“Mập mờ” thông báo tuyển dụng lao động
Như báo PLVN phản ánh trong số báo trước, năm 2018, qua giới thiệu, anh B.V.R và N.V.T quê tại huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng có gặp ông Phạm Văn Kim quê ở thị trấn Cát Thành, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định và ông Đặng Đình Hòa, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần đầu tư Vĩnh Cát. Công ty này có địa chỉ tại số 48 TT11B, Khu đô thị Văn Quán, quận Hà Đông, Hà Nội (viết tắt là công ty Vĩnh Cát).
Ông Hòa và ông Kim “quảng cáo” có thể đưa lao động đi làm việc tại nước ngoài. Qua các cuộc gặp gỡ, người lao động được phát thông báo tuyển lao động đi làm việc có thời hạn tại Slovakia. Thông báo này được đóng dấu đỏ của công ty Vĩnh Cát và thể hiện doanh nghiệp này có giấy phép xuất khẩu lao động số 368/LĐTBXH-GP được cấp ngày 28/10/2013.
 |
| Thông báo tuyển dụng của công ty Vĩnh Cát |
Thông báo được phát hành ngày 17/9/2018 này ghi rõ, căn cứ vào hợp đồng cung ứng lao động đã ký với đối tác Slovakia, công ty Vĩnh Cát cần tuyển gấp 200 lao động đi làm việc tại nhà máy đóng toa tàu cung ứng cho toàn châu Âu tại Slovakia với ngành nghề thợ hàn, thợ lắp máy, thợ cơ khí với mức lương cơ bản từ 1.184 - 1.530 EUR/tháng; dự kiến thu nhập của người lao động là từ 1.500 - 2.000 EUR/tháng; thời hạn hợp đồng là 2 năm có thể gia hạn; thời gian làm việc: 7,5 giờ/ngày; 5 ngày/tuần; làm thêm tối thiểu 32h/tháng.
Thông báo cũng ghi rõ, sau khi hoàn thành 2 năm hợp đồng lao động sang Slovakia, lao động có thể được gia hạn hoặc được quyền đăng ký sang làm việc tại các nước trong khối Schengen như Đức, Pháp.
Theo tìm hiểu của PLVN, thời điểm tháng 9/2018, công ty Vĩnh Cát chưa được phép xuất khẩu lao động sang Slovakia. Ông Nguyễn Thanh Sơn, Tổng giám đốc công ty Vĩnh Cát thừa nhận điều này và khẳng định tại thời điểm đó, công ty đang chờ Cục quản lý lao động ngoài nước thuộc Bộ Lao động Thương binh & xã hội chấp thuận cho phép cung ứng lao động sang Slovakia.
Được biết, ngày 17/5/2019, 8 tháng sau khi phát hành thông báo tuyển dụng, Cục quản lý lao động ngoài nước mới có phiếu trả lời số 51SLO/2019/ĐLAM-PTL gửi công ty Vĩnh Cát thông báo việc đồng ý để doanh nghiệp này thực hiện hợp đồng đã đăng ký ngày 28/9/2018 với đối tác là Vitium SPOL, SR.O. Trong đó, người sử dụng lao động là TATRAVAGONKA, nơi đến làm việc là Slovakia, thời hạn hợp đồng là 2 năm, mức lương cơ bản là 829 - 1071 EUR/tháng. Số lượng người được tuyển là 100 người với nghề thợ hàn. Người lao động sẽ phải nộp các khoản phí được quy định gồm vé máy bay, phí học bồi dưỡng kiến thức, phí môi giới
 |
| Phiếu trả lời của cơ quan chức năng sau 8 tháng công ty Vĩnh Cát phát hành thông báo tuyển dụng |
Việc phát hành thông báo tuyển dụng lao động đi làm việc có thời hạn tại Slovakia khoảng 8 tháng trước khi được Cục quản lý lao động ngoài nước đồng ý cho công ty Vĩnh Cát xuất khẩu lao động sang thị trường này là một “bất thường”, trong khi nội dung trong thông báo tuyển dụng này khác xa so với văn bản chấp thuận của cơ quan chức năng.
