Mất nhà vì vướng “tín dụng đen”?
Ngày 29/01/2016, chị Nguyễn Thị Tuyết Xuân (SN 1973, ngụ Mỹ Tho) có ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn với đất tại số 5/4B Nguyễn Huỳnh Đức, phường 8, TP Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang cho chị Trần Thanh Trúc (SN 1988, ngụ TP Mỹ Tho).
Hợp đồng được thực hiện tại phòng công chứng ghi rõ diện tích đất ở là 93,18m2 , nhà ở có diện tích sử dụng 90,45m2, diện tích xây dựng 93,18m2, giá chuyển nhượng 900 triệu đồng. Hai bên cam đoan “đã xem xét kỹ, biết rõ về thửa đất và tài sản gắn liền với đất và các giấy tờ liên quan”.
Sau khi ký hợp đồng, chị Xuân giao giấy tờ cho chị Trúc. Chị Trúc đã thực hiện thủ tục đăng ký chuyển nhượng và được Văn phòng đăng ký đất đai TP Mỹ Tho ghi nhận thay đổi chủ sở hữu vào ngày 03/3/2016.
Sau đó cho rằng chị Xuân chưa tự nguyện giao nhà đất nên chị Trúc làm đơn khởi kiện ra TAND TP Mỹ Tho yêu cầu Toà buộc chị Xuân và các thành viên trong gia đình hộ cụ Nguyễn Thị Xuân (mẹ chị Xuân) ra khỏi nhà để giao chị Trúc.
Thế nhưng trình bày tại toà, chị Xuân cho biết thực chất hợp đồng hai bên ký là nhằm mục đích cầm cố căn nhà để được vay tiền của mẹ chị Trúc là bà Phạm Thị Thanh (SN 1957). Việc vay tiền bắt đầu từ 100 triệu đồng, vay từ năm 2013. Đến năm 2016 số tiền nợ, “lãi mẹ, lãi con” lên tới 900 triệu thì chị mất khả năng trả nợ và lãi.
Nay trước yêu cầu khởi kiện của chị Trúc, chị Xuân đồng ý giao nhà và đất, diện tích 93,18m2 theo hợp đồng. Phần diện tích đất còn lại hơn 43m2 và gác lửng là tài sản của chị Nguyễn Thị Xuân Hồng (SN 1971) và các anh chị em trong gia đình, nên không giao.
Do không cung cấp được chứng cứ vay tiền, phía bà Thanh, chị Trúc lại không thừa nhận cho vay nên Thẩm phán Ngô Thanh Sơn cho rằng việc chị Xuân ký hợp đồng chuyển nhượng nhà, đất cho chị Trúc là sự thật.
Tuy nhiên, điều kỳ lạ ở đây: Dù hợp đồng chuyển nhượng có ghi rõ diện tích chuyển nhượng, giá tiền, cam đoan của hai bên, nhưng Thẩm phán Sơn vẫn ký Bản án sơ thẩm số 35/2017/DS-ST ngày 5/5/2017 tuyên cho chị Trúc hưởng thêm 43m2 đất không ghi trong hợp đồng. Bản án không hề làm rõ ai là người quản lý sử dụng hợp pháp diện tích 43m2 nói trên, và ý chí của họ có bán cho chị Trúc hay không.
Luật sư: “Đòi hỏi hết sức vô lý”
Nhận thấy bản án kèm “quà tặng” có dấu hiệu sai phạm, Viện trưởng VKSND TP Mỹ Tho đã ký Quyết định kháng nghị số 01/QĐKNPT-DS ngày 19/5/2017. Ngày 16/8/2017 TAND tỉnh Tiền Giang mở phiên phúc thẩm. Bản án số 197/2017/DS-PT của Thẩm phán Huỳnh Xuân Long tuyên chấp nhận kháng nghị của VKS, huỷ toàn bộ bản án sơ thẩm, giao TAND TP Mỹ Tho giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm.
Tưởng rằng bản án sơ thẩm bị huỷ, thẩm phán mới được giao giải quyết lại sẽ rút kinh nghiệm, ai ngờ gia đình chị Tuyết Xuân lại một phen “bạt vía” khi nghe Thẩm phán Nguyễn Huỳnh Trường tuyên Bản án số 17/2019/DS-ST ngày 22/4/2019, chấp nhận yêu cầu của chị Trúc buộc chị Xuân giao toàn bộ nhà, đất cho chị Trúc quản lý sử dụng bao gồm diện tích 93,18m2 thể hiện trên hợp đồng và “43m2 dư ra khi đo thực tế”. Chị Xuân tiếp tục làm đơn kháng cáo.
Theo Luật sư Trần Hải Đức (Đoàn Luật sư TP HCM): Căn cứ để thẩm phán tuyên buộc chị Xuân phải giao nhà, đất cho chị Trúc là theo hợp đồng chuyển nhượng. Tuy nhiên, toà buộc chị Xuân giao luôn phần đất 43m2 không thể hiện trong hợp đồng để cho chị Trúc được hưởng là xâm phạm đến quyền và lợi ích của những người trong gia đình chị Xuân.
Mặc khác, khi ký hợp đồng, chị Trúc cam đoan là đã xem xét kỹ, biết rõ về thửa đất và tài sản gắn với đất được ghi theo sổ đỏ để đồng ý mua với giá phù hợp. Khi phát hiện ra có phần đất 43m2 (chưa được Nhà nước công nhận) gia đình chị Xuân đang sử dụng thì chị Trúc đòi hỏi được quyền sở hữu “miễn phí” luôn là hết sức vô lý.
Về phía toà án, nếu có yêu cầu của đương sự, toà có quyền làm rõ nguồn gốc đất 43m2 (chưa được Nhà nước công nhận) để xác định ai là người có quá trình quản lý, sử dụng ổn định để giải quyết cho họ được đăng ký cấp “sổ đỏ”. Chị Trúc chỉ là người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo hợp đồng, đương nhiên không có quá trình quản lý, sử dụng với phần đất 43m2 đó. Do vậy, không có căn cứ nào để toà giao phần đất 43m2 cho chị Trúc, trừ khi thẩm phán thích “tặng quà” cho chị Trúc mà bất chấp các quy định pháp luật về đất đai.
