12.000 vụ án và 2.000 bị can đang bị treo lơ lửng về địa vị pháp lý

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trả lời chất vấn của đại biểu
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trả lời chất vấn của đại biểu
(PLO) - Sáng nay (30/10), chất vấn tại Hội trường, ĐB Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) đã đặt câu hỏi đối với Bộ Công an và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao liên quan đến chất lượng điều tra tội phạm đã được đề cập trong Nghị quyết số 55 của Quốc hội.

Nguyên nhân chủ quan chiếm tỷ lệ rất nhỏ

Dẫn báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2018, ĐB Hoa cho biết, số lượng các vụ án, bị can được tạm đình chỉ điều tra vẫn chiếm số lượng rất lớn và càng ngày gia tăng, hơn 12.000 vụ và hơn 2.000 bị can, tăng 4% về số vụ và tăng 6,7% số bị can. Trong đó, có một số vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, tiềm ẩn nguy cơ bỏ lọt tội phạm.

Vấn đề này đặt ra, 12.000 vụ án và 2.000 bị can này vào tình trạng bị treo lơ lửng về địa vị pháp lý. Đây là tình trạng đã kéo dài nhiều năm, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng điều tra.

ĐB Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) đặt câu hỏi
ĐB Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) đặt câu hỏi

“Xin Bộ trưởng cho biết nguyên nhân chủ quan của tình trạng này, tôi xin nhắc lại đó là nguyên nhân chủ quan. Bộ trưởng có giải pháp đột phá gì để khắc phục tình trạng trên. Câu hỏi này tôi cũng xin được gửi tới Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, là người đứng đầu cơ quan có chức năng kiểm soát hoạt động điều tra”, ĐB Hoa hỏi.

Đáp lời, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, theo thống kê số lượng tạm đình chỉ điều tra từ ngày 1/10/2017 dến 30/9/2018, số bị can là 2.411 bị can, so với cùng kỳ năm trước tăng lên 13,92% số bị can, đình chỉ điều tra 2.349 bị can, tăng 20% số bị can so với cùng kỳ năm trước.

“Phân tích cụ thể đã cho thấy số liệu này chủ yếu do chúng ta thực hiện Bộ luật Hình sự năm 2015 mới, nhiều nội dung được điều chỉnh trong luật. Ví dụ, 1.179 bị can đình chỉ do bị hại rút đơn yêu cầu khởi tố, 362 bị can đình chỉ do người bị hại hoặc đại diện của người bị hại tự nguyện hòa giải và đề nghị miễn trách nhiệm hình sự. Đây là những điều khoản mới của Bộ luật Hình sự đã có quy định. Đây là nội dung mới được thực hiện, số bị can tạm đình chỉ và đình chỉ tăng lên do như vậy”, Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Về nguyên nhân chủ quan, theo Người đứng đầu Bộ Công An, trong số các trường hợp điều tra, do nguyên nhân chủ quan chiếm tỷ lệ rất nhỏ, có 24 trường hợp, chiếm 0,75% tổng số bị can.

Cụ thể, 18 bị can đình chỉ do không có sự việc phạm tội hoặc hành vi không cấu thành tội phạm, quá trình điều tra đã có kết luận và 6 trường hợp bị can do hết thời hạn điều tra mà không chứng minh được bị can đã thực hiện phạm tội. Đối với các trường hợp này cần phải kiểm tra, đánh giá từng trường hợp cụ thể mới xác định được vấn đề oan sai, có bồi thường thiệt hại.

Để tập trung nâng cao hiệu quả công tác điều tra trong thời gian tới, Bộ Công an cho biết sẽ tập trung chỉ đạo một số công việc.

Một là, tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, Luật Hình sự năm 2015, Luật Thi hành tạm giam, tạm giữ, hiện nay chúng tôi đang chỉ đạo rà soát lại những khó khăn, vướng mắc trong việc thi hành các bộ luật trên để có kiến nghị và đưa vào đời sống thực tế cho phù hợp.

Hai là, chúng tôi tăng cường tập huấn, đào tạo, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ điều tra, công an các cấp thực hiện có hiệu quả các đề án, dự án nhằm trang bị cho lực lượng điều tra đủ sức hoàn thành nhiệm vụ và thực hiện, đặc biệt đổi mới điều tra cho cán bộ điều tra để bố trí các phòng hỏi cung có ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh để kiểm soát các hoạt động này.

Ba là, tăng cường thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh những tồn tại thiếu sót trong tiếp nhận, xử lý tin báo, tố giác tội phạm. Trước mắt, triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch tổng kiểm tra các vụ việc, tạm đình chỉ điều tra và đình chỉ điều tra trong toàn quốc.

Bốn là, tiếp tục thực hiện các giải pháp phòng ngừa sai phạm, tiêu cực trong hoạt động điều tra, các giải pháp chống bức cung, nhục hình và các vi phạm khác có liên quan trong quá trình thực hiện các điều tra. Tôi xin một số ý kiến như vậy.

Đấu tranh với tội phạm có việc không khởi tố, không bắt thì không thể điều tra

Tiếp lời của Bộ trưởng Tô Lâm, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân Tối cao, Lê Minh Trí cho biết: Trước hết, về phía kiểm sát, chúng tôi sẽ kiểm sát quá trình giải quyết xử lý tin báo tố giác tội phạm ngay từ đầu.

Cùng với đó, trong quá trình khởi tố cũng như điều tra, chúng tôi sẽ cho nghiên cứu hồ sơ và yêu cầu kiểm sát viên nghiên cứu hồ sơ để phát hiện ra những mâu thuẫn, những vấn đề bất cập trong hồ sơ, tài liệu của vụ án để làm sao đưa ra những yêu cầu xác minh, yêu cầu điều tra kịp thời để làm sao quá trình kiểm sát phải chặt chẽ từ đầu đến quá trình điều tra và truy tố. Trong quá trình các quy định của Luật Tố tụng hình sự cũng như các quy định về nghiệp vụ của ngành cũng tiếp tục được thanh tra, kiểm tra để có chấn chỉnh và chấp hành nghiêm, vì chắc chắn chấp hành nghiêm sẽ hạn chết bớt sai sót.

Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Lê Minh Trí trả lời câu hỏi của đại biểu
Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Lê Minh Trí trả lời câu hỏi của đại biểu

Trong quá trình tạm đình chỉ hoặc đình chỉ có hai mặt tích cực. Vì trong đấu tranh với tội phạm có những việc chúng ta không khởi tố, không bắt thì không thể điều tra được. “Ví dụ tội phạm ma túy, tội tham nhũng, cướp, giết, hiếp, ngay cả tội đánh bài chúng ta chần chừ không làm là không được. Khi làm trong quá trình phân loại, rà soát sẽ có việc chúng ta thấy không đủ yếu tố, đình chỉ hoặc tạm đình chỉ là để đảm bảo ngăn chặn oan sai sâu hơn, có yếu tố tích cực như vậy”, ông Trí nêu thực tế.

Về phía Viện kiểm sát, Viện trưởng năm 2017 đã ban hành một chỉ thị yêu cầu 63 viện trưởng của 63 tỉnh thành rà soát lại toàn bộ vụ việc tạm đình chỉ để cái nào còn trong thời hiệu sẽ tiếp tục xem xét phục hồi điều tra trong thời hạn cho phép, còn cái này không đủ điều kiện thì kết thúc để đảm bảo trách nhiệm của kiểm sát trong quá trình kiểm sát, điều tra và truy tố, xét xử.

Giơ biển tranh luận , ĐB Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định) cho biết, bà đồng ý với ý kiến của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao nói rằng việc đình chỉ điều tra này có 2 mặt của một vấn đề nhưng nó tiềm ẩn nguy cơ bỏ lọt tội phạm. Trong số đó có rất nhiều vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự. Vấn đề này Ủy ban Tư pháp Quốc hội đã nêu ra rất nhiều năm trong thời gian gần đây.

“Vì thế, tôi mong Bộ trưởng Bộ Công an, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao quan tâm vấn đề này làm sao giảm tỷ lệ này xuống. Nếu hết thời hạn tạm đình chỉ, phải có biện pháp tố tụng tiếp theo chứ không thể treo mãi như thế”, bà Thảo nói.

Đọc thêm

Khai mạc kỳ họp chuyên đề HĐND TP Hà Nội: Xem xét, thông qua Quy hoạch Thủ đô

Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngoc Tuấn phát biểu khai mạc Kỳ họp.
(PLVN) - Sáng nay, 29/3, HĐND TP Hà Nội khai mạc Kỳ họp thứ 15 - kỳ họp chuyên đề khóa XVI HĐND TP để kịp thời xem xét, quyết định các vấn đề lớn, quan trọng theo thẩm quyền liên quan đến phát triển kinh tế - xã hội và công tác cán bộ. Tại Kỳ họp, HĐND TP Hà Nội sẽ xem xét, thông qua Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Quyết tâm cao, nỗ lực lớn hơn để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Quốc hội

Quang cảnh hội nghị. (Ảnh: Quochoi.vn)
(PLVN) - Chiều 28/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024. Phát biểu tại Hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh yêu cầu các đại biểu Quốc hội quyết tâm cao hơn nữa, nỗ lực lớn hơn để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Quốc hội trong năm 2024 và các năm tiếp theo.

Dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi): Vẫn băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội một lần

Quang cảnh Hội nghị. (Ảnh: Quochoi.vn)
(PLVN) -  Hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) được đưa ra lấy ý kiến tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vừa diễn ra đều chưa nhận được sự đồng thuận hoàn toàn của các đại biểu.

Hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ: Lan tỏa truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc

Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Trương Thị Mai cùng các đại biểu dự lễ khánh thành căn nhà đại đoàn kết cho một hộ gia đình tại bản Co Pục, xã Hua Thanh, huyện Điện Biên.
(PLVN) - Việc vận động hỗ trợ làm nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo của tỉnh Điện Biên là một chương trình đặc biệt ý nghĩa, không chỉ là hoạt động an sinh xã hội, mà còn là đợt cao điểm để tuyên truyền, lan tỏa trong các tầng lớp Nhân dân, kiều bào ta ở nước ngoài về truyền thống yêu nước, về Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, niềm tự hào của cả dân tộc Việt Nam.

Quyết tâm đưa Tây Bắc ra khỏi tình trạng 'lõi nghèo'

Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Quang Vinh.
(PLVN) - Chiều 28/3, tại tỉnh Điện Biên, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với tỉnh Điện Biên tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án vận động, hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh Điện Biên, hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024).

Đồng chí Nguyễn Lương Bằng - Nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam

Các đồng chí lãnh đạo chủ trì Hội thảo. (Nguồn ảnh: baohaiduong.vn)
(PLVN) - Nhân kỷ niệm 120 năm Ngày sinh đồng chí Nguyễn Lương Bằng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, sau là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, hôm qua (27/3), tại TP Hải Dương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Tỉnh ủy Hải Dương phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Đồng chí Nguyễn Lương Bằng - Người cộng sản kiên trung, mẫu mực, nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam”.

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”
(PLVN) -Chiều 26-3, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, giai đoạn 2019-2023”. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.