Quy tắc QTDN dành cho các DN trong danh mục đầu tư của SCIC. 

Quy tắc QTDN được soạn thảo dựa trên căn cứ chính là các nguyên tắc QTDN của G20/OECD - Báo cáo OECD cho bộ trưởng bộ tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương các nước G20 (xuất bản vào tháng 9/2015), có tham khảo cuốn Sổ tay Hướng dẫn cho DNNN của OECD 2015 và kết hợp nghiên cứu kinh nghiệm các quốc gia châu Á như Indonesia, Malaysia, Singapore và Nhật Bản.

Theo ông Chris Razook, mục tiêu của Bộ quy tắc này bao gồm: Chuyên biệt hóa vai trò chủ sở hữu của nhà nước; tạo điều kiện để các DNNN hoạt động cùng với mức độ hiệu quả, minh bạch và trách nhiệm giải trình như các DN tư nhân tốt và đảm bảo sự cạnh tranh bình đẳng giữa các DNNN và DN tư nhân.

Có thể điểm ra những nội dung nổi bật trong Bộ quy tắc như quyền của cổ đông và đối xử bình đẳng với cổ đông, vai trò của các bên có quyền lợi liên quan trong QTDN, v.v. Theo phản ánh của các DN áp dụng thí điểm Bộ quy tắc trên, HĐQT và Ban lãnh đạo các DN, thậm chí cả các cổ đông của DN sẽ rất chủ động trong cải thiện QTDN.

Cùng với Bộ quy tắc QTDN, SCIC còn xây dựng và áp dụng Sổ tay Hướng dẫn biểu quyết dành cho người đại diện vốn, với sự hỗ trợ của Tổ chức JICA và các chuyên gia tư vấn của Viện nghiên cứu kinh tế Nhật Bản (JERI). Với cuốn sổ tay này, việc tuân thủ và ứng xử của người đại diện vốn hứa hẹn góp phần thúc đẩy mạnh sự phát triển ở nhiều DN.

“SCIC hướng tới việc cải thiện tính khoa học và minh bạch trong vấn đề ra quyết định tại các công ty thuộc danh mục. Với Sổ tay Hướng dẫn biểu quyết, người đại diện tại DN được kỳ vọng sẽ nhận thức rõ hơn và nắm bắt vấn đề nhanh hơn trong quá trình nghiên cứu các tài liệu của DN phục vụ việc ra quyết định biểu quyết, tăng tính chuyên nghiệp của người đại diện. Còn Bộ quy tắc QTDN sẽ giúp người đại diện và SCIC trong việc tham gia vào các quyết định quản trị công ty theo các chuẩn mực quản trị tiên tiến, giúp công ty nâng cao hiệu quả hoạt động, gia tăng giá trị DN, đồng thời gia tăng giá trị phần vốn nhà nước tại DN” - ông Nguyễn Hồng Hiển, Phó Tổng Giám đốc SCIC đánh giá.

Đánh giá về 2 cuốn tài liệu này, ông Phan Đức Hiếu - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý kinh tế TW (CIEM) cũng cho rằng, Sổ tay hướng dẫn biểu quyết sẽ giúp người đại diện phần vốn có hướng dẫn để suy nghĩ, đánh giá nhiều hơn về chuyên môn khi tham gia quyết định trong DN mà họ đại diện. Còn Bộ quy tắc QTDN đã phản ánh những thông lệ quốc tế tốt về QTDN theo khuyến nghị mới nhất của OECD và G20, rất hữu ích khi đưa vào những nội dung tương ứng của luật nhằm tăng hiệu lực áp dụng của bộ quy tắc.

Theo ông Hiếu, hiện Việt Nam đứng thứ 87/189 nước về khung khổ QTDN – theo đánh giá của WB, tức là ở mức trung bình của thế giới với khung khổ pháp luật về quản trị khá đầy đủ. Nhưng thực tế, Việt Nam đang đứng trước rủi ro rất lớn bởi điểm số về thực tiễn QTDN của Việt Nam chỉ đạt được 35/100 – mức điểm quá kém. Trong khi đó, Philippines đứng sau Việt Nam về khung khổ nhưng lại có điểm thực tiễn 67/100, còn số điểm của Malaysia là 75, của Indonesia là 57 và Thái Lan là 84… 

“Việc SCIC phối hợp với các bên có liên quan để xây dựng, ban hành và áp dụng các tài liệu trên đã thể hiện một quyết tâm và nỗ lực lớn trong việc nâng cao hiệu lực quản trị của chính SCIC và các DN SCIC có cổ phần, phần vốn góp…” - Phó Viện trưởng CIEM đánh giá.

Ngày 29/3/2017, trong khuôn khổ các hoạt động nhằm nâng cao hiệu quả quản trị công ty tại các DN có vốn nhà nước, SCIC đã chính thức ra mắt các ấn phẩm quản trị công ty của SCIC dành cho đối tượng là người đại diện phần vốn nhà nước tại các DN của SCIC. Trước khi công bố chính thức, hai tài liệu này đã được áp dụng thử nghiệm ở một số DN thuộc danh mục của SCIC và nhận được sự đánh giá tích cực từ người đại diện và cả DN. Theo đại diện SCIC, trong quá trình sử dụng, SCIC sẽ tiếp tục phối hợp với các DN thường xuyên đánh giá, xem xét và cập nhật để phù hợp với những thay đổi trong môi trường kinh doanh.

Đọc thêm

Xây dựng chính sách cho chuyển đổi xanh

Ảnh minh họa
(PLVN) - Chuyển đổi xanh là xu thế của toàn cầu. Dự báo và nắm bắt xu thế tất yếu này, Bộ Chính trị từng có nhiều nghị quyết quan trọng. Ngay từ cách đây 10 năm là Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cách đây 4 năm là Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045.

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…