Biết đọc, thích đọc, nhưng rời xa... văn hóa đọc?

“Các bạn trẻ giờ hướng tới đọc cái gì nhanh, dễ” - anh Nguyên, công tác tại NXB Trẻ cho ý kiến.
“Các bạn trẻ giờ hướng tới đọc cái gì nhanh, dễ” - anh Nguyên, công tác tại NXB Trẻ cho ý kiến.
(PLO) - Hiện nay, rất ít bạn đọc tự ý thức làm chủ được việc đọc của mình. Đa số đọc theo cảm xúc, theo sở thích, hoặc theo phong trào. Bạn đọc hiện nay đọc sách cũng giống như thưởng thức những món ăn vặt trên đường phố vậy. Ăn cho hả dạ, ăn cho vui thôi chứ biết thừa rằng giá trị dinh dưỡng không cao, ăn nhiều còn hại cả thân.

Thích các loại sách “mì ăn liền”

“Văn hóa đọc” được nhắc đến nhiều nhưng phần lớn mọi người đều chưa ý thức hay chưa hình dung được ý nghĩa nội hàm của nó. Nhận được câu hỏi “Bạn/anh/chị hiểu văn hóa đọc có nghĩa là gì?”, rất nhiều người bối rối pha lẫn ngạc nhiên hỏi lại: “Có cả văn hóa đọc nữa à?” hoặc xuề xòa “ Không phải đọc nhiều là có văn hóa đọc sao?”.

Không ít bậc cha mẹ đến đây chọn sách cho con cũng tỏ ra mù mờ khi cắt nghĩa cụm từ này. Có gia đình đến mua sách suy nghĩ đinh ninh: “Cứ mua sách về thì con sẽ biết đọc sách”. Anh Duy, một cộng tác viên trẻ tại hội sách, nhận xét: “Văn hóa đọc hiện nay rất hạn chế” nhưng cũng không đinh nghĩa được “văn hóa đọc” là gì. “Văn hóa đọc nghe đao to búa lớn quá, giờ chỉ cần đọc sách thôi đã là tốt lắm rồi!”- anh Nguyên, một thành viên trong Ban tổ chức hội sách bình luận. Vậy có phải chỉ cần đọc hay đọc nhiều là có văn hóa đọc hay không?

Ngày xưa, công nghệ in ấn chưa được tốt, sách ít, những quyển sách như Truyện Kiều, Những người khốn khổ, Giên-Êrơ, Tây du ký, Tam quốc diễn nghĩa,... lâu lâu mới được tái bản, lại còn in trên giấy đen, chữ mờ chữ tỏ, có quyển còn rách lem nhem vì đã qua tay nhiều người đọc. Muốn mượn đã khó, muốn mua có khi còn khó hơn. Ấy vậy, ai mà có được quyển sách thì quý giá biết bao, chỉ muốn nâng niu, gìn giữ nó như một bảo vật.

Ngày nay, sách nhiều và đa dạng hơn bao giờ hết về nội dung lẫn hình thức. Nhưng người đến mua sách ít hẳn đi và ngày càng hời hợt. Nhiều người đến với những hội chợ sách chỉ là để chụp ảnh check-in, họ lướt qua hờ hững trước những chồng sách và chỉ dừng lại ở những quyển nào bìa bắt mắt, chủ đề nóng, thậm chí còn không lật đằng sau để đọc phần tóm tắt, bình luận sách. Có người mua sách theo phong trào, về nhà vứt xó, chả buồn mở ra đọc, rồi lâu lâu mang ra bán giấy vụn. Có những bạn lại chỉ “sính” đọc sách nước ngoài, thấy sách Việt Nam thì chê lên chê xuống, mặc dù chưa biết nội dung, văn phong thế nào. Nhiều bạn trẻ giờ có thể bỏ ra năm chục nghìn để mua trà sữa uống hàng ngày, hàng trăm nghìn cho một bữa ăn sang chảnh. Thế mà một quyển sách bảy tám chục nghìn cũng chê đắt, nhất định không chịu mua.

Mặt khác, những loại sách kiểu “mì ăn liền”, thực dụng, ít có chiều sâu, hiện đang được nhiều bạn trẻ quan tâm. Anh Nguyên, người đã có 15 năm kinh nghiệm trong ngành xuất bản sách, hiện đang công tác tại NXB Trẻ chia sẻ: “Hiện nay, đối tượng người trẻ đến mua sách nhiều hơn người lớn tuổi. Đa số các bạn hướng tới đọc cái gì nhanh và dễ. Vì vậy, truyện ngắn, tản văn, tiểu thuyết ngôn tình và các sách kỹ năng sống, sách làm giàu bán được nhiều nhất”.

