Bức xúc chuyện 1 nồi cơm điện, 3 luật điều chỉnh

Các quy định về QLCN đang làm tăng chi phí, thời gian của DN. (Ảnh minh họa)
Các quy định về QLCN đang làm tăng chi phí, thời gian của DN. (Ảnh minh họa)
(PLO) - Theo ông Phạm Thanh Bình - chuyên gia về hải quan, mỗi năm DN phải chi trả tối thiểu khoảng 1.600 tỷ đồng và 2,5 triệu ngày công để thực hiện thủ tục quản lý chuyên ngành (QLCN) trong khi các lô hàng không đạt chất lượng quy định chưa bao giờ tới 1%...

Ông Bình cũng cho biết, ở nhiều nước chỉ có hải quan là cơ quan quyết định có cho hàng hóa thông quan hay không, nhưng ở Việt Nam đứng sau hải quan là rất nhiều cơ quan khác và họ mới chính là người quyết định hàng có được thông quan hay không qua việc kiểm tra chuyên ngành. 

Một nồi cơm điện, 3 luật điều chỉnh (!?)

Báo cáo rà soát pháp luật Việt Nam đối với các cam kết EVFTA về kiểm tra chuyên ngành (QLCN) đối với hàng hóa xuất nhập khẩu do Trung tâm WTO và hội nhập (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – VCCI) công bố hôm qua, 3/11, cho thấy tổng số các cam kết liên quan đến QLCN là 26 nội dung, liên quan đến 11/16 điều của Chương V  của EVFTA. Trong đó hoàn toàn tương thích là 16 cam kết, tương thích một phần là 4 cam kết và chưa tương thích là 6 cam kết.

“Như vậy, pháp luật QLCN của Việt Nam cơ bản đã tương thích với các cam kết EV FTA. Việc áp dụng quy định về “công nhận, thừa nhận lẫn nhau” chưa đáng kể do trình độ, công nghệ của Việt Nam còn thấp”-  Chuyên gia Phạm Thanh Bình nhận định.

Cũng theo chuyên gia hải quan này, một vấn đề có tính nguyên tắc của QLCN đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu là vừa đảm bảo quản lý nhà nước, vừa tạo thuận lợi cho thương mại , bảo vệ người tiêu dùng, nghiêm cấm lợi dung hoạt động QLCN để cản trở bất hợp pháp, gây phiền hà, sách nhiễu đối với hoạt động SXKD. Tinh thần này được quy định rõ trong Điều 5, Điều 8 Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, Điều 9 Luật  Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Điều 4 Luật Thú y… 

Tuy nhiên, thực tế các văn bản dưới luật còn nhiều quy định chưa thuận lợi cho thương mại. Ví dụ Điều 58, Nghị định 38/2015/NĐ-CP về thời gian ký quỹ nhập khẩu phế liệu thép, không thống nhất giữa Thông tư 41/2015/TT-BTNMT và QCVN 31-2010/BTNMT về việc phế liệu thép nhập khẩu được hay không được ép thành khối, kiện, bánh.  Hay như Điều 11 Nghị định 60/2014/NĐ-CP về điều kiện người đứng đầu cơ sở nhập khẩu thiết bị in (phải có bằng cao đẳng in nhưng không có trường nào đào tạo nghề này !?)

Đặc biệt, kết quả rà soát cũng cho thấy sự chồng chéo trong danh mục hàng hóa thuộc diện điều chỉnh của nhiều luật chuyên ngành dẫn đến một mặt hàng phải thực hiện đồng thời nhiều thủ tục nên khó khăn, mất thời gian, tốn chi phí. “Đơn cử như cái nồi cơm điện có đến 3 luật điều chỉnh và có 3 bộ khác nhau quản lý. Kiểm tra chất lượng điện có Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, kiểm tra dán tem năng lượng có Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả điều chỉnh và nồi này dùng để nấu cơm nên có  Luật vệ sinh an toàn thực phẩm điều chỉnh …”- ông Bình dẫn chứng. Theo ông, các Bộ QLCN cần phối hợp rà soát danh mục QLCN để khắc phục tình trạng một mặt hàng chịu sự quản lý của nhiều bộ, một mặt hàng bị điều chỉnh bởi nhiều Luật QLCN…

Chưa thấy tạo thuận lợi, chỉ thấy tăng cường quản lý

 “Xem ra những quy định về tạo thuận lợi cho thương mại trong lĩnh vực QLCN thường mới chỉ dừng ở một số quy định mang tính nguyên tắc. Việc tạo thuận lợi cho thương mại ít được quan tâm hơn nhiều so với việc tăng cường quản lý!”- bà Nguyễn Minh Thảo, Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế TW (CIEM) nhận định.