Trước tiên, trong “tờ rơi” tuyển dụng được phát đi, mức lương cơ bản cao hơn 350 – 450 EUR/tháng so với mức lương đăng ký. Số lượng lao động trong “tờ rơi” tuyển dụng cũng cao gấp đôi so với số lượng lao động đăng ký, ngành nghề trong “tờ rơi” gồm 3 ngành, trong khi được chấp thuận chỉ có 1 ngành là thợ hàn. Quan trọng nhất, lời “quảng cáo” “mức thu nhập đạt 40-55 triệu/tháng” đã đánh trúng vào tâm lý của người lao động bởi ai cũng muốn nhận được thu nhập cao để lo cho cuộc sống gia đình.
Về “bất thường” này, theo lý giải của ông Nguyễn Thanh Tú và Đặng Đình Hòa, cùng là Phó tổng giám đốc công ty Vĩnh Cát, doanh nghiệp này “được phép phát hành thông báo khi chưa có văn bản chấp thuận của Cục quản lý người lao động ngoài nước, bởi hồ sơ đã “trình” lên Cục.
Người lao động kêu cứu!
Như người lao động đã phản ánh, sau khi bay sang Slovakia để làm việc, những ngày đầu, tất cả công nhân hầu như không có việc làm. Số ít đi quét tàu, số còn lại ngồi chơi. Hàng tuần không có việc làm thêm. Nhận thấy mức lương không giống với những gì được tư vấn ở Việt Nam, 26 người lao động đã làm đơn gửi công ty Vĩnh Cát tại địa chỉ số 9 ngõ 39 Phạm Tuấn Tài, quận Cầu Giấy, Hà Nội và công ty TAPRAVAGONKA kiến nghị đòi quyền lợi.
Người lao động cũng liên lạc với bà Lê Hồng Vân, tự xưng là “Giám đốc” của công ty Vĩnh Cát để thắc mắc. Thông qua phiên dịch viên, anh R và anh T đã yêu cầu phía môi giới giải quyết sự việc, nếu không giải quyết được thì đặt vé máy bay cho họ về nước. Tuy nhiên, phía bà Vân và ông Hòa đã “phủi tay” hoàn toàn. Anh R và anh T đã tìm mọi cách vay mượn tiền để mua vé máy bay về nước.
 |
| Theo phản ánh, những ngày đầu, công nhân hầu hết không có việc làm (Ảnh: NLĐCC) |
Trao đổi với PLVN, ông Hòa, Phó tổng Giám đốc công ty Vĩnh Cát khẳng định việc anh B.V.R và anh N.V.T trở về Việt Nam là bị trục xuất và hai lao động này đã bị công ty TATRAVAGONKA chấm dứt quan hệ lao động trong thời gian thử việc. Ông Hòa cũng cho biết, 26 lao động còn lại vẫn tiếp tục làm việc tại Slovakia có mức lương đáng mơ ước sau khi trừ hết “tô” là khoảng 1.300 EUR/tháng.
 |
| Cảnh làm việc tại Slovakia (Ảnh: NLĐCC) |
Trái ngược với những điều ông Hòa nói, trao đổi với PLVN, anh L.V.T quê ở Hải Dương, một trong 28 người lao động đã sang Slovakia được bà Lê Hồng Vân phân công chức tổ trưởng cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, sau hơn 3 tháng làm việc tại công ty TATRAVAGONKA, chỉ trong tháng 5/2019, có khoảng 4 lao động được tăng ca thì có mức lương 1.280 EUR/tháng. Còn lại, thu nhập trung bình của tất cả các lao động vào khoảng 700 - 800 EUR/tháng. “Như tôi, được mức lương vào loại “khá” là 820 EUR/tháng thì sau khi trừ hết chi phí tiền nhà, tiền ăn thì thu nhập thực tế chỉ vào khoảng 11-13 triệu/tháng”, anh T cho biết.