Internet đang “làm nhiễu” văn hóa đọc sách

Ngày nay với sự bùng nổ mạnh mẽ của các phương tiện truyền thông đại chúng và các tiện ích xã hội như báo điện tử, truyền hình, facebook, youtube… tưởng như không còn chỗ cho việc đọc sách, người đọc không còn hứng thú với sự đọc. Sách in không cạnh tranh được với sách điện tử về tiện ích lẫn giá cả.

Đề án “Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2011 – 2020, tầm nhìn 2030” được phê duyệt tháng 3 năm 2017 (Quyết định số 329/QĐ-TTg) thống kê: “Hiện nay số người đọc nhiều, đọc thường xuyên chiếm tỷ lệ 30%, số người thỉnh thoảng đọc là 44%, trong khi đó số lượng người hoàn toàn không đọc là 26 % - một tỷ lệ khá cao so với thế giới. Bạn đọc của thư viện chỉ chiếm khoảng 8-10 % dân số. Thư viện Quốc gia Việt Nam chỉ có khoảng 30 nghìn bạn đọc thường xuyên; thư viện cấp tỉnh chỉ có khoảng 1- 2 nghìn bạn đọc, cấp huyện 200 – 600 bạn đọc; thư viện/phòng đọc cấp xã khoảng 100 – 200 bạn đọc. Giới trẻ có xu hướng đọc những truyện tranh với những nội dung đơn giản, vô bổ, thậm chí thiếu lành mạnh, ngại đọc các loại sách kinh điển, lý luận, đặc biệt các sách dày, nhiều tập, sách chữ… Thời gian dành cho lướt web, chơi game, xem truyền hình của học sinh, sinh viên tương đối cao tới 55%”.

Theo nhà ngôn ngữ học, PGS. TS Phạm Văn Tình, Viện Từ điển học và Bách khoa thư Việt Nam thì không phải ai đọc nhiều cũng có văn hóa đọc. Mọt sách là một ví dụ điển hình, từ này ám chỉ những người đọc rất nhiều, nhưng không chọn lọc, không định hướng nên việc đọc không hiệu quả. Vì vậy, phải phân biệt giữa đọc và văn hóa đọc. Đọc là thao tác sử dụng thị giác để tiếp nhận tri thức; còn văn hóa đọc là những ứng xử, thái độ của người đọc với việc đọc, với sách vở nói riêng và tri thức nói chung. Từ đó hình thành thói quen, xu hướng và gu thẩm mỹ của bạn đọc sau một thời gian dài”.  Ông chia sẻ thêm, người có văn hóa đọc không chỉ biết đọc một cách chọn lọc mà còn biết sử dụng trí thông minh, sự hiểu biết, kỹ năng đọc và xử lý thông tin để nhìn ra cốt lõi vấn đề, thẩm thấu tri thức và áp dụng vào nâng cao chất lượng cuộc sống.

“Một bữa ăn giàu dinh dưỡng là khi người ta phải thấy ngon miệng. Đọc cũng vậy, đọc mà không có hứng thú thì không có nghĩa lý gì. Khi người đọc thấy được đọc là nhu cầu, là thưởng thức, sẽ ham đọc, hứng thú đọc, lâu dần hình hành kỹ năng và gu thẩm mỹ đọc. Văn hóa đọc, hay cách ứng xử, thái độ với việc đọc cần được hình thành từ thuở bé, được sự phối hợp định hướng, động viên của gia đình, nhà trường và xã hội. Đọc là một quá trình và phải có sự hình thành qua thời gian dài. Vì vậy không thể hời hợt bề ngoài mà phải có sự quan tâm, duy trì một nền văn hóa đọc bền vững cho con trẻ” - nhà ngôn ngữ học Phạm Văn Tình nhận định.  

Đọc thêm

Tiếp vụ khu du lịch Ba Khan Village Resort không có giấy phép xây dựng nhưng đã đi vào hoạt động: Có thể yêu cầu ngừng hoạt động

Khu du lịch xây dựng hoàng tráng kiên cố, nhưng chính quyền địa phương không hề hay biết. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Liên quan đến khu du lịch Ba Khan Village Resort (Mai Châu, Hoà Bình) rộng 4ha đi vào hoạt động, thu tiền khi chưa được cấp phép xây dựng, chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư, Luật sư Nguyễn Huy Long, Giám đốc Công ty Luật Legal Gate Việt Nam cho biết, về việc này các cơ quan chức năng có thể kiểm tra tình trạng hoạt động hợp pháp của công ty, có thể yêu cầu ngừng hoạt động, buộc áp dụng hình phạt hoặc yêu cầu Chủ đầu tư thực hiện các thủ tục cần thiết để hợp pháp hóa hoạt động.