Nguyên cán bộ Tổng cục hải quan, ông Phạm Thanh Bình khẳng định thủ tục hải quan trong những năm gần đây đã cải cách rất nhiều, thế nhưng vai trò quyết định hàng có thông quan được hay không thì 72% phụ thuộc vào các cơ quan khác nên hải quan có cải cách nữa cũng không giúp được mấy cho DN.

Ông Bình cũng đưa ra một so sánh về chi phí và hiệu quả: Mỗi năm DN phải chi trả tối thiểu khoảng 1.600 tỷ đồng và 2,5 triệu ngày công để thực hiện thủ tục quản lý chuyên ngành trong khi các lô hàng không đạt chất lượng quy định chưa bao giờ tới 1%.

Thực tế, có những quy định tưởng hay nhưng lại trở thành kiểm tra 2 bước và đổ lên vai DN, đó là quy định kiểm tra nhà nước về chất lượng là việc đánh giá lại kết quả đánh giá của tổ chức đánh giá, nhưng thực tế lại không đánh giá tổ chức đánh giá mà lại đến DN đánh giá lại sản phẩm…

Đặc biệt, trong các văn bản pháp luật Việt Nam đều ghi “tạo thuận lợi…” nhưng không quy định rõ tạo thuận lợi thế nào, nghị định cũng không, thông tư cũng không nhưng phần tăng cường quản lý giám sát trong các văn bản pháp luật thì lại ghi rất rõ các giải pháp, biện pháp…

“Kiểm tra chuyên ngành tưởng là ngoại lệ áp dụng đối với một số mặt hàng hóa, hóa ra không phải là ngoại lệ khi tỷ lệ này là trên 30%. Điều này đang làm ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của DN. Việc rà soát pháp luật liên quan đến cam kết EVFTA không chỉ đảm bảo các cam kết được thực thi mà đây chính là cơ hội để Việt Nam hoàn thiện hơn nữa môi trường kinh doanh cho DN…”- Bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và hội nhập nhấn mạnh.

Theo khảo sát của Dự án GIG, danh mục mặt hàng bắt buộc phải qua kiểm tra chuyên ngành trước khi thông quan quá nhiều, chiếm khoảng 30-35% hàng hóa nhập khẩu hiện nay và có nhiều mặt hàng trùng lắp phải qua kiểm tra của nhiều cơ quan kiểm tra chuyên ngành khi nhập khẩu. Tỷ lệ hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành khá cao. Năm 2015, có gần 390.000 tờ khai phải kiểm tra chuyên ngành, chiếm trên 36%; từ năm 2016 đến nay, lượng tờ khai phải kiểm tra chuyên ngành chiếm gần 40% tổng số tờ khai hải quan phát sinh, trong khi đó, tỷ lệ tờ khai phát hiện vi phạm chưa đến 0,01% trên tổng số tờ khai phải kiểm tra chuyên ngành.

Tin cùng chuyên mục

Một số DN lo ngại nếu điều tra CBPG với HRC nhập khẩu sẽ ảnh hưởng xấu tới ngành thép.

Ý kiến trái chiều về đề xuất chống bán phá giá với thép cán nóng

(PLVN) - Ngay sau khi xuất hiện thông tin đề xuất Cục Phòng vệ thương mại (PVTM - Bộ Công Thương) điều tra chống bán phá giá (CBPG) với sản phẩm thép cán nóng (HRC) nhập khẩu, đến ngày 27/3 đã có 9 DN sản xuất tôn mạ, ống thép trong nước gửi đơn kiến nghị tới các cơ quan quản lý.

Đọc thêm

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…

Khơi thông dòng chảy tài chính cho nông nghiệp thuận thiên

Các giống lúa chịu mặn tốt được canh tác xen kẽ vụ tôm ở tỉnh Bạc Liêu. (Ảnh: Chí Quốc)
(PLVN) - Gần 98% môi trường tự nhiên của vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã bị chuyển đổi trong nửa thập kỷ qua. Phát triển nông nghiệp dựa theo tự nhiên đang là yêu cầu cấp bách cho vùng đất này và nguồn lực tài chính được xem là một trong các giải pháp quan trọng nhất.

Khởi nghiệp - hãy tự tin, dám làm, đừng sợ!

Nguyễn Thị Thu Hoa, CEO Trường Foods bên sản phẩm cao cấp Con Cui làm từ thịt lợn mán. (Ảnh: NVCC)
(PLVN) - Họ đều khởi nghiệp khi còn rất trẻ từ tay trắng. Đến nay, tổng doanh thu của họ đã tới 40-50 tỷ đồng. Họ đã được đề cử là 1 trong 20 Gương mặt trẻ Việt Nam năm 2022 ở lĩnh vực Kinh doanh - khởi nghiệp.