 |
| Mức lương NLĐ nhận được thấp hơn rất nhiều so với mức lương "quảng cáo" (Ảnh: NLĐCC) |
Theo tính toán của người nhà anh P.N.D, quê ở huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng, một trong số 28 lao động nói trên thì với mức lương như vậy, mỗi tháng anh D có thể gửi về nhà 5-7 triệu đồng. Như vậy, sau 2 năm lao động, anh chỉ đủ thanh toán được khoản chi phí đã nộp cho những môi giới tại Việt Nam và không tiết kiệm thêm được đồng nào.
Được biết, hoàn cảnh hai lao động đã về nước là anh R và anh T rất khó khăn. Họ phải “thuê” tiền với lãi cao để gom đủ hàng nghìn đô la Mỹ nộp cho những người môi giới. Xong, chưa đầy 1 tháng sang Slovakia, họ đã phải bỏ về nước trắng tay. Sau đây là clip do người lao động cung cấp về công việc tại Slovakia:
Hầu hết người lao động đều rất bức xúc, cho rằng mình bị lừa đảo:
Cục quản lý lao động ngoài nước “làm khó” báo chí
Theo tìm hiểu của PLVN, công ty Vĩnh Cát được cấp phép xuất khẩu lao động từ năm 2013. Từ đó đến nay, không ít lần, doanh nghiệp này bị báo chí “phanh phui” vì có những vi phạm liên quan đến hoạt động xuất khẩu lao động. Trong đó, không thể không kể đến việc năm 2018, công ty Vĩnh Cát đưa lao động sang Ả rập Xê út giúp việc gia đình trong tình trạng đang mang thai, điều này trái với quy định hiện hành.
Năm 2017, công ty này đã đưa hàng loạt người sang Ả rập xê út, trong đó có nạn nhân phải chuyển đến 5 chủ sử dụng và cường độ làm việc cao lên tới 17 tiếng/ngày, thường xuyên bị đánh đập và ngược đãi. Đó chính là lao động đã được bà Lê Hồng Vân, nhân viên của công ty Vĩnh Cát môi giới đi nước ngoài qua số điện thoại 098888... Trước đó, tháng 10/2015, công ty Vĩnh Cát bị Cục Quản lý lao động ngoài nước xử phạt hàng trăm triệu đồng vì vi phạm quy định trong lĩnh vực xuất khẩu lao động.
Để truyền tải những kiến nghị của người lao động tại Slovakia và xác minh thông tin liên quan đến hoạt động của công ty Vĩnh Cát, PV báo PLVN đã liên hệ với Cục quản lý người lao động ngoài nước (Bộ Lao động Thương binh & Xã hội). Bà Cương, chuyên viên thông tin của Cục quản lý lao động ngoài nước cho biết công ty Vĩnh Cát đã có giấy phép xuất khẩu lao động còn được phép xuất khẩu thị trường nào thì cần phòng nghiệp vụ kiểm tra.
Cùng với đó, mặc dù PV đã xuất trình giấy giới thiệu của tòa soạn với nội dung làm việc cụ thể nhưng bà Cương vẫn một mực yêu cầu phóng viên phải có công văn về nội dung làm việc được đóng dấu và có chữ ký của Tổng biên tập mới bố trí trả lời.
Trong khi hàng chục lao động đã và đang lao động tại Slovakia đang kêu cứu thì động thái của Cục quản lý lao động ngoài nước thật khó hiểu!
Vậy bảng lương cụ thể của những lao động đang làm việc tại Slovakia như thế nào và bà Lê Hồng Vân dùng kế “ve sầu thoát xác” để tiếp tục xuất khẩu lao động như thế nào? Báo PLVN sẽ tiếp tục thông tin.