Bắc Ninh: Nhiều bất cập trong việc thực hiện Dự án đường tỉnh 295 huyện Yên Phong

Quá trình thi công đã xảy ra tình trạng sụt lún rất nguy hiểm.
(PLVN) - Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 295 (ĐT.295) có tổng mức đầu tư gần 80 tỷ đồng, do Ban quản lý các dự án xây dựng huyện Yên Phong (tỉnh Bắc Ninh) làm chủ đầu tư, Công ty xây dựng Việt Đức (TNHH) là nhà thầu thi công chính. Tuy nhiên, việc chấp hành pháp luật trong quá trình triển khai, thực hiện dự án có nhiều điểm bất cập khiến cuộc sống người dân bị ảnh hưởng…

Bài 3: “Cần nghiêm trị” trong vụ khai thác vàng trái phép tại Mường Tè (Lai Châu)

Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông Lê Như Tiến. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Bày tỏ quan điểm trong vụ Báo Pháp luật Việt Nam phản ánh việc khai thác vàng trái phép tại bản Bó, xã Mường Tè, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu, Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông Lê Như Tiến nhấn mạnh: Tài nguyên khoáng sản là bảo vật quốc gia, là nguồn lực của nhà nước. Nếu ai đó tự ý khai thác, không được phép của Nhà nước là vi phạm pháp luật, cần phải nghiêm trị.

Hưng Yên: Xã Đình Cao chỉ đạo khắc phục thiếu sót sau phản ánh của Báo PLVN

UBND xã Đình Cao, huyện Phù Cừ (tỉnh Hưng Yên).
(PLVN) -  Sau khi Báo PLVN đăng tải bài viết “Dự án 78 tỷ đồng ở Hưng Yên: Ai sai người đó chịu trách nhiệm". Ngày 02/11/2023, chủ đầu tư dự án là UBND xã Đình Cao, huyện Phù Cừ (tỉnh Hưng Yên) đã có văn bản phản hồi Báo PLVN và chỉ đạo các đơn vị thực hiện dự án nhanh chóng khắc phục những vấn đề thiếu sót mà Báo PLVN phản ánh.

"Vàng tặc" lộng hành tại Mường Tè, Lai Châu

Hình ảnh "hầm vàng tặc" được các đối tượng dựng lên để nguỵ trang. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Khu rừng sản xuất trên địa bàn bản Bó, xã Mường Tè, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu từ lâu được người dân đồn thổi là nơi có trữ lượng vàng sa khoáng lớn. Cũng chính ở đây, đã từ nhiều tháng qua, các đối tượng đã lợi dụng việc thuê đất trồng rừng sản xuất nhưng thực chất đã biến nơi đây thành nơi khai thác vàng trái phép. Nhận được thông tin phản ánh của người dân, nhóm phóng viên đã về đây để tìm hiểu xác minh sự việc. Sau nhiều ngày quan sát và ghi nhận thực tế, phóng viên phát hiện một khu mỏ khai thác vàng trái phép quy mô lớn. Ẩn sau các tán lá rừng là một đường dây khai thác vàng rất chuyên nghiệp và hoạt động liều lĩnh.

Thâm nhập "hầm vàng tặc“ tại Mường Tè, Lai Châu

Hình ảnh bên ngoài lán "nguỵ trang"hầm "vàng tặc". Nguồn ảnh MC

(PLVN) - Thoạt nhìn, nhiều người sẽ nghĩ đây là lán đựng đồ của người dân địa phương. Tuy nhiên núp bóng dưới danh nghĩa trồng rừng sản xuất, một số đối tượng đã tập kết máy móc, huy động nhiều nhân lực tại vị trí bản Bó, xã Mường Tè, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu để khai thác vàng trái phép. 

Dự án 78 tỷ đồng ở Hưng Yên: "Ai sai người đó chịu trách nhiệm"

Dự án hạ tầng kỹ thuật khu dân cư mới xã Đình Cao, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên có tổng mức đầu tư 78 tỷ đồng.
(PLVN) - Dự án hạ tầng kỹ thuật khu dân cư mới xã Đình Cao, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên có tổng mức đầu tư 78 tỷ đồng được UBND xã Đình Cao phê duyệt từ năm 2022. Mặc dù dự án đã được thi công đến nay khoảng 2 tháng nhưng có nhiều điểm khó hiểu…Trong khi đó, khi được hỏi về quá trình triển khai cũng như các đơn vị thực hiện dự án, lãnh đạo xã cho biết: “Do xã không có trình độ chuyên môn nên phải đi thuê và cũng không nắm rõ đơn vị thực hiện, còn ai sai thì người đó chịu trách nhiệm…”

Vì sao gói thầu hơn 1.311 tỷ đồng tại Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng đấu thầu gần 4 tháng vẫn chưa có kết quả?

Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng có địa chỉ tại huyện Thuỷ Nguyên, TP. Hải Phòng.
(PLVN) -  Được thông báo mời thầu vào ngày 08/6/2023 và đóng, mở thầu vào ngày 28/6/2023. Tuy nhiên, đến nay đã gần 4 tháng nhưng gói thầu cung cấp than cám 6a. 14 phục vụ sản xuất có giá gói thầu hơn 1.311 tỷ đồng do Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà thầu vẫn chưa có kết quả. Bên cạnh đó, trong quá trình đấu thầu, một nhà thầu có kiến nghị về những “bất thường” của một số nhà thầu cùng tham dự đấu thầu gói thầu trên.

Ninh Thuận: Sông Dinh tan hoang vì “ma trên đất”: Bài 2: Chỉ đạo kiểm tra, xử lý kịp thời sai phạm

Đại công trường khai thác, chế biến khoáng sản trái phép trên sông Dinh được người dân xác định là của ông H.X.T
(PLVN) - “Trường hợp địa phương nào để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản cát, sỏi lòng sông, suối trái phép mà không có biện pháp ngăn chặn, xử lý dứt điểm thì phải tổ chức kiểm điểm, xử lý nghiêm trách nhiệm người đứng đầu”, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh thuận chỉ đạo quyết liệt.

Bài 2: Công ty Cổ phần tập đoàn Nusee bị xử phạt vì vi phạm về Quảng cáo.

Bài 2: Công ty Cổ phần tập đoàn Nusee bị xử phạt vì vi phạm về Quảng cáo.
(PLVN) - Trả lời báo Pháp luật Việt Nam, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết: Công ty Cổ phần tập đoàn Nusee bị xử phạt hành chính về hành vi thực hiện quảng cáo sản phẩm mỹ phẩm trên trang website: http://myphamnusee.com nhưng không xuất trình được giấy xác nhận nội dung quảng cáo của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Bài 1: Công ty cổ phần tập đoàn Nusee chưa được cấp Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm

Bài 1: Công ty cổ phần tập đoàn Nusee chưa được cấp Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm
(PLVN) - Thông tin đến Báo Pháp luật Việt Nam, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết Cục mới có văn bản gửi Sở Y tế Hà Nội đề nghị kiểm tra hoạt động tuân thủ, chấp hành các quy định về quản lý mỹ phẩm đối với Công ty Cổ phần Tập đoàn Nusee và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật nếu có vi phạm.

Cựu Bí thư Bến Cát kêu oan, vụ án bị tạm đình chỉ

Sau 7 năm, 7 lần trả hồ sơ, vụ án mà ông Nguyễn Hồng Khanh - cựu Bí thư TX. Bến Cát kêu oan tiếp tục bị tạm đình chỉ điều tra
(PLVN) - Ngày 4/10, Thượng tá Bùi Phạm Hải – Phó Thủ trưởng cơ quan CSĐT công an tỉnh Bình Dương đã ban hành Quyết định 42/QĐ-CSKT tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự: “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí và Vi phạm các quy định về quản lý đất đai” mà ông Nguyễn Hồng Khanh (SN 1967, cựu Bí thư TX. Bến Cát) bị cáo buộc đồng phạm giúp sức cho ông Nguyễn Huy Hùng và ông Nguyễn Quang Lộc (2 cán bộ Ngân hàng BIDV Tây Sài Gòn) đã kêu oan từ ngày khởi tố đến nay .

Kết luận điều tra vụ 'lướt cọc' tại Đà Nẵng: Luật sư đánh giá cần làm rõ thêm một số vấn đề

Căn nhà 27 Lê Vĩnh Huy, Hải Châu, Đà Nẵng.
(PLVN) - Sau hơn 3 năm khởi tố, Công an Đà Nẵng vừa ra Kết luận điều tra số 99 (KLĐT) với bà Huỳnh Thị Châu (SN 1975, ngụ quận Cẩm Lệ) về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. CQĐT cho rằng bà Châu “lừa đảo chiếm đoạt” 2,5 tỷ đồng liên quan căn nhà số 27 Lê Vĩnh Huy, Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu.